Geriatria jest jednym z elementów gerontologii – nauki zajmującej się badaniem i opisem procesu starzenia się oraz starości. Geriatria jako dział medyczny obejmuje chore osoby starsze, a także zajmuje się profilaktyką i leczeniem chorób występujących u pacjentów w starszym wieku. Jednym z pojęć w geriatrii jest starzenie się. To inaczej proces nieodwracalnych zmian narządowych, który dotyczy wszystkich organizmów żywych.
Długość życia
Dzięki rozwojowi medycyny oraz świadomości ludzi średnia długość życia stale się wydłuża. Pod koniec XIX wieku w Grecji 50% osób dożywało 40 roku życia. Współcześnie dla całego świata szacuje się, że jest to 66 lat.
Ciekawostką jest, że najstarszą zmarłą osobą była Jeanne Calment, która przeżyła 122 lata i 164 dni, zachowując przy tym sprawność zarówno psychiczną jak i fizyczną.
Rodzaje starzenia się
Wyróżnić można 3 rodzaje starzenia się:
- normalne;
- pomyślne;
- patologiczne.
Starzenie się normalne (niekiedy określane jako fizjologiczne) to proces zachodzący przy nieobecności chorób. Oznacza to, że zmiany narządowe wynikają jedynie z upływu lat.
Starzenie się pomyślne obejmuje stan, gdy osoby starsze zachowują znaczną sprawność fizyczną i umysłową, zdecydowanie większą niż w przypadku osób starzejących się normalnie.
Starzenie się patologiczne to proces, gdzie równolegle do zmian wynikających z upływu czasu występują zmiany wynikające z obecności chorób przewlekłych.
Starość z kolei możemy podzielić na wczesną i późną. Wczesna obejmuje pierwsze 10 lat, natomiast późna rozpoczyna się po ukończeniu 75 roku życia.
Zmiany narządowe
Procesowi starzenia się towarzyszą zmiany narządowe każdego układu. Jest to fizjologiczne i nieuniknione. Najważniejsze zmiany obejmują:
- zmiany jakościowe i zmniejszenie zawartości wody w chrząstkach stawowych, a w efekcie zwiększenie podatności na urazy;
- zmniejszenie elastyczności więzadeł i torebek stawowych;
- pogorszenie widzenia na bliskie odległości w wyniku zmniejszenia zdolności akomodacji oka;
- pogorszenie słuchu;
- zmniejszenie elastyczności naczyń tętniczych, aktywności węzła zatokowo-przedsionkowego, zdolności relaksacji mięśnia sercowego oraz syntezy czynników naczyniorozkurczających;
- zmniejszenie ruchomości klatki piersiowej i pojemności życiowej płuc;
- pogorszenie wymiany gazowej;
- zmniejszenie liczby neuronów w organizmie oraz zwolnienie przewodzenia impulsów;
- zmniejszenie masy, objętości i pojemności nerek;
- suchość w jamie ustnej;
- zwolnienie motoryki żołądka i zmniejszenie kwaśności soków żołądkowych;
- zwolnienie perystaltyki jelit;
- zmiany w gospodarce hormonalnej.
Zobacz również: Jelito cienkie i jelito grube – budowa i funkcje.
Geriatria – specyfika starszego pacjenta
Geriatria zajmuje się badaniem osób starszych, zatem należy pamiętać o szczególnym podejściu do tej grupy pacjentów. Pacjent starszy to osoba w wieku podeszłym, tzn. ma ukończone co najmniej 65 lat. Grupa chorych jest niejednorodna, ponieważ ma miejsce indywidualny przebieg procesu starzenia się.
Opieka nad starszymi pacjentami powinna uwzględniać wszystkie aspekty choroby. Do jej zapewnienia potrzebna jest współpraca wielu specjalistów. Wśród nich nie może zabraknąć pielęgniarki, lekarza prowadzącego oraz fizjoterapeuty. Ważniejszym wyzwaniem geriatrii jest konieczność odróżnienia nakładających się zmian chorobowych na zmiany będące konsekwencją procesu starzenia się.
Jedną z najbardziej typowych cech pacjenta starszego jest wielochorobowość, czyli współwystępowanie kilku chorób przewlekłych. Najczęstszą dolegliwością w tej grupie wiekowej są zwyrodnienia stawów, które diagnozuje się aż u około 80% osób po 75 roku życia.
Zobacz również: Zwyrodnienie kręgosłupa.
W stosunku do pacjenta geriatrycznego należy podejść z dużą cierpliwością i wyrozumiałością. Często z powodu zaburzeń słuchu lub wzroku należy kilkukrotnie powtórzyć swoją wypowiedź. Tacy ludzie są również mniej sprawni ruchowo, mogą poruszać się opieszale lub niezgrabnie. Podczas kontaktu z osobą starszą każdy z tych aspektów powinien być wzięty pod uwagę.
Bibliografia
- Wieczorowska-Tobis K., Kostka T., Borowicz A., Fizjoterapia w geriatrii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
Polecane produkty:
![]() |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
![]() |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |