Złamanie Collesa stanowi najczęstszy typ złamania nasady dalszej kości promieniowej. Charakteryzuje się odchyleniem dalszego fragmentu tej kości do góry lub ku grzbietowi ręki.
Złamanie nasady dalszej kości promieniowej
Złamanie nasady dalszej kości promieniowej to najczęstszy uraz nadgarstka we wszystkich grupach wiekowych. Starszych pacjentów dotykają przynasadowe zewnątrzstawowe złamania, podczas gdy młodszych bardziej złożone i wewnątrzstawowe.
Wyróżnia się kilka rodzajów złamań nasady dalszej kości promieniowej. Są to złamania:
- Collesa – najczęstszy typ, omówiony dokładnie poniżej;
- Smitha – odwrotność złamania Collesa. Fragment dalszy kości promieniowej jest odchylony w dół lub ku powierzchni ręki;
- Bartona – wewnątrzstawowe złamanie pojawiające się wraz z nadwichnięciem nadgarstka w stronę grzbietową ręki, połączone z przemieszczeniem stawowej części kości promieniowej;
- Chauffeursa – skośne złamanie u podstawy wyrostka rylcowatego kości promieniowej;
- „die-punch” (niestabilne) – złamanie powierzchni stawowej dalszej nasady kości promieniowej sąsiadującej z kością łódeczkowatą lub księżycowatą.
Zobacz również: Kości ręki – podział, budowa.
Złamanie Collesa
Złamanie Collesa po raz pierwszy opisano w 1814 roku. Jak wspomniano na wstępie, cechuje się wygięciem ku górze i grzbietowym przemieszczeniem odłamu kości promieniowej.
W klasycznym przypadku tego uszkodzenia linia złamania biegnie zewnątrzstawowo lokalizując się zwykle 2-3 cm od powierzchni stawowej końca dalszego kości promieniowej. W wielu przypadkach odłam dystalny jest przemieszczony promieniowo i grzbietowo oraz wykazuje grzbietowe ustawienie kątowe. Zdarzają się jednak inne warianty ustawienia odłamów. Powszechnie występuje towarzyszące złamanie wyrostka rylcowatego kości łokciowej.
Przyczyny złamania Collesa
Najczęściej złamanie Collesa jest wynikiem upadku na rozpostartą dłoń w zgięciu grzbietowym z nawróconym przedramieniem. Przeważnie występuje u dorosłych powyżej 50 roku życia (częściej u kobiet niż u mężczyzn), co wiąże się z osłabieniem struktury kostnej oraz zwiększonym ryzykiem upadków w tej grupie wiekowej.
Diagnostyka
Zdjęcia rentgenowskie w projekcji tylno-przedniej i bocznej są wystarczające do uwidocznienia złamania Collesa. W płaszczyźnie przednio-tylnej przedstawiają typowe, wieloodłamowe złamanie.
Pełna analiza obu projekcji powinna obejmować zarówno ocenę kąta promieniowego i inklinacji dłoniowej, jak również stopnia skrócenia kości promieniowej na skutek wklinowania lub przemieszczenia odłamów typu bagnetu.
Badania tomografii komputerowej mogą dostarczyć dodatkowych informacji dotyczących dokładnej lokalizacji przemieszczonych fragmentów.
Złamanie Collesa – powikłania
W chwili złamania może wystąpić towarzyszące uszkodzenie nerwu pośrodkowego i nerwu łokciowego. Niestabilność odłamów w trakcie gojenia może natomiast prowadzić do braku prawidłowego ustawienia odłamów. Jednak opóźniony zrost lub jego brak zdarzają się bardzo rzadko. Jako następstwo może się rozwinąć pourazowe zapalenie stawu promieniowo-nadgarstkowego.
Złamanie Collesa – leczenie
Większość złamań leczy się z powodzeniem zamkniętą repozycją i unieruchomieniem, jednak tendencja do leczenia operacyjnego jest rosnąca.
Zwykle złamanie nastawia się w warunkach SOR, w znieczuleniu miejscowym i unieruchamia w specjalnym opatrunku.
Szczególnie istotna jest kontrola chorego po złamaniu:
- w krótkim okresie silny ból, ucisk, za ciasne unieruchomienie mogą prowadzić do poważnych konsekwencji (łącznie z zespołem algodystrofii współczulnej);
- dobrze nastawione złamanie może ulec destabilizacji i przemieszczeniu, dlatego ważna jest kontrola RTG po około 2 tygodniach z ewentualną zmianą sposobu leczenia na operacyjny.
Leczenie operacyjne jest wskazane w przypadku złamań znacznie przemieszczonych, wielofragmentowych i stawowych. Umożliwia odtworzenie anatomicznych warunków, a także rozpoczęcie wczesnej mobilizacji zakresu ruchomości.
Bez względu na rodzaj leczenia (operacyjne lub nie) złamanie Collesa, jak każde inne złamanie, wymaga podjęcia rehabilitacji. Jej celem jest jak najszybszy powrót funkcji ręki poprzez zwiększenie zakresu ruchów stawów, siły mięśniowej oraz zniesienie dolegliwości bólowych.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Greenspan A., Diagnostyka obrazowa w ortopedii dla lekarza praktyka, Wydawnictwo MediPage, Warszawa 2007.
- Dutton M., Ortopedia Duttona, tom 2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Kruczyński J., Szulc A., Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
