Metadon to syntetyczny opioid o silnym działaniu przeciwbólowym. Wykorzystuje się go alternatywnie do morfiny, w przypadkach gdy ta nie może zostać zastosowana.
Metadon – charakterystyka
Pierwsze efekty działania leku zauważa się już po 30 minutach, a średni czas trwania wynosi 6-12 godzin. Po pojedynczej dawce maksymalny efekt przeciwbólowy uzyskuje się po około godzinie. Metadon jest silnym antagonistą wybranych receptorów opioidowych oraz inhibitorem zwrotnego wychwytu serotoniny w synapsach.
Sposób podania metadonu
Metadon może być podany zarówno domięśniowo, jak i doustnie. Sugeruje się, że powtarzalne dawki tego leku działają znacznie silniej niż morfina. Pojedyncza dawka leku podana doustnie odpowiada połowie dawki domięśniowej. Innym sposobem podania leku jest droga doodbytnicza lub podjęzykowa (najczęściej u chorych umierających).
Dawkowanie uzależnione jest od wielu czynników, w tym stanu zdrowia pacjenta, nasilenia dolegliwości, chorób współistniejących czy równocześnie przyjmowanych innych leków. Zazwyczaj jednak na początku terapii, przez około 3-5 dni stosuje się wyższe dawki, po czym przechodzi do niższych. Wynika to z wysycenia tkanek metadonem i przedłużeniem czasu półtrwania.
Lek najczęściej podaje się 2 razy dziennie, jednak u niektórych pacjentów wystarczy 1 raz dziennie. Cały proces opiera się na ściśle określonych interwałach dawkowania.
Zastosowanie
Głównym celem stosowania metadonu jest zmniejszanie dolegliwości bólowych. Metadon stosowany jest przy rotacji opioidów, jako środek drugiego rzutu, tuż po morfinie. Stosuje się go wówczas, gdy organizm pacjenta wykazuje słabą odpowiedź na morfinę, rozwija szybką tolerancję w stosunku do niej, bądź nie toleruje jej.
Działanie przeciwbólowe metadonu wykorzystuje się najczęściej wśród pacjentów onkologicznych, celem zmniejszania bólów nowotworowych – zwłaszcza z komponentą bólu neuropatycznego. Innym działaniem leku jest leczenie uporczywego i uciążliwego kaszlu. W tym przypadku podawane dawki muszą być odpowiednio niższe niż w przypadku leczenia dolegliwości bólowych.
Przeciwwskazania
Unika się stosowania omawianego leku u pacjentów w wieku podeszłym oraz z otępieniem czy objawami splątania. Przeciwwskazaniem jest również niewydolność oddechowa, niewydolność nerek czy wątroby i zwiększone ciśnienie śródczaszkowe. W praktyce jednak sporadycznie stosuje się metadon przy niewydolności nerek czy wątroby, choroba musi być jednak ustabilizowana. Nie zaleca się stosowania leku u kobiet w ciąży.
Metadon – skutki uboczne
Skutki uboczne po zastosowaniu metadonu występują rzadziej niż po zastosowaniu morfiny, jednak warto o nich wspomnieć. Najczęściej są to nudności, choć również ten objaw występuje stosunkowo rzadko. Dzieje się tak, ponieważ metadon dociera do receptora opioidowego zlokalizowanego w ośrodku wymiotnym, tuż za barierą krew-mózg. Następnie poprzez swoje działanie hamuje odruch wymiotny. Może również wystąpić depresja ośrodka oddechowego, jednak reaguje ona dobrze na leczenie naloksonem (po podaniu dożylnym, we wlewie ciągłym).
Metadon wykazuje bardzo trudną do przewidzenia farmakokinetykę. W związku z tym wymaga się bardzo dobrej, szczegółowej znajomości farmakologii tego leku oraz jego interakcji z innymi środkami farmaceutycznymi.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Krajnik M., Żylicz Z., Metadon w leczeniu bólu nowotworowego, Polska Medycyna Paliatywna, 1/2002.
- Kuba A., Wawrzyniak Z., Zalewska-Kaszubska J., Metadonowa terapia substytucyjna w opinii pacjentów programu metadonowego z województwa łódzkiego – skuteczność, korzyści, problemy, Alkoholizm i Narkomania, 1/2014.
- Leppert W., Kotlińska-Lemieszek A., Łuczak J., Kluziak M., Wstępne doświadczenia w leczeniu bólu nowotworowego metadonem, Polska Medycyna Paliatywna, 3/2004.
