Szukaj
Szukaj

Anabolizm

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Anabolizm (gr. anabalein – dorzucać, podwyższać) to pojęcie ogólne, odnoszące się do procesów syntezy złożonych substancji organicznych z substancji prostych. Ściśle wiąże się z gromadzeniem energii w organizmie. Jest jednym z dwóch procesów metabolicznych.

Anabolizm

Metabolizm

Metabolizm to całokształt zachodzących w komórkach żywego organizmu reakcji chemicznych i związanych z nimi przemian energii. Stanowi podłoże wszelkich zjawisk biologicznych. Na metabolizm składają się dwa przeciwne procesy:

  • wymagające wkładu energii (anaboliczne);
  • przebiegające z uwolnieniem energii (kataboliczne).

W warunkach fizjologicznych oba procesy zachodzą jednocześnie. Podczas okresu wzrostu organizmu anabolizm przeważa nad katabolizmem, z kolei po osiągnięciu dojrzałości metabolizm wykazuje równowagę energetyczną.

W dojrzałym organizmie wahania w kierunku przewagi anabolizmu lub katabolizmu stale zachodzą cyklicznie, ale nie przekraczają pewnych granic, które można określić jako fizjologiczne granice dla procesów życiowych.

Przekroczenie tych granic w kierunku gromadzenia się albo ubywania energii z organizmu lub poszczególnych jego układów i narządów stanowi przejście do prawidłowo przebiegających procesów życiowych (fizjologicznych) lub do nieprawidłowych (patologicznych).

Zobacz również: Katabolizm.

Anabolizm – przebieg

Reakcje anaboliczne wymagają nakładów energii, w związku z czym w produktach syntezy gromadzi się dużo więcej energii niż w substratach.

Przykładem reakcji anabolicznych są:

  • fotosynteza;
  • chemosynteza;
  • biosynteza organicznych związków azotowych.

W wymienionych procesach pobrana energia służy do produkcji związków organicznych i jest w nich magazynowana.

Zjawisko to jest często wykorzystywane przez osoby regularnie uprawiające aktywność fizyczną, w szczególności jeśli chodzi o sporty sylwetkowe czy siłowe. Jeśli z jednych cząsteczek (zwykle mniejszych, np. aminokwasów czy cukrów prostych) powstają nowe i większe (np. białka lub węglowodany zapasowe) mówimy o anabolizmie.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Fotosynteza

Jest syntezą związków organicznych z prostych substancji mineralnych kosztem energii świetlnej. Zachodzi w chloroplastach – organellach charakterystycznych dla roślin zielonych.

Na fotosyntezę składają się 2 fazy: świetlna i ciemna. Faza świetlna składa się z reakcji wymagających światła do swojego przebiegu. Zachodzi w błonach tylakoidów chloroplastów. Faza ciemna natomiast zachodzi bez udziału światła, chociaż przy wykorzystaniu energii chemicznej, powstałej jego kosztem.

Chemosynteza

To zdolność do przyswajania dwutlenku węgla kosztem energii chemicznej. Dla organizmów zdolnych do chemosyntezy źródłem energii są reakcje utleniania substancji mineralnych, np. amoniaku czy soli żelazowych.

Chemosynteza składa się z 2 faz: przekształcania energii i przekształcania substancji.

Sterydy anaboliczne

Są grupą steroidów pochodzenia zarówno naturalnego, jak i syntetycznego. Mają silne działanie anaboliczne, co oznacza, że przyspieszają procesy anaboliczne zachodzące w organizmie. W związku z tym często są stosowane przez sportowców.

Sterydy anaboliczne przyspieszają podział komórek organizmu, a w efekcie stymulują wzrost masy mięśni, a niekiedy również kości. Należy pamiętać, że substancje te silnie oddziałują na gospodarkę hormonalną organizmu, co może wiązać się z licznymi skutkami ubocznymi ich stosowania.

Sterydy anaboliczne znalazły zastosowanie również w medycynie, gdzie mogą być wykorzystywane do stymulacji tworzenia się szpiku kostnego, regulowania tempa wzrostu u dzieci, u których jest ono zaburzone oraz rekonwalescencji po ciężkich chorobach.

Podsumowanie

Procesy anaboliczne powodują tworzenie się tkanek i wzrost organizmu. Wiążą się zatem z przyrostem masy mięśniowej oraz zwiększaniem rozmiarów ciała. Przykładowymi procesami anabolicznymi zachodzącymi w organizmie człowieka są wzrost włosów lub rozrost szkieletu.

Anabolizm jest przeciwieństwem katabolizmu, jednak do prawidłowego funkcjonowania organizmu konieczna jest równowaga między obydwoma procesami.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
  2. Jaskólski A., Jaskólska A., Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego z zarysem fizjologii człowieka, Wydawnictwo AWF, Wrocław 2009.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *