Pozycyjne rozluźnianie

Pozycyjne rozluźnianie to technika terapeutyczna stosowana w terapii tkanek miękkich, szczególnie w terapii punktów spustowych. Można ją traktować jako zbiór różnorodnych sposobów postępowania, jednak dla fizjoterapeuty najbardziej użyteczną spośród nich wydaje się metoda napięcie-rozluźnienie. Pozycyjne rozluźnianie szybko przynosi ulgę w bólu, zalicza się więc do metod skutecznych i efektywnych.

Pozycyjne rozluźnianie

Skuteczność metody jest ściśle związana z umiejętnością identyfikacji punktów o zwiększonej wrażliwości w tkankach miękkich otaczających uszkodzone w dowolny sposób stawy. Punkty o zwiększonej wrażliwości pojawiają się najczęściej w obrębie struktur, które podczas uszkodzenia tkanek były skrócone. Przykładowo, przy zgięciowym mechanizmie uszkodzenia mięśni prostujących kręgosłup punktów o zwiększonej wrażliwości należy szukać na przedniej powierzchni ciała.

Punkty te są szczególnie czułe na palpację, jednak w innych sytuacjach zwykle pozostają bezbolesne. Po identyfikacji wykorzystywane są do monitorowania stanu pacjenta do momentu, gdy wrażliwość zniknie bądź znacząco się zmniejszy.

Zobacz również: Punkty spustowe – rodzaje i diagnostyka.

Wykonanie

Fizjoterapeuta lokalizuje punkt spustowy lub punkt maksymalnie bolesny w mięśniu. Następnie utrzymując ucisk na tym punkcie znajduje takie ułożenie stawu (najczęściej zbliżając przyczepy mięśnia), w którym ból ustępuje. W tej pozycji utrzymuje ucisk punktu przez około 90 sekund. Technika ta powoduje odruchowe rozluźnienie napiętych włókien mięśniowych.

Wrażliwość powinna ulec zmniejszeniu lub całkowicie zaniknąć, a stan funkcjonalny poprawić się.

Charakterystyka techniki prezentuje się w następujący sposób:

• wszystkie ruchy wykonuje się biernie, powoli, w przemyślanej sekwencji i bez wywoływania dolegliwości bólowych;
• podczas zabiegu istniejące dolegliwości zmniejszają się i nie pojawia się nowy ból;
• ruch prowadzi się z dala od aktualnej granicy rozciągliwości tkanek;
• przyczepy mięśniowe ulegają raczej zbliżeniu niż oddaleniu;
• tkanki poddawane palpacji rozluźniają się, czego efektem może być opisane działanie przeciwbólowe;
• technika wykazuje działanie przeciwbólowe, ponieważ bolesne struktury (także punkty spustowe) po przeprowadzeniu zabiegu wykazują redukcję natężenia dolegliwości.

W leczeniu pacjentów nadmiernie wrażliwych na przedniej powierzchni ciała dobrze sprawdza się kombinacja ruchów zgięcia, skłonu bocznego i rotacji tułowia w kierunku leczonego punktu. Po tym wprowadzamy jeszcze niewielką korektę ustawienia, co w efekcie powinno dawać zmniejszenie wrażliwości o co najmniej 70%.

W leczeniu punktów nadmiernie wrażliwych na grzbietowej powierzchni ciała dobrze sprawdza się kombinacja ruchów wyprostu, skłonu bocznego i rotacji tułowia w kierunku przeciwnym do leczonego punktu.

Im bliżej środkowej linii ciała tym mniejszy zakres skłonu bocznego i rotacji będzie pożądany, aby zmniejszyć punktowo wygórowaną wrażliwość. Kierunek skłonu bocznego jest często przeciwny do strony ciała, po której pojawia się punkt nadmiernie wrażliwy.

Technika napięcie-rozluźnienie

Przed rozpoczęciem terapii należy zlokalizować punkt bolesny. Następnie ma miejsce aplikacja nacisku wystarczającego do wywołania lekkiego bólu. Pacjent powinien przyporządkować natężenie aktualnego odczucia w skali numerycznej od 0 do 10. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, aby unikał komentarzy w stylu „ból się nasila”, a posługiwał się wyłącznie wartościami numerycznymi.

Niektórzy zastanawiają się, co się dzieje w pozycji rozluźnienia utrzymywanej 90 sekund lub dłużej. Otóż w rezultacie podwyższeniu ulega prób pobudliwości nocyceptorów, co ma znaczenie we wszystkich dysfunkcjach wywołujących ból. Dodatkowo poprawie ulega lokalne krążenie i zaopatrzenie tkanek w tlen. Leczone struktury wykazują zmniejszenie aktywności i pobudliwości, wyciszenie oraz mniejsze natężenie bólu.

Bibliografia

1. Gnat R., Techniki rozluźniania pozycyjnego, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2018.
2. Chaitow L., Fritz S., Masaż leczniczy, bóle głowy i górnego odcinka kręgosłupa, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2010.

	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...
	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...