W okresie klimakterium fizjoterapia to coraz częstszy wybór stosowany przez pacjentki. Wiąże się z wysoką skutecznością w łagodzeniu objawów oraz niskim ryzykiem skutków ubocznych.
Czym jest klimakterium?
Klimakterium zwane jest również przekwitaniem i obejmuje okres przejściowy między okresem reprodukcyjnym, a starością. Rozciąga się od kilku lat przed wystąpieniem ostatniej miesiączki do roku po jej wystąpieniu. Doświadczenie przez kobietę okresu przekwitania stanowi współdziałanie czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych.
Patomechanizm objawów wypadkowych w klimakterium nie został dokładnie poznany, jednak z pewnością są one konsekwencją braku estrogenów. Objawy oddziałują na każdą strefę życia kobiety.
Najczęstsze objawy:
- uderzenia gorąca, bóle i zawroty głowy;
- wzmożona potliwość, zwłaszcza w godzinach nocnych;
- uczucie braku energii i przewlekłego osłabienia;
- depresja, stany obniżonego nastroju, labilność emocjonalna;
- spadek libido;
- zaburzenia koncentracji czy pamięci;
- utrata masy tkanki kostnej, bóle kostno-stawowe;
- parestezje;
- zmniejszenie wytwarzania kolagenu i elastyczności skóry;
- nawracające zapalenia cewki i pęcherza moczowego;
- zmiany atroficzne w gruczołach sutkowych;
- nietrzymanie moczu.
Wiele kobiet twierdzi, że najbardziej uciążliwe i zauważalne są zmiany w strefie emocjonalnej.
Zobacz również: Mięśniaki macicy.
Leczenie
Jedynym skutecznym sposobem leczenia przyczynowego zaburzeń jest zastąpienie czynności hormonalnej jajników podawaniem hormonów, a więc hormonalna terapia zastępcza (HTZ).
Wszelkie inne metody, w tym fizjoterapia, będą miały charakter leczenia objawowego, jednakże często mogą być bezpieczniejsze od HTZ. Istnieją bowiem wątpliwości co do stosowania tej metody u pacjentek z obciążającym wywiadem onkologicznym, ponieważ może ona zwiększać ryzyko rozwoju nowotworów estrogenozależnych. Dodatkowo, większość kobiet z niezbyt nasilonymi objawami zwykle nie wymaga stosowania HTZ.
Fizjoterapia w klimakterium
Rehabilitacja medyczna zajmuje się kompleksową opieką nad pacjentką i obejmuje fizjoterapię, psychoterapię oraz jej funkcjonowanie społeczne.
Należy pamiętać, aby poinstruować pacjentkę o konieczności regularnej kontroli ginekologicznej celem wykonania badań w kierunku nowotworów narządów płciowych. Dobór wszelkich badań należy skonsultować z lekarzem lub fizjoterapeutą celem wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań.
Kinezyterapia
Kinezyterapia w przypadku klimakterium obejmuje przede wszystkim ćwiczenia ogólnousprawniające, pobudzające układ krążenia i oddechowy, a także rozluźniające. Zaleca się relaks zarówno bierny, jak i czynny.
Ponadto ważny jest trening wzmacniający mięśnie dna miednicy i krocza, np. ćwiczenia Kegla, ponieważ w okresie klimakterium dochodzi do ich osłabienia, a co się z tym wiąże – do nietrzymania moczu.
Kinezyterapię uzupełnia się pływaniem i ćwiczeniami w wodzie oraz ćwiczeniami wzmacniającymi inne części ciała, np. mięśnie przykręgosłupowe i brzucha.
Zwiększenia na stałe aktywności fizycznej lub wypracowanie nowych nawyków systematycznych ćwiczeń jest jednym z częściej stosowanych sposobów łagodzenia objawów okresu przekwitania u kobiet.
Balneoterapia i fizykoterapia
Zaleca się głównie leczenie peloidami, np. zabiegi borowinowe w postaci tamponów, okładów lub kąpieli całkowitych czy częściowych.
Drugim obszarem o którym warto wspomnieć jest hydroterapia. Udowodniono skuteczność naturalnych i sztucznych kąpieli solankowych oraz kwasowęglowych, a także kąpieli aromaterapeutycznych, które dodatkowo wpływają niezwykle relaksująco na organizm.
Zobacz również: Kąpiele lecznicze jako element medycyny uzdrowiskowej.
Leczenie balneofizykalne uzupełnia się krenoterapią, natryskami, regularnym korzystaniem z sauny, zabiegami z zakresu światłolecznictwa oraz klimatoterapią.
Kąpiel w saunie przeprowadzana raz w tygodniu ogranicza intensywność objawów, ponieważ wykazuje silne działanie bodźcowe m.in. na układ podwzgórzowo-przysadkowy.
Zobacz również: Uzdrowiska w Polsce.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szukiewicz D., Fizjoterapia w ginekologii i położnictwie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Bień A., Rzońca E., Pańczyk-Szeptuch M., Życie i funkcjonowanie kobiet w okresie przekwitania, Gerontologia Polska, 25/2017.