Wskaźnik ABI (ang. ankle-brachial index – wskaźnik kostka-ramię) to wskaźnik kostkowo-ramienny, który dotyczy przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych. Norma wskaźnika ABI mieści się w granicach 0,9-1,2. Mniejsze wartości świadczą o zwężeniu tętnic kończyn dolnych. Pomiar ABI po raz pierwszy zaproponował Travis Winsor w 1950 roku. Właśnie dlatego w wielu krajach wciąż popularnym określeniem jest „wskaźnik winsorski”. Mężczyzna zaobserwował, że ciśnienie na kostce jest zwykle niskie, jeśli tętnice w kończynie są zwężone.
Wskaźnik ABI
Wskaźnik ten definiuje się jako iloraz wyższego SBP (skurczowego ciśnienia tętniczego) na danej kończynie dolnej do wyższego SBP z kończyn górnych. Osobno oznacza się wskaźnik ABI dla prawej i dla lewej strony ciała pacjenta. Ostatecznym wynikiem jest wyliczone ABI o niższej wartości.
Ocena wskaźnika kostka-ramię jest badaniem przesiewowym. Wykonuje się je w celu potwierdzenia diagnozy przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych. Jest badaniem szczegółowym, ponieważ umożliwia również ocenę zaawansowania choroby, jej progresji oraz odpowiedzi na leczenie. Czułość i swoistość badania szacuje się odpowiednio na: 79% i 96%. Wskaźnik ABI jest niezwykle ważną, nieinwazyjną oceną pacjenta z objawową chorobą tętnic obwodowych. Uważa się go za podstawowe badanie we wstępnej ocenie chorego zarówno w podstawowej, jak i specjalistycznej opiece zdrowotnej.
Służy do różnicowania bólu kończyn dolnych pojawiającego się podczas wysiłku, który nie ma podłoża niedokrwiennego. Ponadto, wykorzystywanie wskaźnika ABI może odgrywać kluczową rolę w badaniach przesiewowych skierowanych wobec osób z bezobjawową PAD (ang. peripheral artery disease – choroba tętnic obwodowych), którzy są w grupie wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego, nie prezentując przy tym objawów choroby, a chcą zmienić styl życia i tym samym minimalizować rozwój choroby.
Bardzo wysoki wskaźnik ABI jest zjawiskiem groźnym, ponieważ wiąże się ze znaczną sztywnością tętnic. W rezultacie sytuacja ta powoduje zwiększoną śmiertelność wśród chorych.
Wykonanie badania
Badanie ABI powinno odbywać się u każdego pacjenta w pozycji leżącej, po 10-minutowej adaptacji.
W pierwszej kolejności należy zmierzyć osobie badanej ciśnienie na tętnicach ramiennych obu kończyn górnych. Rozbieżność pomiarów nie może przekraczać akceptowalnych 20 mmHg w ciśnieniu skurczowym oraz 10 mmHg w ciśnieniu rozkurczowym. Do obliczania wskaźnika przyjmuje się wyższą wartość wyznaczonego ciśnienia skurczowego.
Następnie dokonuje się pomiaru ciśnienia na tętnicach na poziomie kostek (dokładniej na tętnicach grzbietowych i piszczelowych tylnych obu kończyn dolnych).
Do dalszego wyznaczania wartości wskaźnika przyjmuje się wyższą z wartości SBP zmierzonych na kończynach górnych oraz wyższą z wartości ustalonych na tętnicach kończyn dolnych – z osobna dla każdej kończyny.
Wskaźnik ABI – interpretacja wyników
Za wartości prawidłowe przyjmuje się wynik w zakresie 0,9<ABI<1,15. Wynik poniżej 0,9 świadczy o niedokrwieniu, a wynik poniżej 0,5 ma miejsce w przypadku krytycznego niedokrwienia kończyn. ABI powyżej 1,3 wskazuje na nieprawidłową sztywność naczyń i można go spotkać np. w przebiegu cukrzycy.
Wynik badania ABI może być niedokładny w przypadku, gdy nie jest możliwe zaciśnięcie naczynia kończyny dolnej w celu zniesienia SBP krwi poprzez napompowanie mankietu pneumatycznego. Taka sytuacja może wystąpić np. u pewnego odsetka osób chorych na cukrzycę, osób ze schyłkową niewydolnością nerek lub pacjentów w bardzo podeszłym wieku.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Krzesiński P., Niedolaz K., Piotrowicz K. (i inni), Przydatność oceny wskaźnika kostka-ramię w praktyce klinicznej, Forum Medycyny Rodzinnej, 3/2014.
- Bazaliński D., Więch P., Sałacińska I. (i inni), Ryzyko niedokrwienia kończyn dolnych wśród populacji otwartej mieszkańców Rzeszowa uczestniczących w profilaktycznej akcji zdrowotnej, Medycyna Rodzinna, 20/2017.
- Woźnicka-Leśkiewicz L., Posadzy-Małaczyńska A., Wskaźnik kostka-ramię (ABI) jako podstawowe narzędzie w ocenie tętnic obwodowych oraz ryzyka sercowo-naczyniowego w praktyce lekarza rodzinnego, Medycyna Rodzinna, 2/2017.
