Zmiany układowe u osób starszych są nieuchronnym zjawiskiem. Wraz z wiekiem dochodzi do wielu zmian w organizmie człowieka i dotyczą praktycznie każdego układu. Biorąc to pod uwagę, podczas kontaktów z osobami starszymi należy być odpowiednio cierpliwym i przyjaznym.
Zmiany układowe u osób starszych
Starzenie organizmu powoduje pojawianie się zachodzących w nim zmian. Proces ten ma znaczny wpływ na jakość życia u osób starszych, u których jest on najbardziej widoczny.
Układ ruchu
Proces starzenia obejmuje zarówno kości jak i mięśnie wraz ze ścięgnami oraz więzadłami. W obrębie chrząstek stawowych dochodzi do zmniejszenia zawartości wody. Efektem jest ścieńczenie oraz usztywnienie tych struktur, a co się z tym wiąże, zwiększenie podatności na urazy mechaniczne. Nasilają się procesy zwyrodnieniowe i dochodzi do mikrourazów.
Zobacz również: Zwyrodnienie kręgosłupa.
Równocześnie obserwuje się znaczne zmniejszenie elastyczności więzadeł i torebek stawowych, co powoduje ograniczenie ruchomości w stawach.
Bardzo duże zmiany widoczne są w tkance mięśniowej. Wraz z wiekiem zmniejsza się obwód mięśni, jednocześnie wzrasta poziom tkanki tłuszczowej w mięśniach. Obniża się procentowa zawartość włókien szybkokurczliwych. Dlatego zauważa się stopniową utratę zdolności wykonywania krótkich i intensywnych wysiłków. Inne zmiany tkanki mięśniowej obejmują:
- spadek masy i siły mięśniowej;
- zmniejszenie prędkości skracania się włókien mięśniowych;
- spadek wydolności fizycznej.
Niezwykle ważnym problemem osób starszych jest zmniejszenie odporności mechanicznej tkanki kostnej, co powoduje zwiększenie ryzyka urazów. Procesy resorpcji kości są znacznie szybsze niż procesy ich tworzenia się. Z tego względu wraz z wiekiem zmniejsza się gęstość mineralna kości, co z kolei skutkuje rozwojem osteoporozy.
Zobacz również: Osteoporoza – kto jest narażony?
Układ moczowy
Wraz z wiekiem dochodzi do zmniejszenia wielkości i objętości nerek, a także do zmian atroficznych w obrębie cewek nerkowych. Wyróżnia się:
- zmniejszenie zdolności nerek do zagęszczania i rozcieńczania moczu, regulacji stężeń elektrolitów w surowicy oraz regulacji gospodarki kwasowo-zasadowej;
- zmniejszenie maksymalnej objętości pęcherza moczowego;
- skrócenie czasu między uczuciem pierwszego parcia na mocz a przymusowym oddawaniem moczu;
- powiększenie gruczołu krokowego u mężczyzn;
- skrócenie cewki moczowej u kobiet;
- zmniejszenie kurczliwości wypieracza pęcherza.
Układ oddechowy
Podstawową zmianą w układzie oddechowym osoby starszej jest zmniejszenie ruchomości klatki piersiowej. Wynika to ze zmniejszenia masy i siły mięśni oddechowych oraz ze spadku wytrzymałości ich skurczu.Kolejną zmianą jest zmniejszenie pojemności życiowej płuc i ich elastyczności. Właśnie dlatego wraz z wiekiem wzrasta ryzyko rozedmy płuc.
Zobacz również: Choroby układu oddechowego – fizjoterapia.
Pogarsza się także wymiana gazowa, co prowadzi do obniżenia prężności tlenu we krwi tętniczej. Zwiększa się ryzyko hipoksemii (tzw. niedotlenienie) w warunkach obciążenia.
Na końcu warto wspomnieć o osłabieniu odruchu kaszlu i zmniejszeniu aktywności aparatu rzęskowego. Prowadzi to do zalegania wydzieliny w drzewie oskrzelowym, co zwiększa ryzyko infekcji oraz sprzyja rozwojowi bakterii.
Układ sercowo-naczyniowy
Na starość zmniejsza się tolerancja wysiłku, ponieważ pojemność minutowa serca nie wzrasta proporcjonalnie do potrzeb. Wyróżnia się także następujące zmiany:
- zmniejszenie aktywności węzła zatokowo-przedsionkowego;
- znaczny spadek elastyczności naczyń tętniczych;
- zmniejszenie zdolności relaksacji mięśnia sercowego (szczególnie lewej komory).
Zobacz również: Naczynia krwionośne układu krążenia.
Układ nerwowy
W procesie starzenia dochodzi do zmniejszenia liczby neuronów w mózgu. W związku z tym zauważa się zmiany w zakresie funkcji poznawczych (pogorszenie zapamiętywania oraz pamięci świeżej). Jedną z najbardziej charakterystycznych zmian dotyczących układu nerwowego jest zwolnienie przewodzenia impulsów. Właśnie dlatego wydłużeniu ulega czas reakcji odruchowych. Osoby starsze cierpią na osłabienie czucia obwodowego i czucia głębokiego.
Zobacz również: Choroba Parkinsona – fizjoterapia.
Układ pokarmowy
U osób starszych często zauważa się suchość w jamie ustnej, spowolnienie motoryki żołądka, zmniejszenie kwasowości soku żołądkowego, zwolnienie perystaltyki jelit. Dodatkowo pojawiają się częste zaparcia oraz pogorszenie wchłaniania substancji pokarmowych.
Zmniejszeniu ulega także masa wątroby (nawet o 30%) i jej zdolność do regeneracji w przypadku uszkodzeń.
Układ wewnątrzwydzielniczy
Proces starzenia się powoduje zwiększenie parathormonu w organizmie. Uznaje się, że zjawisko to jest ściśle połączone z negatywnymi zmianami w obrębie kości. Do hormonów, których ilość znacznie się zmniejsza, zalicza się:
- hormony płciowe;
- melatoninę;
- hormon wzrostu;
- DHEA (dehydroepiandrosteron).
Zmiany układowe u osób starszych powodują, że dochodzi także do pogorszenia metabolizmu glukozy, co oznacza, że wraz z wiekiem wzrasta ryzyko zachorowania na cukrzycę.
Bibliografia
- Kostka T., Borowicz A., Tobis K., Fizjoterapia w geriatrii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku od bioalgi
Spirulina jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych. Jej skład to wysokiej jakości białko pochodzenia roślinnego, witaminy, minerały (również pierwiastki śladowe), fitoskładniki (m.in. fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy), kwasy tłuszczowe ... Zobacz więcej... |
|
Spirulina Febico - naturalne witaminy i minerały najwyższej jakości
Naturalna alga, która dostarcza witaminy i minerały o wysokiej jakości i biodostępności. Zwiększa odporność, wpływa na regulację metabolizmu, dodaje energii oraz zmniejsza uczucie zmęczenia. Zawarta w niej biotyna poprawia stan włosów, paznokci i skóry .. Zobacz więcej... |
