Choroby Hoffy

Choroba Hoffy (zamiennie zespół Hoffy Kasterta) dotyczy przerostu bądź obrzęku ciała tłuszczowego podrzepkowego. Po raz pierwszy zjawisko opisano w 1903 roku. Stawiana jest na drugim miejscu po nawrotowym zwichnięciu rzepki u dorastających dziewcząt, jako przyczyna dolegliwości oraz zaburzeń funkcji stawu kolanowego.

Anatomia i fizjologia

Ciało Hoffy jest głównym elementem tłuszczowym stawu kolanowego. Znajduje się między błoną włóknistą torebki stawowej utworzonej przez ścięgno mięśnia czworogłowego, a błoną maziową.

Nie określono fizjologicznej roli podrzepkowego ciała tłuszczowego. Uznaje się jednak, że jego obecność może wiązać się z amortyzacją urazów, ochroną okolicznych tkanek oraz udziałem w biomechanice stawu kolanowego. Dodatkowo ciało Hoffy może stanowić depozyt komórek regenerujących staw po wszelkich urazach.

Przyczyny

Do głównych przyczyn zespołu ucisku i drażnienia wewnątrzstawowego ciała tłuszczowego u osób młodych zalicza się urazy. Chodzi o bezpośrednie uderzenie stawu od przodu lub sumowanie się mikrourazów sportowych czy zawodowych. Równie częstą przyczyną samoistnego obrzęku ciała tłuszczowego u kobiet jest zespół przedmiesiączkowego zatrzymywania wody.

Aby doszło do rozwinięcia się choroby Hoffy nie potrzeba wiele, ponieważ ciało tłuszczowe wypełnia całkowicie należną mu przestrzeń. Każda dysproporcja pociąga za sobą wypychanie ciała do przodu i uszkadzanie pokrywającej błony maziowej.

Jednym z ważniejszych czynników ryzyka schorzenia jest wrodzony przeprost stawu kolanowego, gdyż istnieją wówczas biomechaniczne warunki do sumujących się urazów ciała tłuszczowego.

Objawy

Do najbardziej charakterystycznych objawów choroby Hoffy zalicza się:

• dolegliwości bólowe w przednim przedziale stawu kolanowego, zwykle po zewnętrznej stronie (ból związany jest z aktywnością fizyczną, a ustępuje w spoczynku. Dodatkowo nasila się przy pełnym wyproście kolana, a ustępuje w zgięciu);
• niewielki obrzęk stawu kolanowego oraz uwypuklenie skóry po obu stronach więzadła właściwego rzepki (najlepiej widoczne przy wyproście kolana. Jeśli nie mamy do czynienia z fazą ostrą, obrzęk ustępuje w zgięciu);
• niewielki wysięk w stawie.

Należy wspomnieć, że w przypadku predyspozycji do choroby Hoffy, czynnikiem wywołującym objawy jest noszenie obuwia sportowego, które ma zwykle niskie obcasy. Pacjenci (w szczególności kobiety) często zauważają zmniejszenie dolegliwości bólowych po założeniu butów z wyższym obcasem.

Rozpoznanie zespołu Hoffy opiera się głównie na badaniu przedmiotowym, RTG oraz rezonansie magnetycznym.

Zespół Hoffy – leczenie

Zwykle wystarcza samo czasowe podwyższenie obcasów celem uniesienia pięty, gdyż dochodzi wówczas do zwiększenia objętości przedniego przedziału stawu kolanowego. W rezultacie eliminuje się w ten sposób drażnienie błony maziowej pokrywającej ciało tłuszczowe. Leczenie zachowawcze obejmuje dodatkowo:

• farmakoterapię (niesteroidowe leki przeciwzapalne);
• zabiegi fizykalne (np. miejscowa krioterapia);
• terapię manualną;
• techniki tkanek miękkich – należy jednak pamiętać, żeby pracować nie bezpośrednio na ciele Hoffy, lecz na tkankach okolicznych;
• kinesiotaping – pozwala on na zmniejszenie obrzęku oraz (jeśli istnieje taka potrzeba) korygowanie ewentualnego bocznego przyparcia rzepki.

W przypadku trwałego przerostu oraz zwłóknienia ciała Hoffy konieczne jest leczenie operacyjne. Po nim wymaga się odpowiedniej rehabilitacji z uwzględnieniem stanu pacjenta, jego wieku oraz codziennej aktywności fizycznej.

Należy również bezwzględnie pamiętać, że często stosowane wzmacnianie mięśnia czworogłowego uda jest w tym przypadku zabronione. Ma to istotne znaczenie podczas układania planu rehabilitacji podczas leczenia zachowawczego.

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Dziak A., Tayara S., Urazy i uszkodzenia w sporcie, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2000.

	Opaska podrzepkowa - na ból kolana Opaska podrzepkowa firmy Mueller została zaprojektowana i stworzona specjalnie z myślą o niwelowaniu bólu kolana, dzięki czemu nie trzeba rezygnować z aktywności fizycznej. Zobacz więcej...
	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...