Rehabilitacja po operacji chrząstki stawu kolanowego jest procesem złożonym i wymaga pełnego zaangażowania pacjenta. Dodatkowo czynności fizjoterapeutyczne ściśle zależą od etapu po operacji. Prawidłowo prowadzona, kompleksowa terapia umożliwia pełen powrót do aktywności fizycznej i czynności dnia codziennego.
Rehabilitacja po operacji chrząstki stawu kolanowego
Istnieje wiele metod operacyjnych leczenia chrząstki stawowej, w tym:
- wycięcie osteofitów;
- abrazja;
- uzupełnianie ubytków włóknami węglowymi;
- wszczepy chrzęstno-kostne autogenne oraz allogeniczne;
- terapia genowa.
W rezultacie każda ingerencja w struktury organizmu wymaga podjęcia odpowiednich metod terapeutycznych po zabiegu.
Zobacz również: Fizjoterapia po operacji stawu kolanowego.
I etap
Rehabilitacja po operacji chrząstki stawu kolanowego w pierwszy etapie obejmuje przede wszystkim odciążenie kończyny operowanej. Ponadto czas trwania zależy od techniki operacyjnej i podawany jest w tygodniach:
- wygładzanie: 4-5;
- mikrozłamania: 6-8;
- przeszczepy chrzęstno-kostne (plastyka mozaikowa): 3-5;
- przeszczepy płatów chrzęstno-kostnych: 6-8.
Należy przy tym pamiętać, że wyłącznie oszczędzanie kończyny nie będzie korzystnie wpływało na regenerację. Nawet na tym etapie stosuje się zabiegi fizykalne i ćwiczenia. Wśród zabiegów najczęściej mówi się o krioterapii. Stosuje się okłady z lodu lub Cryo Caft 10-15 minut, od 6 dnia oparami azotu przez 3-4 minuty. Z kolei od 6 dnia można wprowadzić elektrostymulację mięśni przednich i tylnych uda. W przypadku kinezyterapii znaczenie mają:
- ćwiczenia bierne na szynach CPM – 30-40 minut. Po operacji metodą przeszczepów płatów chrzęstno-kostnych przez pierwsze 3 tygodnie należy stosować zakres ruchów dla chrząstki stawu rzepkowo-udowego: 0-25 stopni oraz dla chrząstki powierzchni nośnej kłykci: 30-60 stopni;
- ćwiczenia izometryczne wszystkich grup mięśniowych kończyn dolnych: 2 serie po 8 powtórzeń, 2-3 minuty przerwy między seriami.
Ponadto po każdym z wyżej wymienionych punktów mobilizacja stawu rzepkowo-udowego. Końcem tego etapu rozpoczyna się naukę chodu o kulach z odciążeniem kończyny operowanej.
II etap
Obejmuje stopniowe obciążanie kończyny operowanej. Również w tym przypadku czas trwania zależy od techniki operacyjnej w tygodniach:
- wygładzanie: 4;
- mikrozłamania: 4-5;
- przeszczepy chrzęstno-kostne: 4-5;
- przeszczepy płatów chrzęstno-kostnych: 5.
Ogromne znaczenie na tym etapie ma kinezyterapia, a dokładniej:
- ćwiczenia izometryczne mięśni kończyn dolnych: 2 serie po 8-10 powtórzeń dla każdej grupy mięśniowej, a także ćwiczenia izometryczne ze stopniowym oporem (30%, następnie co tydzień + 5-10%) mięśni kończyn dolnych przy wyproście w stawie kolanowym;
- mobilizacja stawu rzepkowo-udowego: 6-8 powtórzeń. Druga seria po punkcie 5, trzecia po punkcie 6;
- ćwiczenia na szynie CPM: 30 minut, pełny zakres ruchu.
- ćwiczenia nacisku kończyny operowanej o sile większej od masy ciała o 15-30%.
Osobno należy omówić niezwykle ważną grupę ćwiczeń propriocepcji. Przebiegają one w zamkniętych łańcuchach kinematycznych. W efekcie od obciążeń według pomiarów kontrolnych na platformie tensometrycznej, przechodzi się w kolejnych 4-5 tygodniach stopniowo do pełnego obciążenia. Kąt zgięcia w stawie kolanowym wynosi:
- po operacji chrząstki kłykci: 30-40 stopni;
- po operacji chrząstki stawów rzepkowo-udowych: 15-20 stopni.
Stosuje się też ćwiczenia propriocepcji na niestabilnym podłożu. Na tym etapie ma miejsce kontynuacja elektrostymulacji mięśni przednich i tylnych uda oraz nauka chodu bez kul.
Zobacz również: Propriocepcja – dlaczego jest tak ważna w fizjoterapii.
III etap
Obejmuje pełne obciążenie kończyny operowanej i przywracanie jej funkcji. Ma również miejsce doskonalenie chodu, a także nauka prawidłowego i samodzielnego chodzenia po schodach.
Stosuje się następujące ćwiczenia:
- na ergometrach rowerowych;
- izometryczne z oporem;
- marsz na bieżni ruchomej (propriocepcja dynamiczna);
- zwiększające obciążenie osiowe kończyny na platformie;
- propriocepcji na miękkim podłożu;
- marsz przy zmiennym kącie nachylenia;
- na stepie;
- czynne z oporem grup mięśniowych poza okolicą operowaną;
- ćwiczenia specyficzne dla trybu życia, pracy zawodowej lub sportu.
IV etap
Czwarty i ostatni etap obejmuje fizjoterapię sportową – od 5 miesiąca po operacji, 3 razy w tygodniu, przy czym kontynuuje się elementy z III etapu.
Ma miejsce:
- trening siły w warunkach statycznych – od 35% obciążenia wartości maksymalnej uzyskanej w pomiarach. Po 3-4 tygodniach 50%, następnie 60% aktualnej maksymalnej wartości;
- bieg na bieżni ruchomej, następnie na twardym podłożu gdy spełnione są następujące warunki: wartości momentów sił kończyny operowanej wynoszą 65% tych wartości kończyny zdrowej oraz siła nacisku w składowej pionowej wynosi minimum 2 razy wartość nacisku masy ciała;
- trening siłowy, wytrzymałościowy, równoważny;
- trening propriocepcji o wysokiej trudności.
Pod koniec 6 miesiąca po operacji wprowadza się ćwiczenia szybkościowe, skoczne, zwinnościowe, a także bieg o zmiennym kierunku ruchu. Zalecany jest także basen 1-2 razy w tygodniu lub masaż podwodny.
Bibliografia
- Czamara A., Fizjoterapia po operacjach chrząstki stawu kolanowego, Wyższa Szkoła Fizjoterapii, Wrocław.
- Jopek R., Grabowski J., Rehabilitacja po zabiegach chirurgicznych na chrząstce stawowej, Acta Clinica, 1/2001.
- Adamczyk G., Antolak Ł., Skrok T., Śmigielski R, Wczesne wyniki leczenia ubytków chrząstki stawowej stawu kolanowego za pomocą autogennych przeszczepów chrzęstno-kostnych sposobem OATS, Acta Clinica, 1/2001.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Jedna odpowiedź
Czy ktoś korzystał może z rehabilitacji w Komorowicach po zabiegu kolana? Jakie są opinie wasze na ich temat warto skorzystać z ich usług?