Staw promieniowo-nadgarstkowy (articulatio radiocarpea) jest stawem elipsoidalnym z poprzecznie ustawioną osią długą.
Budowa anatomiczna
Staw promieniowo-nadgarstkowy łączy wyłącznie kość promieniową z szeregiem bliższym kości nadgarstka – głowa kości łokciowej nie sięga bowiem nadgarstka. Zamiast niej łączy się z nadgarstkiem krążek stawowy.
Zobacz również: Kości ręki – podział, budowa.
Panewka stawowa
Utworzona jest w 3/4 przez powierzchnię nadgarstkową kości promieniowej i w 1/4 przez krążek stawowy.
Panewka nie jest ustawiona ściśle prostopadle do osi długiej przedramienia, lecz pochyla się nieco ku stronie łokciowej i do przodu. Właśnie z tego względu zwiększa się zakres ruchów stawu w obu tych kierunkach.
Powierzchnia stawowa kości promieniowej ma 2 pola:
- promieniowe – trójkątne, które w położeniu spoczynkowym łączy się z kością łódeczkowatą;
- łokciowe – czworokątne, łączy się z kością księżycowatą.
Oba pola podzielone są niezbyt silną krawędzią chrzęstną. Krążek stawowy w położeniu spoczynkowym przylega głównie do kości księżycowatej.
Główka stawowa
Posiada jajowaty kształt. Z wyjątkiem kości grochowatej tworzą ją wszystkie kości szeregu bliższego nadgarstka: łódeczkowatą, księżycowatą oraz trójgraniastą.
Więzadła międzykostne łączą te kości w jedną całość. Dodatkowo są one pokryte chrząstką uzupełniającą powierzchnię stawową główki.
Główka stawowa odpowiada panewce pod względem kształtu, jednak pod względem wielkości jest znacznie od niej większa – zwłaszcza w kierunku dłoniowo-grzbietowym (choć również w poprzecznym).
Torebka stawowa
Torebka stawowa jest obszerna i luźna. Przyczepia się wszędzie do brzegów powierzchni stawowych kości promieniowej, krążka stawowego oraz kości nadgarstka. Wzmacniają ją więzadła, które przeważnie przerzucają się nie tylko przez staw bliższy ręki, ale także przez dalszy.
Bardzo często jama stawowa łączy się z jednym lub nawet kilkoma stawami sąsiednimi. Ma to znaczenie szczególnie w szerzeniu się stanów zapalnych stawów ręki.
Szczelina stawowa biegnie poprzecznie mniej więcej wzdłuż linii łączącej końce dalsze kości promieniowej i łokciowej. W efekcie linia ta pokrywa się z bruzdą bliższą zgięcia skóry ręki, która biegnie powyżej bruzdy dalszej ręki.
Krążek stawowy
Krążek stawowy buduje tylko w pewnej części staw promieniowo-nadgarstkowy. Jego pozostała, większa część wchodzi w skład chrząstki trójkątnej. Mimo wszystko należy wspomnieć, że w warunkach anatomicznych przenosi około 20% obciążeń, przy czym staw promieniowo-nadgarstkowy aż 80%.
Jakie ruchy wykonuje staw promieniowo-nadgarstkowy?
Główna oś stawu biegnie poprzecznie i dookoła niej wykonuje się ruchy zginania dłoniowego oraz grzbietowego ręki. Dookoła osi dłoniowo-grzbietowej można rękę odwodzić w kierunku łokciowym i promieniowym.
W następstwie kombinacji ruchów wykonuje się ruch obwodzenia ręki.
Do mięśni działających na staw promieniowo-nadgarstkowy należą:
- prostownik łokciowy nadgarstka;
- zginacz promieniowy nadgarstka;
- zginacz łokciowy nadgarstka;
- prostownik promieniowy długi nadgarstka;
- prostownik promieniowy krótki nadgarstka.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Ignasiak Z., Anatomia układu ruchu, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2013.
- Judka K., Funkcja ręki po artroskopowym leczeniu uszkodzeń kompleksu chrząstki trójkątnej, Poznań 2016.
- Fiodorenko-Dumas Ż., Baściuk I., Bogut B., (i inni), Kinezyterapia w praktyce fizjoterapeuty, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2012.
Polecane produkty:
|
Igły do akupunktury
Wysokiej jakości igły do akupunktury zostały zaprojektowane z myślą o pacjencie. Posiadają one krótką prowadnicę i niesamowitą ostrość, co pozwala na przeprowadzenie bardzo bezpiecznego zabiegu, a zarazem mniej bolesnego. Zobacz więcej... |
