Męski układ rozrodczy (męski układ płciowy) to zbiór wewnętrznych i zewnętrznych narządów płciowych, dzięki którym możliwe jest podjęcie współżycia z partnerką oraz spłodzenie potomstwa. Ważnym zadaniem męskiego układu rozrodczego jest produkcja męskich hormonów płciowych oraz nasienia i wyprowadzanie nasienia poza organizm, aby mogło ono trafić do żeńskich dróg rozrodczych.
Męski układ rozrodczy – budowa
W skład wewnętrznego męskiego układu rozrodczego wchodzą następujące narządy:
- jądra;
- najądrza;
- nasieniowód;
- pęcherzyk nasienny.
Z kolei do narządów rozrodczych zewnętrznych u mężczyzny zaliczamy:
- prącie;
- mosznę.
Wszystkie one są niezwykle ważne i jedynie wspólnie mogą zapewniać prawidłowe funkcjonowanie całego układu rozrodczego. Niektóre źródła zaliczają do męskiego układu rozrodczego również cewkę moczową, ponieważ to właśnie przez nią wydostają się plemniki wraz z nasieniem. Inni zaś uważają, że cewka moczowa powinna zaliczać się do układu moczowego.
Zobacz również: Ejakulat.
Jądra
Jądra wraz z najądrzami, które do nich przylegają, lokalizują się w worku zwanym moszną. Masa jądra waha się w granicach 20-30 g, zaś w budowie anatomicznej omawianej struktury wyróżniamy łącznotkankowy zrąb oraz miąższ. Miąższ składa się z około 200 stożkowatych płacików jądra. Każdy z nich zawiera silnie powyginane kanaliki nasienne, zwane krętymi. W kierunku wnętrza jądra prostują się one, przechodząc w kanaliki proste. Miąższ jądra obejmuje błona biaława – gruba i włóknista torebka tkanki łącznej zbitej.
W kanalikach krętych każdego jądra miejsce ma produkcja męskich komórek płciowych, czyli plemników. Proces ten zwie się spermatogenezą. Oprócz tego, jądra odpowiadają za wytwarzanie męskich hormonów płciowych zwanych androgenami, wśród których najistotniejszy jest testosteron.
Najądrza
Najądrza przylegają do jąder od góry, na kształt hełmu. W ich budowie wyróżnić można głowę, trzon i ogon. Głowę tworzą liczne przewodziki, które łączą się za pośrednictwem ogona z początkowymi częściami nasieniowodów. Najądrza są magazynem plemników oraz narządem wydzielniczym. Plemniki przedostają się z jądra właśnie do najądrza, gdzie pozostają w stanie „uśpienia”, aż do momentu, w którym ciśnienie wyrzuci je do dalszych odcinków dróg rozrodczych, gdzie uzyskają pełną aktywność i zdolność ruchu. Komórki nabłonkowe najądrzy produkują swoistą wydzielinę ułatwiającą magazynowanie i przemieszczanie się plemników.
Nasieniowód
Nasieniowód stanowi przedłużenie najądrza i odpowiada za szybkie przemieszczanie się plemników i nasienia w kierunku cewki moczowej. W budowie nasieniowodu wyróżnić można bańkę, znajdującą się na końcu całego odcinka. Bańka łączy się z pęcherzykiem nasiennym produkującym wydzielinę mieszającą się z nasieniem. Nasieniowód wnika następnie do gruczołu krokowego (prostata) – od tego momentu zwie się go przewodem wytryskowym. Uchodzi on do cewki moczowej.
Pęcherzyk nasienny
Pęcherzyki nasienne stanowią boczne wypustki nasieniowodów. To gruczoły, których wydzielina rozcieńcza nasienie i stymuluje plemniki do ruchu. Anatomicznie przechodzą w przewód wydalający, który uchodzi do początku przewodu wytryskowego. Wydzielina pęcherzyków nasiennych jest płynna, żółtawa i bogata w różnego rodzaju enzymy. Ciekawostką jest, że usunięcie pęcherzyków nasiennych w znacznej większości przypadków powoduje bezpłodność.
Prącie
Prącie, zwane również penisem, na całej swojej długości obejmuje cewkę moczową. W jego budowie wyróżniamy koniec tylny (nasadę prącia), trzon prącia oraz żołądź. W trakcie wzwodu ciała jamiste prącia napełniają się krwią, w efekcie czego samo prącie prostuje się i zwiększa swoją objętość. Staje się twarde, dzięki czemu możliwe jest wprowadzenie go do dróg rodnych kobiety. Ważnym elementem anatomicznym prącia jest również ciało gąbczaste prącia, czyli nieparzysta struktura znajdująca się pośrodkowo, w dolnej części penisa. Również ona napełnia się krwią w momencie silnego podniecenia seksualnego, jednak w tym przypadku (w przeciwieństwie do ciał jamistych) możliwy jest odpływ krwi. Zapewnia to m.in. drożność cewki moczowej dla wypływającego nasienia.
Moszna
Moszna zbudowana jest z osłony wewnętrznej, osłony mięśniowo-powięziowej oraz osłony skórnej. Co istotne, ściany moszny swoją budową przypominają ściany brzucha. Moszna jest silnie unaczyniona i unerwiona. Najważniejszą rolą tego narządu jest utrzymywanie odpowiedniej temperatury jąder, zwykle 2-4 stopnie C niższą nić temperatura jamy brzusznej. Dzięki temu plemniki mają zapewnione optymalne warunki do rozwoju.
Polecane produkty:
|
Koenzym Q10 kapsułki
Koenzym Q10 to jeden z najważniejszych antyoksydantów. Nie tylko tylko chroni organizm przed wolnymi rodnikami. Bierze on również udział w każdej, podstawowej funkcji komórki ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Słowikowska-Hilczer J., Andrologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
