Hiperfagia to inaczej nadmierne łaknienie, zaburzenie charakteryzujące się gwałtownym pochłanianiem bardzo dużych ilości pożywienia oraz równoczesną niemożnością przerwania napadu żarłoczności. Wbrew obiegowym opiniom hiperfagia nie jest tożsama z bulimią nerwową. W hiperfagii nie występują bowiem działania kompensacyjne po napadzie głodu (np. wywoływanie wymiotów, nadmierne ćwiczenia fizyczne, zażywanie środków przeczyszczających).
Z czego wynika hiperfagia?
Hiperfagia zawsze jest zjawiskiem patologicznym. Może pojawić się w przebiegu chorób takich jak:
- cukrzyca;
- zespół Kleinego-Levina;
- bulimia;
- zespół Pradera-Williego;
- depresja;
- zaburzenia maniakalne;
- uszkodzenie brzuszno-przyśrodkowej części podwzgórza.
W chorobach o podłożu psychicznym i emocjonalnym pacjent często przejada się, aby zagłuszyć wyrzuty sumienia, poczucie niskiej wartości oraz smutek. Spożycie posiłku powoduje wzrost poziomu endorfin, czyli chwilowe lepsze samopoczucie. Niestety, po krótkim czasie zły nastrój powraca, chory sięga więc ponownie po jedzenie. Można zatem powiedzieć, że w wielu przypadkach hiperfagii, chory poszukuje jedzenia, aby poczuć się lepiej, jednak kończy się to brakiem rezultatu.
Specyficzną grupą przyczyn hiperfagii są schorzenia, które nie powodują wzrostu masy ciała, jednak wiążą się z napadami głodu i spożywaniem nadmiernej ilości posiłków. Są to między innymi:
- nadczynność tarczycy;
- choroby pasożytnicze.
Poszukiwanie przyczyn musi uwzględniać choroby o podłożu metabolicznym, hormonalnym i infekcyjnym. Wykluczenie choroby organicznej powinno kierować dalszy wywiad w stronę uwarunkowań psychicznych i emocjonalnych.
Jak objawia się hiperfagia?
Potwierdzoną konsekwencją tej dolegliwości jest nadwaga, a następnie otyłość. Chory spożywa posiłki często i w bardzo obfitych ilościach. Typowe jest również wypijanie dużej ilości płynów, zwłaszcza tych bogatych w węglowodany (cola, inne napoje gazowane, soki, herbata i kawa z dużą ilością cukru). Do objawów współtowarzyszących hiperfagii można zaliczyć między innymi:
- depresję;
- zaburzenia nastroju;
- obniżone samopoczucie;
- drażliwość;
- wzrost ryzyka rozwoju chorób związanych z otyłością – chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów, chorób żołądkowo-jelitowych;
- obniżenie odporności;
- pogorszenie kondycji skóry, włosów i paznokci;
- tendencję do rozwoju próchnicy;
- problemy ze snem.
Wszystkie objawy wiążą się głównie z nadmiarem tkanki tłuszczowej w organizmie. Jak wiadomo, konsekwencje tego stanu niemal zawsze są opłakane. Niekoniecznie pojawiają się w krótkim czasie – niekiedy ich rozwój zajmuje lata. Jednak w wielu przypadkach po latach dolegliwości te są nieodwracalne.
Hiperfagia – leczenie?
Leczenie omawianej dolegliwości ściśle zależy od jej przyczyny. Jeśli jest ona chorobą organiczną, konieczne jest leczenie przyczynowe, czyli terapia zdiagnozowanej choroby. W przypadku cukrzycy będzie to zmiana diety (np. wprowadzenie do niej produktów o niskim indeksie glikemicznym), aktywność fizyczna oraz regularne monitorowanie glikemii i przyjmowanie odpowiednich leków przeciwcukrzycowych. Z kolei zaburzenia psychiczne i emocjonalne będą wymagać pomocy psychoterapeuty lub psychiatry. Nie ma w tym nic wstydliwego, ponieważ są to lekarze specjaliści, jak wielu innych. Hiperfagię hedonistyczną (związaną z uczuciem szczęścia po posiłku) traktuje się jako uzależnienie, podobnie jak w przypadku papierosów czy narkotyków. Leczenie będzie także polegało na psychoterapii, jednak musi uwzględniać cechy terapii uzależnień.
Bez względu na przyczynę schorzenia, chory będzie musiał współpracować z personelem medycznym i wykazać się dużą motywacją oraz samokontrolą. Przede wszystkim będzie musiał stosować się do zaleceń dietetycznych, nie podjadać między posiłkami i unikać zakazanych produktów. Często jest to najtrudniejszy element leczenia. Ponadto należy zwiększyć spożycie wody mineralnej oraz wprowadzić do życia regularną aktywność fizyczną. Zapobiegnie ona szkodliwym konsekwencjom objadania się, poprawi motorykę jelit, wspomoże regulację hormonalną oraz odwróci uwagę pacjenta od jedzenia.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kryska S., Grajek M., Biopsychospołeczne znaczenie hiperfagii, Journal of Ecology and Health, 4/2013.
- Adamski W., Szulińska M., Bogdański P., Wtórne przyczyny otyłości, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 1/2012.
- Nicolau J., Ayala L., Bonet A., Manga B., Munoz J., Olea J., Gil A., GLP1 analogues among patients with overweight or obesity during lockdown, Med Clin, 26/2021.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.