Wyznaczniki chodu (determinanty chodu) opisują podstawowe ustawienia i ruchy poszczególnych części ciała podczas prawidłowego chodu. Zgodnie z ogólnie przyjętą definicją są to ściśle określone wyznaczniki pozwalające na ocenę chodu. Dotyczą sytuacji, w której chód odbywa się na gładkiej i poziomej płaszczyźnie.
Chód prawidłowy
W trakcie oceny chodu należy zwrócić uwagę na zachowanie się kończyn górnych i dolnych, miednicy, a także tułowia. Sposób chodzenia zmienia się wraz z wiekiem. Małe dziecko chodzi z ugiętymi kolanami i biodrami oraz rozstawia szeroko nogi. W efekcie obniża przez to środek ciężkości ciała i poszerza płaszczyznę podparcia. Sposób stały poruszanie się przybiera dopiero po 7 roku życia.
Każdy człowiek posiada indywidualny sposób chodzenia, po którym można go rozpoznać nawet z większej odległości. Jednak, aby móc powiedzieć o chodzie, że jest prawidłowy, musi on posiadać wyznaczniki opisane poniżej.
Zobacz również: Cechy chodu fizjologicznego.
Wyznaczniki chodu (determinanty chodu)
Wyznaczniki chodu można zapisać w skrócie:
- ruchy rotacyjne miednicy w płaszczyźnie poziomej;
- pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej;
- ruchy boczne miednicy;
- zgięcie kolana w fazie podporu;
- ruchy w stawie kolanowym;
- ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego.
Rotacja miednicy
Pierwszy wyznacznik chodu opisuje sposób, w jaki miednica ulega rotacji wokół osi pionowej w trakcie cyklu chodu, dzięki czemu jej połowa położona po stronie kończyny wykrocznej przesuwa się ku przodowi, a połowa położona po stronie kończyny zakroczne ku tyłowi.
Miednica podąża za ruchem wykroku kończyny dolnej, wykonując skręt o około 4° w przód i 4° w tył. Jednocześnie udo nogi wykrocznej przyjmuje pozycję w rotacji zewnętrznej, a nogi podporowej w rotacji wewnętrznej.
Skośność miednicy
Zgięcie i wyprost stawu biodrowego wiążą się z jednoczesnymi zmianami wysokości jego położenia. Drugi z wyznaczników chodu opisuje ruchy rotacyjne miednicy wokół osi przednio-tylnej, które prowadzą do naprzemiennego unoszenia się i opadania jej prawej lub lewej połowy.
Miednica obniża się po stronie nogi wykrocznej, co powoduje odwiedzenie jej uda, a przywiedzenie uda nogi będącej w fazie podporu. Ten ruch miednicy wymusza lekkie zgięcie kończyny wykrocznej w stawie kolanowym, co ułatwia przenoszenie stopy nad podłożem.
Ruchy boczne miednicy
Następuje tutaj uniesienie kończyny podczas rozpoczęcia wykroku. Skutkuje to obniżeniem miednicy po stronie wykrocznej, co przekłada się na powstanie przytwierdzenia po stronie podporowej i odwiedzenia po stronie wykrocznej. Taki ruch miednicy wymusza również zgięcie kolana znajdującego się po stronie wykrocznej. W efekcie całość przekłada się na zmianę trajektorii ruchu środka ciężkości.
W skrócie można napisać, że miednica przemieszcza się w płaszczyźnie czołowej w kierunku obciążonej kończyny.
Zgięcie kolana w fazie podporu
Na początku fazy podporu (zetknięcie się pięty z podłożem) staw kolanowy znajduje się w wyproście. Następnie zgina się na około 15° do momentu obciążenia całej stopy i ponownego wyprostu kolana. W chwili złapania przez stopę pełnego kontaktu, staw kolanowy ustawia się do pełnego wyprostu. Ruch taki redukuje unoszenie się środka ciężkości.
Ruchy w stawie kolanowym
Ruchy zgięcia i wyprostu w kolanie są skojarzone z ruchami stopy. Po zetknięciu się pięty z podłożem kolano zgina się, następnie prostuje w momencie pełnego obciążenia stopy i znów zgina się wraz z ruchem unoszenia pięty.
Zobacz również: Fazy chodu.
Ruchy stopy
W momencie zetknięcia się pięty kończyny wykrocznej z podłożem stopa jest zgięta grzbietowo, po czym następuje zgięcie podeszwowe. Gdy cała stopa przylga do podłoża, podudzie zakreśla łuk ponad piętą. Po pełnym obciążeniu stopy zachodzi jej zgięcie podeszwowe (pięta unosi się).
Polecane produkty:
|
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Stręk T., Modelowanie i analiza właściwości mechanicznych protezy nogi, Poznań 2014.
- Srokowski G., Kaźmierczak U., Bułatowicz I., (i inni), Ocena jakościowa chodu oraz badanie funkcji biodra pacjentów zakwalifikowanych do zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego, Nowiny Lekarskie, 79/2010.
- Kasperczyk T., Wady postawy ciała, Kraków 2001.
