Obciążenie bezwzględne jest pojęciem ściśle związanym z fizjologią człowieka, ponieważ określa ilość energii wydatkowanej przez organizm w jednostce czasu, czyli moc. W skrócie, to pomiar wydatku energetycznego i należy do sposobów oceny ciężkości pracy.
Obciążenie bezwzględne – charakterystyka
Tego rodzaju obciążenie może być wyrażane w jednostkach objętości tlenu pochłanianego przez organizm na minutę lub też w jednostkach pracy zewnętrznej wykonanej w określonym czasie.
Klasyfikacja
Klasyfikację ciężkości pracy na podstawie wydatku energetycznego dla mężczyzn przedstawiono poniżej:
- lekka praca: wydatek energii 8,4-20,5 kJ/min;
- umiarkowanie ciężka praca: wydatek energii 20,9-30,0 kJ/min;
- ciężka praca: wydatek energii 31,4-41,4 kJ/min;
- bardzo ciężka praca: wydatek energii 41,9-51,9 kJ/min;
- niezwykle ciężka praca: wydatek energii >52 kJ/min.
Wartości w przypadku kobiet są nieco niższe. Podział według wydatku energetycznego z punktu widzenia przewidywania reakcji fizjologicznych jest mało przydatny. Nie uwzględnia bowiem wydolności fizycznej człowieka wykonującego pracę.
W efekcie, wysiłek określony według wielkości wydatku energetycznego jako średnio ciężki może być wysiłkiem ciężkim dla osoby o małej wydolności fizycznej lub lekkim dla osoby o dużej wydolności. Oprócz obciążenia bezwzględnego można się posłużyć również pomiarem obciążenia względnego.
Pułap tlenowy
Pułap tlenowy wyraża się w jednostkach bezwzględnych (L/min) albo w przeliczeniu na jednostkę masy ciała (mL/kg/min). Uważa się go za dobry wskaźnik wydolności fizycznej, ponieważ określa zakres obciążeń, przy którym możliwe jest pełne pokrycie zapotrzebowania na tlen. Co więcej, tolerancja wysiłku zależy w znacznym stopniu od tego, jaki procent VO2max jest wykorzystywany podczas pracy.
U mężczyzn w wieku 18 – 30 lat, o przeciętnej aktywności ruchowej VO2max wynosi 40 -50 mL/kg/min. Dla porównania, u kobiet wynosi około 30 – 40 mL/kg/min. Różnica wielkości pułapu tlenowego kobiet i mężczyzn wiąże się m.in. z większą zawartością tłuszczu w składzie ciała i mniejszą zawartością hemoglobiny we krwi u kobiet.
Tempo pobierania tlenu zwiększa się już w pierwszych sekundach wysiłku. Po 2 – 5 minutach osiąga wielkość odpowiadającą zapotrzebowaniu na tlen lub pułapowi tlenowemu. Podczas wysiłków submaksymalnych, o zapotrzebowaniu na tlen nieprzekraczającym 75% VO2max, osiąga się stan równowagi czynnościowej charakteryzujący się stabilizacją VO2. Po zakończeniu wysiłku VO2 stopniowo zmniejsza się, pozostaje jednak większe niż w spoczynku przed wysiłkiem przez okres od kilku do kilkunastu godzin.
Zobacz również: Test wysiłkowy.
Bibliografia
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
- Karczewski J., Koszt fizjologiczny i energetyczny pracy fizycznej dynamicznej – pojęcia, metody oceny, optymalizacja obciążeń, Akademia Medyczna w Białymstoku.
- Rybak P., Podstawy fizjologii wysiłku dynamicznego i statycznego, Warszawa 2012.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku od bioalgi
Spirulina jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych. Jej skład to wysokiej jakości białko pochodzenia roślinnego, witaminy, minerały (również pierwiastki śladowe), fitoskładniki (m.in. fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy), kwasy tłuszczowe ... Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella - naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu ... Zobacz więcej... |
