Zmiany układowe u osób starszych są nieuchronnym zjawiskiem. Wraz z wiekiem dochodzi do wielu zmian w organizmie człowieka i dotyczą praktycznie każdego układu. Biorąc to pod uwagę, podczas kontaktów z osobami starszymi należy być odpowiednio cierpliwym i przyjaznym.
Zmiany układowe u osób starszych
Starzenie organizmu powoduje pojawianie się zachodzących w nim zmian. Proces ten ma znaczny wpływ na jakość życia u osób starszych, u których jest on najbardziej widoczny.
Układ ruchu
Proces starzenia obejmuje zarówno kości jak i mięśnie wraz ze ścięgnami oraz więzadłami. W obrębie chrząstek stawowych dochodzi do zmniejszenia zawartości wody. Efektem jest ścieńczenie oraz usztywnienie tych struktur, a co się z tym wiąże, zwiększenie podatności na urazy mechaniczne. Nasilają się procesy zwyrodnieniowe i dochodzi do mikrourazów.
Zobacz również: Zwyrodnienie kręgosłupa.
Równocześnie obserwuje się znaczne zmniejszenie elastyczności więzadeł i torebek stawowych, co powoduje ograniczenie ruchomości w stawach.
Bardzo duże zmiany widoczne są w tkance mięśniowej. Wraz z wiekiem zmniejsza się obwód mięśni, jednocześnie wzrasta poziom tkanki tłuszczowej w mięśniach. Obniża się procentowa zawartość włókien szybkokurczliwych. Dlatego zauważa się stopniową utratę zdolności wykonywania krótkich i intensywnych wysiłków. Inne zmiany tkanki mięśniowej obejmują:
- spadek masy i siły mięśniowej;
- zmniejszenie prędkości skracania się włókien mięśniowych;
- spadek wydolności fizycznej.
Niezwykle ważnym problemem osób starszych jest zmniejszenie odporności mechanicznej tkanki kostnej, co powoduje zwiększenie ryzyka urazów. Procesy resorpcji kości są znacznie szybsze niż procesy ich tworzenia się. Z tego względu wraz z wiekiem zmniejsza się gęstość mineralna kości, co z kolei skutkuje rozwojem osteoporozy.
Zobacz również: Osteoporoza – kto jest narażony?
Układ moczowy
Wraz z wiekiem dochodzi do zmniejszenia wielkości i objętości nerek, a także do zmian atroficznych w obrębie cewek nerkowych. Wyróżnia się:
- zmniejszenie zdolności nerek do zagęszczania i rozcieńczania moczu, regulacji stężeń elektrolitów w surowicy oraz regulacji gospodarki kwasowo-zasadowej;
- zmniejszenie maksymalnej objętości pęcherza moczowego;
- skrócenie czasu między uczuciem pierwszego parcia na mocz a przymusowym oddawaniem moczu;
- powiększenie gruczołu krokowego u mężczyzn;
- skrócenie cewki moczowej u kobiet;
- zmniejszenie kurczliwości wypieracza pęcherza.
Układ oddechowy
Podstawową zmianą w układzie oddechowym osoby starszej jest zmniejszenie ruchomości klatki piersiowej. Wynika to ze zmniejszenia masy i siły mięśni oddechowych oraz ze spadku wytrzymałości ich skurczu.Kolejną zmianą jest zmniejszenie pojemności życiowej płuc i ich elastyczności. Właśnie dlatego wraz z wiekiem wzrasta ryzyko rozedmy płuc.
Zobacz również: Choroby układu oddechowego – fizjoterapia.
Pogarsza się także wymiana gazowa, co prowadzi do obniżenia prężności tlenu we krwi tętniczej. Zwiększa się ryzyko hipoksemii (tzw. niedotlenienie) w warunkach obciążenia.
Na końcu warto wspomnieć o osłabieniu odruchu kaszlu i zmniejszeniu aktywności aparatu rzęskowego. Prowadzi to do zalegania wydzieliny w drzewie oskrzelowym, co zwiększa ryzyko infekcji oraz sprzyja rozwojowi bakterii.
Układ sercowo-naczyniowy
Na starość zmniejsza się tolerancja wysiłku, ponieważ pojemność minutowa serca nie wzrasta proporcjonalnie do potrzeb. Wyróżnia się także następujące zmiany:
- zmniejszenie aktywności węzła zatokowo-przedsionkowego;
- znaczny spadek elastyczności naczyń tętniczych;
- zmniejszenie zdolności relaksacji mięśnia sercowego (szczególnie lewej komory).
Zobacz również: Naczynia krwionośne układu krążenia.
Układ nerwowy
W procesie starzenia dochodzi do zmniejszenia liczby neuronów w mózgu. W związku z tym zauważa się zmiany w zakresie funkcji poznawczych (pogorszenie zapamiętywania oraz pamięci świeżej). Jedną z najbardziej charakterystycznych zmian dotyczących układu nerwowego jest zwolnienie przewodzenia impulsów. Właśnie dlatego wydłużeniu ulega czas reakcji odruchowych. Osoby starsze cierpią na osłabienie czucia obwodowego i czucia głębokiego.
Zobacz również: Choroba Parkinsona – fizjoterapia.
Układ pokarmowy
U osób starszych często zauważa się suchość w jamie ustnej, spowolnienie motoryki żołądka, zmniejszenie kwasowości soku żołądkowego, zwolnienie perystaltyki jelit. Dodatkowo pojawiają się częste zaparcia oraz pogorszenie wchłaniania substancji pokarmowych.
Zmniejszeniu ulega także masa wątroby (nawet o 30%) i jej zdolność do regeneracji w przypadku uszkodzeń.
Układ wewnątrzwydzielniczy
Proces starzenia się powoduje zwiększenie parathormonu w organizmie. Uznaje się, że zjawisko to jest ściśle połączone z negatywnymi zmianami w obrębie kości. Do hormonów, których ilość znacznie się zmniejsza, zalicza się:
- hormony płciowe;
- melatoninę;
- hormon wzrostu;
- DHEA (dehydroepiandrosteron).
Zmiany układowe u osób starszych powodują, że dochodzi także do pogorszenia metabolizmu glukozy, co oznacza, że wraz z wiekiem wzrasta ryzyko zachorowania na cukrzycę.
Bibliografia
- Kostka T., Borowicz A., Tobis K., Fizjoterapia w geriatrii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis – alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
