Sterydy anaboliczne (anaboliczno-androgenne) stanowią grupę syntetycznie wytwarzanych hormonów, które imitują męskie hormony płciowe. Są środkami często stosowanymi w sporcie jako doping, jednak zaliczono je do substancji zakazanych.
Charakterystyka
Sterydy anaboliczne (androgenne) to wyprodukowane syntetyczne związki podobne do naturalnego androgenu testosteronu. Właśnie dlatego definiuje się je jako syntetyczne związki będące pochodnymi testosteronu.
Pierwsze sterydy tego typu pojawiły się na rynku już na początku lat pięćdziesiątych. Niemniej jednak, w dalszym ciągu stanowią najskuteczniejsze środki poprawiające sportową sprawność. Sterydy anaboliczne mogą być stosowane doustnie lub aplikowane domięśninowo. W przypadku wstrzyknięcia substancja czynna dostaje się bezpośrednio do krwi, podczas gdy tabletka przechodzi przez układ żołądkowo-jelitowy do wątroby.
Działanie sterydów anabolicznych
Stosowanie sterydów anabolicznych może wpływać na rozwój I- i II-rzędowych męskich cech płciowych, między innymi owłosienia ciała, pogłębienia barwy głosu czy popędu seksualnego. Dodatkowo sterydy powodują przyrost masy mięśniowej, dlatego też znalazły zastosowanie w sporcie.
Substancje te stosuje się celem poprawienia wyników sportowych, takich jak siła, szybkość i wytrzymałość. Dlatego zgodnie z definicją określa się je jako substancje poprawiające wydajność fizyczną i obraz własny. Stosowanie sterydów anabolicznych przy jednoczesnym wykonywaniu intensywnych treningów powoduje poprzeczne powiększenie komórki mięśniowej, czyli przerost mięśnia. Cząsteczki steroidowe zajmują receptory kortyzonu zlokalizowane na membranie komórki mięśniowej i blokują je. Dzięki temu produkowany przez organizm kortyzon (silny związek kataboliczny) nie może rozwinąć swojego działania. W związku z tym komórka mięśniowa nie musi oddawać proteiny na zewnątrz.
Dodatkowo substancje te zwiększają syntezę kreatyninowo-fosforanową w komórce mięśniowej, co ma decydujące znaczenie przy odtwarzaniu ATP. Efektem stosowania sterydów anabolicznych jest również zmniejszenie zawartości tłuszczu.
Zobacz również: Anabolizm.
Sterydy anaboliczne – skutki uboczne
Stosowanie sterydów anabolicznych może wpływać korzystnie na wygląd zewnętrzny, jednak nie należy zapominać o licznych skutkach ubocznych, które występują u 80-100% użytkowników.
Sterydy anaboliczne w znacznym stopniu wpływają na psychikę użytkownika. Jednym z poważniejszych i częściej występujących skutków ubocznych jest bigoreksja, czyli zaburzenie w postrzeganiu własnego ciała. Taka osoba wykazuje nadmierną obsesję na punkcie własnego wyglądu i postrzega siebie za słabo umięśnioną – bez względu na obecną masę mięśniową. Zaburzenia w sferze psychicznej obejmują ponadto:
- agresję, wybuchowość;
- nadmierną drażliwość;
- lekceważenie norm etycznych i prawnych;
- obniżenie samokontroli;
- bezsenność;
- depresję;
- stany maniakalne, urojenia.
Do innych skutków ubocznych zalicza się obniżenie libido (przy długotrwałym stosowaniu), szał steroidowy, wzrost stężenia cholesterolu oraz wzmożoną aktywność czynników krzepnięcia.
Szczególnie niebezpieczne są objawy dotyczące układu sercowo-naczyniowego. Długotrwałe przyjmowanie sterydów anabolicznych znacznie zwiększa ryzyko choroby niedokrwiennej serca i prawdopodobieństwo skurczu prawidłowych naczyń krwionośnych. Wszystko to z kolei przekłada się na zwiększenie ryzyka zawału serca i nagłej śmierci sercowej.
Tego typu doping powoduje u mężczyzn odwracalne zaburzenia spermatogenezy, ryzyko raka prostaty i zmniejszenie objętości gonad, natomiast u kobiet czasową lub trwałą niepłodność, zmniejszenie gruczołów piersiowych i obniżenie tembru (tonu) głosu. U ponad połowy mężczyzn stosujących przewlekle sterydy zauważa się ginekomastię.
Bibliografia
- Maciejewska T., Trzciński P., Zachowania ryzykowne podejmowane przez mężczyzn zagrożonych bigoreksją, Rocznik Lubuski, 1/2014.
- Mędraś M., Jóźków P., Zastosowanie testosteronu i steroidów androgenno-anabolicznych w sporcie, Endokrynologia Polska, 3/2009.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |