Plamica starcza (inaczej wybroczyny) to dolegliwość pojawiająca się na skórze osób w podeszłym wieku. Skóra podlega procesom starzenia wskutek działania czynników wewnątrzpochodnych oraz zewnątrzpochodnych. Wszystkie powodują przebudowę skóry, jej niewydolność oraz podatność na urazy. Plamica jest schorzeniem obniżającym estetykę i ogólny wygląd skóry.
Przyczyny plamicy starczej
Wystąpienie plamicy starczej nie wiąże się z zaburzeniami krzepnięcia krwi, lecz z:
- zmianami starczymi naczyń krwionośnych;
- atrofią wywołaną przyjmowanymi lekami głównie glikokortykosteroidowymi, ale także przeciwzakrzepowymi i niedoborem witaminy C;
- uszkodzeniem drobnych naczyń krwionośnych czynnikami toksycznymi.
Można podsumować, że jest ona konsekwencją głównie zmian zanikowych w naczyniach oraz w tkance podścieliskowej. Zmiany mają charakter przewlekły z długotrwałym utrzymywaniem się złogów hemosyderyny. Chociaż wywiad dotyczący powstania zmian rzadko jest jasny, pacjenci bardzo często wskazują na przebyte urazy mechaniczne danej okolicy. Plamica starcza pojawia się u około 10% osób w wieku 70-90 lat z przewagą występowania u kobiet.
Warto wspomnieć, że solidnym czynnikiem ryzyka jest już sam fakt starzenia się skóry. W miarę upływu czasu skóra staje się coraz cieńsza i delikatniejsza. Począwszy od 25. roku życia, gdy naturalna synteza włókien kolagenowych powoli maleje, przyspieszając od 30. roku życia. W okolicach 50.-60. roku życia praktycznie się zatrzymuje. Także codzienna ekspozycja na słońce osłabia tkanki łączne, które utrzymują naczynia krwionośne na swoim miejscu. Naczynia krwionośne stają się wówczas kruche – nawet niewielkie urazy powodują przedostawanie się erytrocytów poza łożysko naczyń i powstawanie charakterystycznej plamicy starczej.
Zobacz również: Skaza krwotoczna.
Jak wygląda plamica starcza?
Plamica starcza przyjmuje postać tak zwanych plam wybroczynowych o różnej wielkości. Zazwyczaj nie towarzyszą im żadne objawy podmiotowe, choć sporadycznie niektórzy pacjenci wskazują na świąd tych okolic. Najczęściej zmiany skórne lokalizują się na kończynach, głównie grzbietowych powierzchniach rąk, przedramionach oraz powierzchniach wyprostnych goleni. Mogą przybierać postać małych, pojedynczym zmian skórnych lub większych zmian plackowatych. Zwykle występują w większych ilościach. Objawy plamicy skóry są wskazaniem do regularnej kontroli liczby trombocytów i układu krzepnięcia celem wykluczenia zaburzeń hematologicznych.
Nie należy mylić plamicy starczej z plamicą alergiczną. Ta druga pojawia się u dzieci i ma podłoże autoimmunologiczne. Obraz kliniczny jest zbliżony. Innym schorzeniem o podobnym wyglądzie jest plamica małopłytkowa, wynikająca z obniżonej ilości płytek krwi w organizmie. Celem rozpoznania rodzaju plamicy warto udać się do dermatologa.
Zobacz również: Grzybica skóry.
Leczenie plamicy starczej
Nie ma żadnych leków i środków farmakologicznych, które uchroniły by przed wystąpieniem plamicy starczej lub które cofnęłyby jej pojawienie się. Bardzo ważne jest jednak przestrzeganie zasad umożliwiających zmniejszanie widoczności plam. Choć nie ma leków chroniących przed plamicą, można jej zapobiegać domowymi sposobami i zmianą stylu życia. Przede wszystkim należy:
- unikać leków i pokarmów powodujących powstawanie wybroczyn – np. kwasu salicylowego czy konserwantów;
- unikać urazów i kontuzji, w szczególności w przypadku osób ze skłonnością do szybkiego powstawania siniaków;
- nie przebywać na słońcu przez długi czas bez ochrony skóry.
Warto sięgać po zioła o działaniu przeciwzapalnym, przeciwalergicznym oraz uszczelniającym naczynia krwionośne. Są to m.in. wyciągi z ziela ruty, niedojrzałych owoców kasztanowca oraz ziela skrzypu. Warto spożywać dużą ilość pokarmów zawierających witaminę C (acerola, szczypiorek, papryka). Warto pamiętać, że plamica starcza nie jest dolegliwością zagrażającą zdrowiu czy życiu. Na ogół stanowi jedynie defekt wizualny.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... | |
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Czarnobilska E., Czarnobilski K., Obtułowicz A., Obtułowicz K., Choroby alergiczne wieku podeszłego. Część II. Alergiczne choroby skóry, alergia na leki, Gerontologia Polska, 2/2018.
- Odnoczko E., Baran B., Windyga J., Zasady rozpoznawania skaz krwotocznych ze szczególnym uwzględnieniem diagnostyki laboratoryjnej, Hematologia, 4/2016.
- Pawlaczyk M., Lelonkiewicz M., Witkowska A., Dermatoporoza chorobą skóry indukowaną procesem starzenia, Geriatria, 5/2011.