Logofobia to lęk przed wypowiadaniem się oraz nawiązywaniem kontaktów społecznych. Objawia się unikaniem w relacjach społecznych nawiązywania kontaktów werbalnych – dialogu, wypowiedzi, inicjowania rozmowy. Bardzo często towarzyszy zaburzeniom płynności mowy. W literaturze naukowej i medycznej logofobię łączy się z problematyką lęku społecznego.
Przyczyny logofobii
Nie wyjaśniono dokładnych przyczyn i etiologii logofobii. Jak w przypadku większości problemów natury psychicznej, tak i tutaj wyróżnia się jednak wiele czynników ryzyka predysponujących do rozwoju tego problemu. Uznaje się, że logofobia może wynikać z:
- tłumieniem negatywnych emocji w dzieciństwie;
- nadmiernej próby kontroli mówienia;
- niskiej samooceny;
- wyśmiewania przez rozmówców;
- nadopiekuńczości ze strony rodziców;
- strachu przed ocenami rozmówców.
Problem logofobii dotyczy głównie dzieci i młodzieży, jednak coraz częściej diagnozujemy go także wśród osób dorosłych.
Zobacz również: Jąkanie.
Jak objawia się logofobia?
Najbardziej charakterystycznym objawem logofobii jest trudność w rozpoczęciu rozmowy lub w jej kontynuacji. Osoba z takim problemem nie udziela się towarzysko, dąży do zminimalizowania kontaktów interpersonalnych i często nie wie co powiedzieć. W dzieciństwie wysoce traumatyczne stają się odpowiedzi pod tablicą przy całej klasie czy rozmowa z rówieśnikami, natomiast w późniejszym wieku logofobia sprawia, że wykonywanie prostych czynności dnia codziennego staje się koszmarem. Mowa o zwykłym odbieraniu telefonu czy nawet rozmowie z kasjerem w sklepie. Osoba z logofobią nie jest przystosowana do życia w społeczeństwie – nie może wcielić się w swoje role społeczne. Nierzadko lękom towarzyszą objawy:
- nadmierna potliwość ciała;
- duszność;
- kołatanie w piersi;
- omdlenia;
- nudności;
- drżenie;
- bóle brzucha;
- napięcie mięśni;
- tachykardia.
Typowe są podświadome tiki podczas rozmowy z innymi. Taka osoba staje się nerwowa, przebiera nogami, zaciska dłonie czy marszczy brwi. Często jej głos staje się łamiący i cichy, przy czym unika ona kontaktu wzrokowego.
Logofobia – leczenie
Nieleczona logofobia może prowadzić do pojawienia się wyuczonej bezradności w sferze językowej, czyli przewidywania wystąpienia trudności w mowie oraz nie podejmowania wysiłku zwalczania ich. Taka osoba nie podejmuje nawet prób rozpoczęcia rozmowy, a przy tematach poruszonych przez drugą osobę pozostaje milcząca. Prowadzi to także do obniżenia nastroju, pogorszeniu relacji międzyludzkich oraz nawet depresji. Im później rozpoczniemy terapię, tym gorsze są rokowania.
Do rozpoznania logofobii służy Kwestionariusz niepłynności mówienia i logofobii, składający się z 3 części:
- A – niepłynność mówienia, czyli 10 pytań oceniających problem w 4-stopniowej skali;
- B – logofobia, czyli ocena sytuacji z poprzedniej części, lecz w innej skali;
- C – ocena ewentualnych objawów ogólnoustrojowych czy układowych.
W leczeniu logofobii stosuje się połączenie psychoterapii i logoterapii, prowadzonych jednocześnie. Logopeda pracuje nad poprawą jakości wypowiedzi, zmniejszając tym samym przyczynę kompleksu pacjenta. Natomiast psychoterapeuta zmniejsza emocjonalne napięcie i uczy pacjenta radzić sobie ze swoim problemem. Odpowiednio prowadzona terapia ma bardzo dobre rokowania i rezultaty. U osób dorosłych trwa nieco dłużej niż u dzieci, jednak efekty są zadowalające. Konieczne jest również wsparcie najbliższych. Do metod niekonwencjonalnych, stosowanych jako uzupełnienie podstawowej terapii zalicza się m.in. choreoterapię, trening autogenny Schultza, ćwiczenia świadomościowe oraz dramatoterapię. Ważne, aby wszystkie metody były dobrze tolerowane przez pacjenta.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Chęciek M., Kozłowska-Stoch S., Zastosowanie technik poznawczo-behawioralnych w leczeniu stanów logofobii. Studium przypadku, Logopedia Silesiana, 7/2018.
- Tarkowski Z., Humeniuk E., Jąkanie jako zaburzenie psychosomatyczne, Sztuka Leczenia, 2/2016.
- Załustowicz A., Zaburzenia płynności mówienia – wykorzystanie metody wizualizacji w terapii logopedycznej dziecka jąkającego niepełnosprawnego intelektualnie w stopniu lekkim, Studia Edukacyjne, 25/2013.
