Jak sprowokować odbicie u dziecka i dlaczego jest ono tak istotne? O czym warto pamiętać, aby czynność ta była bezpieczna i higieniczna? Odbijanie prowokowane jest ważnym elementem karmienia zwłaszcza niemowląt. Właściwej techniki może nauczyć położna, fizjoterapeuta dziecięcy lub lekarz pediatra, jednak jest to czynność o tyle prosta, że każdy rodzic znając chwyt i ułożenie dziecka może opanować ją samodzielnie w domu.
Dlaczego należy prowokować odbicie?
Niemowlę podczas karmienia połyka nie tylko sam pokarm, ale również powietrze. Jest to całkowicie normalne i dotyczy wszystkich dzieci w tak młodym wieku. Wynika to głównie z braku umiejętności szczelnego obejmowania brodawki sutkowej (lub smoczka butelki) przez cały akt karmienia, jak również z nierozwiniętych jeszcze zwieraczy przełyku.
Konsekwencje tego mogą być różne. Najczęściej rodzice obserwują tzw. ulewanie, czyli bezbolesne cofanie się pokarmu. W efekcie dziecko się nie najada, w ulewanie w pozycji leżącej stanowi bezpośrednie zagrożenie zachłyśnięcia się. Jeśli natomiast powietrze nie wydostaje się z jamy brzusznej, powoduje bolesne wzdęcia, kolki i bóle brzucha. Można temu zapobiegać, prowokując po karmieniu odbicie.
Jak sprowokować odbicie u dziecka?
Odbijanie może odbywać się w kilku pozycjach: na ramieniu, na leżąco, na siedząco i na boczku. Najczęściej jednak rodzice wybierają pozycję na ramieniu, ponieważ jest wygodna zarówno dla malucha, jak i dla nich, a do tego całkowicie bezpieczna bez względu na wiek dziecka. Czynność prezentuje się krok po kroku w następujący sposób:
- oprzyj niemowlę na własnej klatce piersiowej tak, aby jego główka spoczywała na ramieniu, a rączki zwisały luźno na Twoje plecy;
- podeprzyj pupę, plecy i główkę (najważniejsze), aby pozycja dziecka była całkowicie stabilna i bezpieczna;
- delikatnie klep dziecko po pleckach, ewentualnie kołysz je lekko w kierunki góra – dół.
Zazwyczaj odbicie pojawia się w ciągu kilku lub kilkunastu minut. Alternatywnie wypróbować można pozycji leżącej. Znajduje ona zastosowanie u dzieci, które mają problemy z napięciem mięśniowym lub nie są w stanie utrzymywać główki w pozycji pionowej. Wystarczy ułożyć niemowlę na własnych udach (w pozycji siedzącej) w taki sposób, aby jego główka znajdowała się na jednej nodze (wyżej), a brzuszek na drugiej nodze (niżej). Następnie delikatnie poklepuje się niemowlę po pleckach, aż do momentu sprowokowania odbicia.
Po wywołaniu odbicia (charakterystycznego „beknięcia”) dziecko warto utrzymywać w pozycji pionowej lub półleżącej przez 20-30 minut. W szczególności jeśli ma tendencję do refluksu, szybkie odkładanie go do łóżeczka (w pozycji leżącej) nie jest wskazane.
Odbicie u dziecka – o czym warto pamiętać?
Podczas odbijania dziecko może zwrócić odrobinę pokarmu. U noworodków jest to permanentne zjawisko (nawet bez prowokacji odbicia), ponieważ ich układ pokarmowy nie jest jeszcze w pełni dojrzały. U niemowląt zdarza się to znacznie rzadziej, zwykle właśnie podczas prowokowania odbicia. Z tego względu warto założyć na plecy tetrową pieluchę (jeśli prowokujemy odbicie w pozycji na ramieniu) lub ręcznik, aby się nie pobrudzić.
Kiedy prowokować odbicie u dziecka?
Odbijanie jest ważne zwłaszcza u niemowląt w wieku 4-6 miesięcy, które karmione są wyłącznie mlekiem. Czynność można jednak wykonywać wcześniej, jeśli pojawia się taka potrzeba. Od 6. miesiąca życia mięśnie szyi i brzucha są już na tyle wytrzymałe, że chronią przed połykaniem zbyt dużej ilości powietrza.
Najlepiej prowokować odbicie po każdym karmieniu, nawet jeśli dziecko spożyło niewielką ilość pokarmu. Nie ma znaczenia również fakt, czy niemowlę było karmione piersią czy mlekiem modyfikowanym. Sprowokowanie odbicia wskazane jest w obu tych sytuacjach.
Jeśli dziecku po karmieniu odbija się samoistnie, trzymanie go w powyższych pozycjach nie jest już konieczne. Prowokację wykonuje się wówczas, gdy nie pojawia się charakterystyczny upust powietrza przez usta. Czynność będzie konieczna również w sytuacjach, w których niemowlę ssie pokarm zbyt łapczywie, a w trakcie karmienia wierci się, marudzi lub płacze.
Zobacz również: Rozwój ruchowy niemowlęcia – kamienie milowe.
Zainteresował Cię ten temat?
Wyżej przybliżyliśmy tematykę związaną z bardzo ważnym działem jakim jest pediatria. Jeżeli chcesz rozwijać się dodatkowo w temacie i pomagać nie tylko dzieciom, ale również mamom przed, w trakcie i po porodzie, dowiedz się jak prowadzić pacjentów uroginekologicznych. Najlepszym rozwiązaniem jest zdobycie wiedzy bezpośrednio u specjalistów, w rozszerzonym zakresie na certyfikowanych szkoleniach, gdzie uzyskuje się szczegółowe informacje o technikach fizjoterapeutycznych i ich wykorzystaniu u pacjentów.
Kod rabatowy na kurs Trening dna miednicy BeBo
Z tego względu, specjalnie dla naszych czytelników Portalu Fizjoterapeuty wynegocjowaliśmy 10% zniżki na kursy i szkolenia prowadzone przez certyfikowanych instruktorów BeBo Polska. W celu uzyskania zniżki podczas zapisów (telefonicznie lub przez stronę www.bebotrening.pl) wystarczy podać kod: FIZJOTERAPEUTY
Bibliografia
- Mamy dla Mamy, autorstwa 1200 kobiet, Wydawnictwo Mamy dla Mamy, 2022.
- Bałanda A., Opieka nad noworodkiem, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.
- Dmoch-Gajzlerska E., Salamończyk M., Łozińska-Czerniak A., Neonatologia. Praktyczne umiejętności w opiece nad noworodkiem, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Rokicka-Milewska R., Nasze dziecko. Rozwój, pielęgnowanie i wychowanie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
