Jonoforeza nerwu kulszowego jest częstym zabiegiem uzupełniającym leczenie rwy kulszowej, ponieważ wykazuje silne działanie przeciwbólowe. Efekt leczniczy składa się z korzystnego wpływu prądu stałego na tkanki oraz z działania wprowadzanego leku.
Rwa kulszowa
Rwa kulszowa to dolegliwość spowodowana uciskiem na korzenie nerwów rdzeniowych, co powoduje ich podrażnienie. Nerw kulszowy wychodzi z kanału kręgosłupa na poziomie L4, L5 i S1, przechodzi przez kończynę dolną i w okolicy stawu kolanowego rozdziela się na kilka gałęzi.
Do najczęstszych objawów rwy kulszowej zalicza się:
- ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym promieniujący aż do kończyn dolnych;
- drętwienie nóg;
- niedowład mięśni – stopa może „uciekać” podczas chodzenia;
- ból nasilający się przy kaszlu, śmiechu lub kichaniu;
- przeczulica.
Jonoforeza nerwu kulszowego
Jonoforeza to zabieg z zakresu elektrolecznictwa polegający na wprowadzeniu w głąb tkanek za pomocą prądu stałego jonów działających leczniczo. Zgodnie z metodyką zabiegu, aniony należy wprowadzać spod bieguna ujemnego, natomiast kationy z dodatniego.
Leki
W przypadku nerwu kulszowego najczęściej stosuje się jonoforezę prokainy, lidokainy, nowokainy, indometacyny lub wapniową. Wszystkie wymienione roztwory leków wprowadza się spod bieguna dodatniego (anody) z wyjątkiem indometacyny, którą należy wprowadzić spod bieguna ujemnego (katody).
- Indometacyna – jest niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym. Stosuje się go przy nerwobólach, zespołach korzeniowych, przeciążeniowych i zapalnych stanach tkanek okołostawowych i innych tkanek miękkich oraz przy spondyloartropatiach. Wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe;
- Prokaina – rozszerza naczynia włosowate, zmniejsza napięcie ścian naczyń tętniczych, działa przeciwbólowo. Stosowana w nerwobólach, zapaleniach korzonków oraz splotów nerwowych, a także przy porażeniu nerwu twarzowego;
- Lidokaina – jest jednym z najbardziej znanych i popularnych leków stosowanych do jonoforezy nerwu kulszowego, ponieważ wykazuje działanie znieczulające;
- Nowokaina – hamuje unerwienie sympatyczne, wywołuje silny efekt przeciwbólowy i poprawia przepływ tętniczy. Stosowana przy zapaleniach nerwów obwodowych oraz w zespołach krążkowo-korzeniowych;
- Jonoforeza wapniowa – przyspiesza regenerację tkanki nerwowej, korzystnie wpływa na nerwobóle, nerwice naczyniowe czy odmrożenia.
Metodyka
W pierwszej kolejności należy przygotować pacjenta do zabiegu. Musi zdjąć wszelkie metalowe przedmioty i ozdoby, które mogłyby skupiać prąd i spowodować oparzenia oraz zdjąć ubrania z okolicy objętej zabiegiem odsłaniając skórę. Fizjoterapeuta oczyszcza dokładnie ciało pacjenta, a następnie je osusza.
Do wykonania jonoforezy stosuje się elektrody o takich samych wymiarach. Kolejność nakładanych elementów prezentuje się następująco:
- podkład lekowy (nasączony roztworem lekowym);
- gaza o grubości 1,5-2 cm dobrze zwilżona ciepłą wodą;
- elektroda czynna;
- folia;
- materiał zabezpieczający przesuwanie się elektrody.
Elektrody mogą być umieszczane w różny sposób, ponieważ wszystko zależy od obszaru bólowego. Zaleca się przyłożenie elektrody czynnej (spod której wprowadza się lek) jak najbliżej okolicy bólowej. W związku elektroda czynna często przykładana jest na tylnej powierzchni uda, między fałdem pośladkowym, a dołem podkolanowym. Można ją umiejscowić również na plecach przykręgosłupowo w okolicy L4-S1, jak również na dolnej części uda. Elektroda bierna zamykająca obwód może znajdować się na przedniej powierzchni uda. Innym ułożeniem jest umocowanie elektrody czynnej przykręgosłupowo, natomiast biernej na dolnej części tylnej powierzchni uda (wzdłuż przebiegu nerwu).
Natężenie prądu należy dobrać zgodnie z wszelkimi zasadami stosowania jonoforezy.
- 0,01-0,1 mA/cm2 – dawka słaba (najczęściej stosuje się 0,1 mA/cm2, ponieważ ta dawka wystarczy, aby jony zostały wprowadzone w tkanki);
- 0,1-0,3 mA/cm2 – dawka średnia;
- 0,3-0,5 mA/cm2 – dawka mocna.
Czas trwania zabiegu wynosi 20 minut.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.