Odwarstwienie siatkówki jest bardzo poważnym schorzeniem okulistycznym, będącym jednocześnie stanem grożącym nieodwracalną utratą wzroku. Dotyczy oddzielenia warstwy neurosensorycznej od warstwy nabłonka barwnikowego. Szacuje się, że problem dotyczy 1 na 10 000 osób. Nie należy mylić odwarstwienia siatkówki z rozwarstwieniem siatkówki, są to dwa zupełnie różne schorzenia.
Odwarstwienie siatkówki – przyczyny
Ryzyko odwarstwienia siatkówki jest znacznie większe w następujących przypadkach:
- zaawansowana krótkowzroczność;
- przebyta operacja zaćmy, zwłaszcza jeśli podczas zabiegu doszło do upływu ciała szklistego;
- wrodzone schorzenia tkanki łącznej;
- odwarstwienie siatkówki w drugim oku;
- przebyty ciężki uraz gałki ocznej.
W zależności od przyczyny wyróżnia się następujące rodzaje odwarstwienia siatkówki:
- przedarciowe – wskutek przerwania siatkówki, co z kolei hamuje przedostawanie się cieczy z ciała szklistego do obszaru podsiatkówkowego. Przyczynami mogą być: urazy narządu wzroku, przewlekłe choroby układowe, afakia, krótkowzroczność;
- nieprzedarciowe trakcyjne – sensoryczny fragment siatkówki oddziela się od nabłonka barwnikowego wskutek skurczu błony szklistkowo-siatkówkowej. Możliwe przyczyny: ostre zapalenie wewnątrzgałkowe, uszkodzenie tylnego odcinka oka, cukrzyca, retinopatia;
- nieprzedarciowe wysiękowe – przedostanie się płynu podsiatkówkowego do przestrzeni podsiatkówkowej poprzez uszkodzony nabłonek barwnikowy. Przyczyny: guzy narządu wzroku, zapalenie tylnego odcinka twardówki, nadciśnienie tętnicze.
Każdorazowo odwarstwienie siatkówki jest bardzo poważnym problemem, którego konsekwencje mogą być wręcz nieodwracalne.
Odwarstwienie siatkówki – objawy
Odwarstwienie siatkówki mogą poprzedzać objawami odłączenia tylnego ciała szklistego, czyli męty i błyskawice. W rozpoczynającym się odwarstwieniu siatkówki pacjent wskazuje na stopniową utratę pola widzenia, którą opisuje zazwyczaj jako cień lub zasłonę. Progresja odwarstwienia może być gwałtowna, zwłaszcza gdy jest ono zlokalizowane w kwadrantach górnych. Jeśli odwarstwi się plamka, dojdzie do znacznego pogorszenia ostrości wzroku. Pacjenci z odwarstwieniem siatkówki wskazują na:
- błyski świetlne w polu widzenia;
- obniżoną ostrość widzenia;
- ubytki w polu widzenia;
- poruszające się w polu widzenia pajączki i męty.
Podczas badania okulistycznego stwierdza się natomiast m.in. nierówny i szarobiały pęcherz zlokalizowany dokładnie na dnie oka, a także obecność rozproszonych barwników w ciele szklistym. Ciśnienie wewnątrzgałkowe jest niskie.
Odwarstwienie siatkówki – leczenie
Odwarstwienie siatkówki jest schorzeniem, w którym czas gra kluczową rolę. Okulista ma maksymalnie 24 godzin od pojawienia się pierwszych objawów na wdrożenie odpowiedniego postępowania. Dlatego jeśli się one pojawią, należy niezwłocznie skonsultować się z okulistą. Odwarstwienie siatkówki leczy się chirurgicznie na 2 sposoby:
- chirurgią konwencjonalną, czyli od zewnątrz;
- chirurgią witreoretinalną, czyli od wewnątrz.
Bez względu na zastosowaną metodę, głównym celem operacji jest zamknięcie otworu sprawczego
i wzmocnienie przylegania siatkówki w rejonie otworu przez wywołanie procesu zapalnego w tym obszarze. W przebiegu operacji od zewnątrz otwór tamponuje się wgłobieniem twardówki, osiągniętym za pomocą naszycia wszczepu nadtwardówkowego. Z kolei w przebiegu operacji od wewnątrz ciało szkliste usuwa się nożem witrektomijnym wprowadzanym do gałki. Tym samym eliminuje się trakcję wywieraną przez ciało szkliste na siatkówkę.
Rokowania zależą od kilku czynników. Jeżeli plamka nie była objęta odwarstwieniem, a wskutek wdrożonej operacji udało się całkowicie przyłożyć siatkówkę obwodową, rokowanie co do widzenia jest bardzo dobre. Jednak jeżeli plamka była odwarstwiona dłużej niż dobę przed zabiegiem, ostrość wzroku prawdopodobnie nigdy nie powróci całkowicie do normy.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Modrzejewska A., Kubacki T., Chrzanowska M., Machalińska A., Mozolewska-Piotrowska K., Lubiński W., Modrzejewska M., Nietypowy obraz objawowego odwarstwienia siatkówki w przebiegu rozwarstwienia siatkówki, Klinika Oczna, 119/2017.
- Grzybowski A., Okulistyka, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2018.