Triada Virchowa

Triada Virchowa to zespół trzech czynników prowadzących do zakrzepicy żylnej. Autorem był Rudolf Virchow (1821-1902), patolog i antropolog pochodzący z Niemiec. W roku 2006 (październik) minęło 150 lat od ogłoszenia przez niego teorii dotyczącej czynników wywołujących zakrzepicę żylną tzw. triada Virchowa.

Zakrzepica żylna

Zakrzepicę żylną zwie się także żylną chorobą zakrzepowo-zatorową lub dokładniej – zakrzepicą żył głębokich. Zwykle schorzenie lokalizuje się w obrębie kończyn dolnych. Zakrzepica żylna o innym umiejscowieniu, np. w obrębie kończyn górnych, jamy brzusznej czy zatok żylnych mózgu określana jest jako zakrzepica o nietypowej lokalizacji.

Zgodnie z inną definicją, zakrzepica żył głębokich oznacza powstanie zakrzepu w układzie żył głębokich, przede wszystkim kończyn dolnych, pod powięzią głęboką. Określenie to dodatkowo obejmuje zakrzepicę w żyłach biodrowych i przeszywających.

Zobacz również: Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka.

Choroba polega na formowaniu się we wnętrzu naczynia żylnego skrzepliny, która uniemożliwia bądź utrudnia prawidłowy przepływ krwi. W efekcie, zaleganie zakrzepów w naczyniach powoduje z czasem degenerację ich ściany, a także destrukcję zastawek naczyniowych.

W skład pojęcia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej wchodzi zakrzepica żył głębokich oraz zatorowość płucna, która występuje najczęściej jako jej następstwo.

Czynniki ryzyka

Wśród głównych czynników ryzyka predysponujących do choroby znajdują się:

• wiek powyżej 40 roku życia;
• przebyty: udar mózgu, zawał serca, posocznica;
• urazy – szczególnie wielonarządowe;
• nowotwory złośliwe, a także chemioterapia lub radioterapia z powodu nowotworu;
• niedowład kończyn dolnych;
• ciąża i połóg – zazwyczaj w I lub III trymestrze lub tuż po porodzie;
• duże zabiegi operacyjne, szczególnie w obrębie jamy brzusznej, miednicy czy kończyn dolnych;
• długotrwałe unieruchomienie;
• niedowład kończyn dolnych;
• choroby zapalne jelit;
• niewydolność serca;
• otyłość – najczęściej związana z brakiem aktywności fizycznej.

Choroba występuje stosunkowo często i mimo wprowadzenia różnych leków częstość jej występowania utrzymuje się na podobnym poziomie w ciągu ostatnich lat. Wykrywalność choroby określa się jako zbyt późną, co wiąże się z poważnymi komplikacjami i powikłaniami u pacjentów. Śmiertelność z powodu zatorowości płucnej spowodowanej zakrzepicą żył głębokich wynosi około 15-25%. W przypadku prawidłowego i odpowiednio prowadzonego leczenia odsetek ten zmniejsza się do około 2-8%.

Triada Virchowa

Rudolf Virchow opisał 3 podstawowe czynniki odpowiedzialne za powstawanie zakrzepicy żylnej. Są to zmiany w:

• przepływie krwi – zmiany hemodynamiczne (zwolnienie przepływu spowodowanego uciskiem żył lub unieruchomieniem kończyny);
• składzie krwi – hiperkoagulacja (przewaga czynników, które zwiększają krzepnięcie krwi);
• śródbłonku naczyniowym (wywołane przez różnego rodzaju urazy lub uszkodzenia naczyń).

W skrócie można podsumować, że triada Virchowa obejmuje uszkodzenie ścian naczyń, zwolnienie przepływu krwi oraz zmiany jej składu.

Do uszkodzenia ściany naczynia może dojść w wyniku urazu, zabiegu chirurgicznego, nacieku nowotworowego lub niedotlenienia komórek.

W dystalnych częściach kończyn dolnych przepływ krwi jest wolniejszy i dlatego właśnie tam dochodzi najczęściej do powstania zakrzepu. Turbulentny przepływ krwi w okolicy uszkodzenia naczynia powoduje osadzanie się i zlepianie płytek krwi. Z kolei przewaga czynników inicjujących wykrzepianie nad inhibitorami krzepnięcia powoduje uruchomienie kaskady krzepnięcia i w następstwie powiększanie się zakrzepu. Składa się on głównie z fibryny, płytek krwi i krwinek czerwonych. W efekcie zmniejsza światło naczynia lub nawet całkowicie je zamyka, uniemożliwiając przepływ krwi i powodując objawy niewydolności żylnej.

Do powstania zakrzepicy zazwyczaj wystarcza wystąpienie dwóch czynników z trzech wymienionych przez Virchowa.

	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Balcerkiewicz M., Czynniki ryzyka i rozpoznanie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, Farmacja Współczesna, 8/2015.
2. Gutknecht P., Łuszczyńska-Nitka G., Siebiert J., Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2007.