Prenatalny okres rozwoju ontogenetycznego

Prenatalny okres rozwoju ontogenetycznego człowieka zwany jest również wewnątrzłonowym lub śródmacicznym. Obejmuje okres życia płodowego i w warunkach prawidłowych trwa do 38-42 tygodnia ciąży (około 280 dni). Wyróżnia się dwie fazy: zarodkową – do ósmego tygodnia od momentu zapłodnienia oraz płodową – do momentu rozwiązania ciąży.

Prenatalny okres rozwoju ontogenetycznego

Przed urodzeniem rozwój człowieka dzieli się na 3 trymestry. Pierwszy trwa do końca 12. tygodnia ciąży, drugi od 13. do 26. tygodnia, natomiast trzeci od 27. tygodnia ciąży, aż do rozwiązania.

I trymestr

Jest to czas najbardziej intensywnego rozwoju, ponieważ przykładowo w drugim miesiącu co minutę tworzy się kilka tysięcy nowych neuronów. Z zapłodnionej komórki jajowej powstaje nowa istota ludzka.

W 1 miesiącu zapłodniona komórka bardzo szybko dzieli się i wędruje wzdłuż jajowodów do macicy, gdzie zagnieżdża się na okres kolejnych miesięcy. Powstają zawiązki poszczególnych układów. Już trzynastego dnia tworzą się zawiązki układu nerwowego, natomiast dziewiętnastego dnia powstaje cewa nerwowa. Pod koniec pierwszego miesiąca można rozpoznać soczewkę oka, a rurkowate serce zaczyna pompować krew. W 4 tygodniu życia płodowego pojawiają się również zawiązki nerek, trzustki, wątroby, pęcherzyka żółciowego, żołądka, jelit, płuc, kończyn, tarczycy, uszu, nosa oraz zaczątki 40 par mięśni położonych wzdłuż osi ciała.

Pod koniec pierwszego miesiąca dziecko mierzy około 4 mm, a okolica głowy i mózgu jest wyraźnie zarysowana.

Drugi miesiąc jest okresem intensywnego tworzenia się organów. Zarodek powiększa się o 3 mm w piątym tygodniu, pojawiają się zawiązki dłoni i stóp, zaczyna powstawać przegroda moczowo-odbytowa, przegrody w sercu, błony oddzielające płuca, serce i trzewia, a także tkanka chrzęstna szkieletu i tkanka mięśniowa. Pozostałe zmiany w ciele dziecka:

• uwidocznienie zawiązków narządów płciowych;
• głowa staje się największą częścią ciała;
• pojawiają się zawiązki zębów, żuchwa i szczęka, a także zawiązki palców stóp i dłoni;
• w zawiązku oka tworzy się barwnik, który jest widoczny przez przeźroczystą skórę;
• kształtuje się jelito ślepe i wyrostek robaczkowy;
• serce jest całkowicie uformowane;
• półkule mózgowe zaczynają wypełniać górną część czaszki;
• wydłuża się szyja;
• oddzielają się drogi moczowo-płciowe i przewód pokarmowy.

W 41 dniu zauważa się pierwsze odruchy nerwowe, które wskazują na początek współdziałania układu nerwowego i mięśniowego. W 8 tygodniu główka dziecka stanowi połowę całkowitej długości ciała. Rączki są rozłożone na boki, kończyny stają się smuklejsze.

Pod koniec drugiego miesiąca dziecko osiąga zwykle około 3 cm długości i waży średnio 10 g. Wyglądem przypomina miniaturowego człowieka o określonej płci.

II trymestr

Tworzenie się organów zakończyło się w poprzednim trymestrze. W trymestrze II rozwój obejmuje głównie intensywny wzrost oraz duże tempo zmian układu nerwowego.

W 4 miesiącu dziecko waży około 30 g i mierzy 9 cm. Główna zajmuje jedną trzecią długości ciała, jednak dzięki rozwojowi mięśni trzyma się prosto. Na palcach powstają poduszeczki dotykowe, a na nich bruzdy, które utworzą układ linii papilarnych. W mózgu tworzy się mapa ruchowa i czuciowa ciała. Dziecko intensywnie ćwiczy ruchy związane z funkcjami życiowymi ważnymi po urodzeniu, np. ssanie czy oddychanie.

W 5 miesiącu można zauważyć wzrost brwi, rzęs i włosów, pojawiają się paznokcie. Na przełomie 5 i 6 miesiąca nabywa umiejętności funkcjonowania w stanie czuwania oraz snu.

Szósty miesiąc to czas, w którym proporcje dziecka zbliżają się do tych, jakie będą je charakteryzować po urodzeniu. Osiąga prawie 28 cm i waży od 500 do 700 gram. Wytwarzają się więzadła stawowe, a szkielet intensywnie kostnieje. Dziecko magazynuje białka, żelazo, wapń i ciała odpornościowe, natomiast w dalszym ciągu nie posiada tkanki tłuszczowej.

Pod koniec trzeciego trymestru receptory równowagi są w pełni dojrzałe, na ich rozwój pobudzająco wpływa spokojny rytmiczny taniec.

III trymestr

W III trymestrze intensywnie rozwija się podściółka tłuszczowa, prowadzi to do podwojenia się masy dziecka. W ósmym miesiącu życia płodowego wygładza się i różowieje skóra, ciało przybiera bardziej zaokrąglony kształt. Narządy wewnętrzne kończą dojrzewanie (zwłaszcza układ oddechowy). U chłopców jądra z jamy brzusznej zsuwają się poprzez kanał pachwinowy do moszny.

W ostatnim trymestrze układ nerwowy doskonali swoje funkcje, na powierzchni obu półkul mózgowych tworzą się charakterystyczne dla człowieka bruzdy. Powstają również ośrodki mózgowe dla poszczególnych zmysłów.

	Spirulina 100% naturalna Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej...
	Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Kuliński W., Zeman K., Fizjoterapia w pediatrii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Kończewska-Murdzek Z., Murdzek-Wierzbicka M., Rozwój dziecka w łonie matki, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 1/2017.