Obciążenie bezwzględne jest pojęciem ściśle związanym z fizjologią człowieka, ponieważ określa ilość energii wydatkowanej przez organizm w jednostce czasu, czyli moc. W skrócie, to pomiar wydatku energetycznego i należy do sposobów oceny ciężkości pracy.
Obciążenie bezwzględne – charakterystyka
Tego rodzaju obciążenie może być wyrażane w jednostkach objętości tlenu pochłanianego przez organizm na minutę lub też w jednostkach pracy zewnętrznej wykonanej w określonym czasie.
Klasyfikacja
Klasyfikację ciężkości pracy na podstawie wydatku energetycznego dla mężczyzn przedstawiono poniżej:
- lekka praca: wydatek energii 8,4-20,5 kJ/min;
- umiarkowanie ciężka praca: wydatek energii 20,9-30,0 kJ/min;
- ciężka praca: wydatek energii 31,4-41,4 kJ/min;
- bardzo ciężka praca: wydatek energii 41,9-51,9 kJ/min;
- niezwykle ciężka praca: wydatek energii >52 kJ/min.
Wartości w przypadku kobiet są nieco niższe. Podział według wydatku energetycznego z punktu widzenia przewidywania reakcji fizjologicznych jest mało przydatny. Nie uwzględnia bowiem wydolności fizycznej człowieka wykonującego pracę.
W efekcie, wysiłek określony według wielkości wydatku energetycznego jako średnio ciężki może być wysiłkiem ciężkim dla osoby o małej wydolności fizycznej lub lekkim dla osoby o dużej wydolności. Oprócz obciążenia bezwzględnego można się posłużyć również pomiarem obciążenia względnego.
Pułap tlenowy
Pułap tlenowy wyraża się w jednostkach bezwzględnych (L/min) albo w przeliczeniu na jednostkę masy ciała (mL/kg/min). Uważa się go za dobry wskaźnik wydolności fizycznej, ponieważ określa zakres obciążeń, przy którym możliwe jest pełne pokrycie zapotrzebowania na tlen. Co więcej, tolerancja wysiłku zależy w znacznym stopniu od tego, jaki procent VO2max jest wykorzystywany podczas pracy.
U mężczyzn w wieku 18 – 30 lat, o przeciętnej aktywności ruchowej VO2max wynosi 40 -50 mL/kg/min. Dla porównania, u kobiet wynosi około 30 – 40 mL/kg/min. Różnica wielkości pułapu tlenowego kobiet i mężczyzn wiąże się m.in. z większą zawartością tłuszczu w składzie ciała i mniejszą zawartością hemoglobiny we krwi u kobiet.
Tempo pobierania tlenu zwiększa się już w pierwszych sekundach wysiłku. Po 2 – 5 minutach osiąga wielkość odpowiadającą zapotrzebowaniu na tlen lub pułapowi tlenowemu. Podczas wysiłków submaksymalnych, o zapotrzebowaniu na tlen nieprzekraczającym 75% VO2max, osiąga się stan równowagi czynnościowej charakteryzujący się stabilizacją VO2. Po zakończeniu wysiłku VO2 stopniowo zmniejsza się, pozostaje jednak większe niż w spoczynku przed wysiłkiem przez okres od kilku do kilkunastu godzin.
Zobacz również: Test wysiłkowy.
Bibliografia
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
- Karczewski J., Koszt fizjologiczny i energetyczny pracy fizycznej dynamicznej – pojęcia, metody oceny, optymalizacja obciążeń, Akademia Medyczna w Białymstoku.
- Rybak P., Podstawy fizjologii wysiłku dynamicznego i statycznego, Warszawa 2012.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis – alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
