Metoda Rood powstała w latach 50. XX wieku z inicjatywy amerykańskiej fizjoterapeutki Margaret Rood. W 1954 roku opisała ona swoje spojrzenie na funkcję ośrodkowego układu nerwowego. Jej zdaniem, wzorce ruchowe rozwijają się z podstawowych odruchów obecnych w momencie urodzenia, wykorzystywanych i modyfikowanych w wyniku stymulacji sensorycznej, umożliwiając z czasem przejęcie kontroli przez ośrodki korowe.
Metoda Rood – założenia
Autorka twierdzi, że w przypadku zaburzenia sekwencji rozwojowej poprzez odpowiednią stymulację receptorów zewnętrznych bądź wewnętrznych można uzyskać prawidłową odpowiedź ruchową. To z kolei umożliwia powstanie prawidłowych jednostek gnostycznych.
Charakterystyczne dla tej metody jest szerokie wykorzystanie stymulacji obwodowej (przede wszystkim receptorów powierzchownych) w celu ułatwienia odpowiedzi ze strony organizmu. Wszystko to ma w efekcie wykonanie sekwencji rozwojowej.
Zobacz również: Rozwój ruchowy niemowlęcia – kamienie milowe.
Badanie
W celu dokładniejszej oceny rozwoju sensomotorycznego metoda Rood dzieli analizowane czynności na dwie grupy. Wyróżniają one funkcje motoryczne oraz życiowe. Zgodnie z założeniami metody sekwencja rozwoju umiejętności motorycznych przebiega w następujących etapach:
- mobilność (unerwienie naprzemienne) – zawiera wzorce zgięciowe (w leżeniu tyłem), przejście do leżenia przodem oraz wzorzec wyprostny stanowiący podstawę dalszej pionizacji. Na tym etapie aktywne są głównie powierzchowne mięśnie fazowe;
- stabilność (współskurcz antagonistycznych grup mięśniowych) – obserwowana w różnych pozycjach wyjściowych: w leżeniu przodem z oparciem na przedramionach lub rękach, w klęku podpartym i w staniu. Na tym etapie następuje stopniowe obciążanie części obwodowych. Dominują wówczas głębiej położone mięśnie toniczne;
- mobilność nałożona na stabilność – czyli utrzymywanie równowagi ciała podczas przemieszczania się w przestrzeni. Kształcona jest umiejętność zmiany ułożenia stawów bliższych z jednoczesnym obciążeniem stawów dalszych;
- sprawność, wprawa – występuje wówczas, gdy obciążenie w danej pozycji staje się wyraźnie jednostronne. Osiągnięcie tego poziomu umożliwia wykonywanie ruchów rotacyjnych.
Do najważniejszych funkcji życiowych metoda zalicza:
- wdech;
- wydech;
- ssanie;
- połykanie;
- żucie;
- krzyk;
- mowę.
Większość tych funkcji (z wyjątkiem żucia i mowy) kształtowana jest już w okresie prenatalnym.
Zobacz również: Badania prenatalne.
Obserwację etapów rozwoju należy przeprowadzać w tak zwanych punktach kontrolnych. Rood zalicza do nich:
- zgięcie tułowia w leżeniu tyłem;
- obrót;
- wyprost tułowia w leżeniu przodem;
- oparcie na przedramionach i rękach;
- klęk podparty;
- pozycję kuczną;
- stanie.
Terapia
Następujące po sobie poszczególne wzorce ruchowe pojawiają się jako rezultat sprzężenia zwrotnego:
receptor – ośrodki analizujące – efektor.
Zasadniczym celem terapii jest odtworzenie zaburzonej sekwencji rozwojowej. Dlatego należy aktywizować układ nerwowy poprzez odpowiednią stymulację.
Dobór technik jest ściśle uzależniony od wyników przeprowadzonego badania. Przykładowo, w fazie kształtowania mobilności techniki pobudzające będą dotyczyć przede wszystkim dłoniowej części ręki i podeszwowej części stopy.
Działania terapeutyczne muszą być stosowane do momentu, gdy uzyskany wzorzec aktywności ruchowej będzie w pełni poprawny.
Wieloletnie obserwacje wykazały, że:
- szybka i krótka stymulacja wywołuje silne, aczkolwiek nietrwałe pobudzenie układu nerwowego;
- szybka i dłużej trwająca stymulacja pozwala na dłuższe utrzymywanie się reakcji;
- powolne i długotrwałe bodźcowanie wywołuje efekt hamujący aktywność układu nerwowego.
W związku z tym, metoda Rood do zwiększenia aktywności ośrodkowego układu nerwowego wykorzystuje głównie następujące sposoby:
- kilkusekundowe pocieranie lodem;
- wibracje;
- „szczotkowania”;
- szybkie rozciągnięcie mięśni;
- docisk powierzchni stawowych;
- dotyk tułowia w linii środkowej oraz ust w celu aktywizacji mięśni kończyn górnych;
- szybki masaż okolicy pępka w celu uaktywnienia mięśni kończyn dolnych.
W przeciwieństwie, w celu wyhamowania nadmiernej odpowiedzi ruchowej można posłużyć się między innymi:
- zastosowaniem ciepła;
- powolnym kołysaniem i poruszaniem ciała pacjenta;
- rytmicznym głaskaniem;
- powolnym rozciąganiem mięśni;
- stymulację okostnową.
Na końcu warto wspomnieć, że przedstawione zasady nie stanowią zamkniętej i niezmiennej grupy. Autorka twierdzi, że sam proces terapii powinien być każdorazowo indywidualnie dobierany do pacjenta.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zembaty A., Kinezyterapia, Tom II, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2003.
