Wskaźnik ABI (ankle-brachial index) to wskaźnik kostkowo-ramienny. Dotyczy przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych. Norma wskaźnika ABI mieści się w granicach 0,9-1,2. Mniejsze wartości świadczą o zwężeniu tętnic kończyn dolnych. Pomiar ABI po raz pierwszy zaproponował Travis Winsor w 1950 roku. Właśnie dlatego w wielu krajach wciąż popularnym określeniem jest „wskaźnik winsorski”. Mężczyzna zaobserwował, że ciśnienie na kostce jest zwykle niskie, jeśli tętnice w kończynie są zwężone.
Wskaźnik ABI
Wskaźnik ten definiuje się jako iloraz wyższego SBP (skurczowego ciśnienia tętniczego) na danej kończynie dolnej do wyższego SBP z kończyn górnych. Osobno oznacza się ABI dla prawej i dla lewej strony ciała pacjenta. Ostatecznym wynikiem jest wyliczone ABI o niższej wartości.
Ocena wskaźnika kostka-ramię jest badaniem przesiewowym. Wykonuje się je w celu potwierdzenia diagnozy przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych. Jest badaniem szczegółowym, ponieważ umożliwia również ocenę zaawansowania choroby, jej progresji oraz odpowiedzi na leczenie. Czułość i swoistość badania szacuje się odpowiednio na: 79% i 96%. ABI jest niezwykle ważną, nieinwazyjną oceną pacjenta z objawową chorobą tętnic obwodowych. Uważa się go za podstawowe badanie we wstępnej ocenie chorego zarówno w podstawowej, jak i specjalistycznej opiece zdrowotnej.
Służy do różnicowania bólu kończyn dolnych pojawiającego się podczas wysiłku, który nie ma podłoża niedokrwiennego. Ponadto, wykorzystywanie wskaźnika ABI może odgrywać kluczową rolę w badaniach przesiewowych skierowanych wobec osób z bezobjawową PAD, którzy są w grupie wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego, nie prezentując przy tym objawów choroby, a chcą zmienić styl życia i tym samym minimalizować rozwój choroby.
Bardzo wysokie ABI jest zjawiskiem groźnym, ponieważ wiąże się ze znaczną sztywnością tętnic. W rezultacie sytuacja ta powoduje zwiększoną śmiertelność wśród chorych.
Wykonanie badania
Badanie ABI powinno odbywać się u każdego pacjenta w pozycji leżącej, po 10-minutowej adaptacji.
W pierwszej kolejności należy zmierzyć osobie badanej ciśnienie na tętnicach ramiennych obu kończyn górnych. Rozbieżność pomiarów nie może przekraczać akceptowalnych 20 mmHg w ciśnieniu skurczowym oraz 10 mmHg w ciśnieniu rozkurczowym. Do obliczania wskaźnika przyjmuje się wyższą wartość wyznaczonego ciśnienia skurczowego.
Następnie dokonuje się pomiaru ciśnienia na tętnicach na poziomie kostek (dokładniej na tętnicach grzbietowych i piszczelowych tylnych obu kończyn dolnych).
Do dalszego wyznaczania wartości wskaźnika przyjmuje się wyższą z wartości SBP zmierzonych na kończynach górnych oraz wyższą z wartości ustalonych na tętnicach kończyn dolnych – z osobna dla każdej kończyny.
Interpretacja wyników
Za wartości prawidłowe przyjmuje się wynik w zakresie 0,9<ABI<1,15. Wynik poniżej 0,9 świadczy o niedokrwieniu, a wynik poniżej 0,5 ma miejsce w przypadku krytycznego niedokrwienia kończyn. ABI powyżej 1,3 wskazuje na nieprawidłową sztywność naczyń i można go spotkać np. w przebiegu cukrzycy.
Wynik badania ABI może być niedokładny w przypadku, gdy nie jest możliwe zaciśnięcie naczynia kończyny dolnej w celu zniesienia SBP krwi poprzez napompowanie mankietu pneumatycznego. Taka sytuacja może wystąpić np. u pewnego odsetka osób chorych na cukrzycę, osób ze schyłkową niewydolnością nerek lub pacjentów w bardzo podeszłym wieku.
Polecane produkty:
![]() |
Spirulina w proszku od bioalgi
Spirulina jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych. Jej skład to wysokiej jakości białko pochodzenia roślinnego, witaminy, minerały (również pierwiastki śladowe), fitoskładniki (m.in. fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy), kwasy tłuszczowe ... Zobacz więcej... |
![]() |
Spirulina + Chlorella - naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Krzesiński P., Niedolaz K., Piotrowicz K. (i inni), Przydatność oceny wskaźnika kostka-ramię w praktyce klinicznej, Forum Medycyny Rodzinnej, 3/2014.
- Bazaliński D., Więch P., Sałacińska I. (i inni), Ryzyko niedokrwienia kończyn dolnych wśród populacji otwartej mieszkańców Rzeszowa uczestniczących w profilaktycznej akcji zdrowotnej, Medycyna Rodzinna, 20/2017.
- Woźnicka-Leśkiewicz L., Posadzy-Małaczyńska A., Wskaźnik kostka-ramię (ABI) jako podstawowe narzędzie w ocenie tętnic obwodowych oraz ryzyka sercowo-naczyniowego w praktyce lekarza rodzinnego, Medycyna Rodzinna, 2/2017.