Odpowiedzią ustroju na działanie czynnika fizykalnego jest odczyn. Czynniki fizykalne wywierają wpływ na ciało człowieka, między innymi na tkanki, układy, cały organizm i dzięki temu przyczyniają się do poprawy krążenia, zwiększają odporność organizmu, zwiększają lub obniżają pobudliwość nerwów i ograniczają wzrost bakterii.
Czynniki fizykalne – podział
W zależności od właściwości tych czynników, możemy je podzielić na:
- cieplne (termiczne) – bodźcem działającym będzie ciepło, wywołują one odczyny w postaci przekrwienia tkanek, zwiększonego wydzielania gruczołów skóry, wzmożone czynności narządów wewnętrznych, podrażnienia i osłabienia nerwów czuciowych i ruchowych, spadku ciśnienia krwi, zwiększenia przemiany materii;
- fotochemiczne – należą tutaj promienie, które w ustroju po naświetlaniu nimi wywołują reakcje biochemiczne w tkankach (na przykład promieniowanie słoneczne i promieniowanie fioletowe);
- elektrochemiczne – działa tutaj prąd stały na mechanizm tkanek. Działanie prądu stałego powoduje wędrówkę jonów. W płynach tkankowych i w obrębie komórek zachodzą zmiany koncentracji jonów;
- elektrokinetyczne – wynikiem działania tych bodźców są skurcze mięśni, prądy złożone z impulsów są w stosunku do tkanki mięśniowej i nerwowej są bodźcami drażniącymi;
- mechaniczne i kinetyczne – zalicza się tutaj działanie ciśnienia wody podczas leczenia kąpielami, ciśnienie strumienia wody podczas zabiegów wodoleczniczych (jak na przykład bicze wodne) oraz ucisk wywierany na mięśnie podczas masażu. Czynnikami kinetycznymi są również ćwiczenia bierne i czynne przez układ stawowo-mięśniowy;
- o działaniu złożonym – mają właściwości różnorodne (jak na przykład ultradźwięki).
Cele medycyny fizykalnej
Medycyna fizykalna ma na celu ogólną poprawę zdrowia i samopoczucia, poprzez zwalczanie bólu i stanów zapalnych, zwiększanie odporności ogólnej oraz zapobieganie zakażeniom.
Jej głównym celem jest usprawnienie mechanizmów regulacyjnych układu krążenia, oddychania, przemiany materii, termoregulacji i ukrwienia skóry. Przyczynia się to do poprawy lub utrzymania wydolności ogólnej organizmu, a także normalizacji przebiegu wegetatywnych procesów życiowych.
Stosowane zabiegi, dobrane w odpowiedni sposób, przeciwdziałają i zapobiegają skutkom hipokinezji, usprawniają czynności poszczególnych narządów i całego organizmu. To profilaktyka skutków bez adaptacji organizmu do bodźców termicznych.
Podział leczenia fizykalnego
Wyróżnia się:
- Leczenie ciepłem (termoterapia) – wtedy gdy do wykonania zabiegów używamy ciał ogrzanych;
- Światłolecznictwo – stosowanie promieni świetlnych widzialnych oraz nadfioletowych i podczerwonych (np. laser), leczenie słońcem – helioterapia;
- Elektrolecznictwo – tak zwana elektroterapia, stymuluje ona mięśnie i tkanki, wykorzystuje się prądy stałe i biodynamiczne.
- Leczenie prądami wielkiej częstotliwości – diatermia długofalowa i krótkofalowa oraz mikrofale;
- Leczenie ultradźwiękami – czyli drganiami mechanicznymi;
- Kinezyterapia – polega ona na leczeniu usprawnień układu narządów ruch (mięśnie, stawy i kości) przy pomocy ćwiczeń biernych i czynnych oraz gimnastyki leczniczej i masażu leczniczego;
- Wodolecznictwo – hydroterapia, są to zabiegi hydrotermiczne (za pomocą ciepłej wody) i hydrokinetyczne (ćwiczenia w wodzie).
Działanie czynnika fizykalnego jako bodźca zależy od jego właściwości fizycznych, od siły i czasu działania, od sposobu jego zastosowania i od wrażliwości danej tkanki.
Efektem działania określonych zabiegów jest powstanie odczynu. Może on być:
- progowy – efekt uzyskany po minimalnej dawce;
- normalny –efekt bodźca jakiego się spodziewamy.
- paradoksalny – to taki odczyn który jest odmienny od spodziewanego.
- ogólny – to zespół zmian wtórnych występujący w ustroju.
- miejscowy – występuje w miejscu zadziałania bodźca.
- naczyniowy – polega na rozszerzaniu naczyń krwionośnych (rumieniu). Jest on zależny od siły i czasu działania bodźca i może się objawiać w różnym stopniu. Między innymi jako zaczerwienienie skóry, rozlane głębokie przekrwienie, w postaci pokrzywki lub obrzęku skóry. Może również spowodować miejscową poprawę krążenia co stwarza lepsze warunki dla tkanek.
Odrębnym zagadnieniem jest odczyn uzdrowiskowy, który powstaje w wyniku wielokierunkowego działania zabiegów balneologicznych. Uzdrowiska są szczególnie wskazane osobom chorym przewlekle, ponieważ silnie i z różnych stron wpływają na zdrowie kuracjusza.
Bibliografia
- Mika T., Kasprzak W., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
