Szukaj

Obciążenie względne

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Obciążenie względne określa stosunek pomiędzy zapotrzebowaniem na tlen podczas wykonywania określonej pracy, a maksymalnym pobieraniem tlenu przez organizm. Pojęcie to wiąże się zatem z fizjologią człowieka.

 

Obciążenie względne – charakterystyka

Istnieje wiele definicji opisujących obciążenie względne. Zgodnie z jedną z nich, jest to iloraz zapotrzebowania na tlen podczas wysiłku fizycznego i maksymalnego poboru tlenu przez organizm człowieka. Jego ocena wymaga przeprowadzenia próby wysiłkowej.

Innymi słowy, obciążenie względne to procentowy udział intensywności wysiłku w stosunku do maksymalnych możliwości organizmu (np. % VO2max, % HRmax) lub w przeliczeniu na kg masy ciała (W/kg, VO2max/kg).

Wysoką korelację z wartością względnego obciążenia wykazuje wiele wskaźników różnych narządów i układów takich jak np.:

  • wentylacja minutowa płuc;
  • pojemność minutowa serca;
  • częstość skurczów serca;
  • objętość wyrzutowa lewej komory;
  • zwiększenie stężenia amin katecholowych we krwi;
  • temperatura wewnętrzną;
  • zmiany wydzielania niektórych hormonów;
  • masa;
  • wysokość i powierzchnia ciała człowieka.

Względne obciążenie stanowi kryterium dopuszczalności obciążenia wysiłkowego w pracy zawodowej zarówno ludzi zdrowych, jak i chorych. Poza tym, w oparciu o względne obciążenie można dokonać dokładniejszej klasyfikacji wysiłku niż na podstawie wydatku energetycznego.

Przebieg procesów metabolicznych w czasie wysiłku fizycznego oraz większość wskaźników reakcji organizmu na wysiłek zależy w większym stopniu od wartości względnego obciążenia niż od obciążenia bezwzględnego. Od tego pierwszego zależy ilość mleczanu wytwarzanego w komórkach mięśniowych i jego stężenie we krwi. Dodatkowo liczą się związane z tym zmiany wskaźników równowagi kwasowo-zasadowej.

W związku z tym można dodać, że od tego obciążenia zależą jeszcze:

tubapay
tubapay
  • tempo zużycia glikogenu mięśniowego i glukozy we krwi;
  • wysiłkowy wzrost temperatury wewnętrznej;
  • odczucie ciężkości pracy oraz duszności wysiłkowej.

Podział i wyznaczanie

Obciążenie względne można wstępnie podzielić na wysiłki:

  • lekkie – < 10 % VO2max;
  • średnio ciężkie – 10-30 % VO2max;
  • ciężkie – 30-50 % VO2max;
  • bardzo ciężkie – > 50 % VO2max.

Na podstawie licznych badań przyjęto, że dla ludzi o małej wydolności fizycznej obciążenie wysiłkiem fizycznym nie powinno przekraczać 30% VO2max. Dla ludzi o średniej wydolności fizycznej wartość ta wynosi 40% VO2max, z kolei dla ludzi o dużej wydolności nawet 50% VO2max.

Wyznaczanie tego parametru wymaga znajomości poboru tlenu (VO2) podczas aktualnie wykonywanego wysiłku przez badaną osobę, a także jej maksymalnego poboru tlenu (VO2max).

Podstawy fizjologii wysiłku dynamicznego

Podstawową miarą intensywności wysiłku dynamicznego jest wielkość wydatku energii w jednostce czasu, wyrażonego w jednostkach mocy (W, kJ/min).

Jeżeli zapotrzebowanie na tlen nie przekracza zdolności pobierania tlenu, wielkość wydatku energii można zastąpić ilością pobieranego przez organizm tlenu (l/min lub O2/min/kg masy ciała). Ze względu na to, że częstość skurczów serca wykazuje liniową zależność od intensywności wysiłku i przy takich samych obciążeniach względnych jest u ludzi w tym samym wieku podobna, intensywność wysiłku można dozować w zależności od osiąganej przez badanego częstości skurczów serca, wyrażonej w wielkościach bezwzględnych lub % HRmax.

Zobacz również: Obciążenie bezwzględne.

Wydolność fizyczna oznacza zdolność do ciężkich lub długotrwałych wysiłków fizycznych, wykonywanych z udziałem dużych grup mięśniowych, bez szybko narastającego zmęczenia i warunkujących jego rozwój zmian w środowisku wewnętrznym organizmu. Najlepszym wskaźnikiem wydolności fizycznej jest zdolność pobierania tlenu przez organizm, czyli tak zwany pułap tlenowy (VO2max) zwany też wydolnością aerobową organizmu.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
  2. Karczewski J., Koszt fizjologiczny i energetyczny pracy fizycznej dynamicznej – pojęcia, metody, oceny, optymalizacja obciążeń, Akademia Medyczna w Białymstoku.
  3. Szubert J., Szubert S., Koszada-Włodarczyk W., (i inni), Nowe metody wyznaczania względnego obciążenia wysiłkiem fizycznym organizmu człowieka, Medycyna Pracy, 2/2014.
  4. Rybak P., Podstawy fizjologii wysiłku dynamicznego i statycznego, Warszawa 2012.
Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Materiały znajdujące się na Portalu Fizjoterapeuty są chronione prawem autorskim. Zabrania się kopiowania w jakiejkolwiek formie bez uprzedniej zgody autora.