Metoda McKenziego służy do leczenia dolegliwości bólowych kręgosłupa. Twórcą był Robin McKenzie, który opracował ją na początku XX wieku.
Metoda McKenziego – założenia
Podstawą metody jest szczegółowa znajomość budowy i mechaniki kręgosłupa, a dokładniej krążka międzykręgowego. Składa się on z pierścienia włóknistego i jądra miażdżystego. Jądro miażdżyste zbudowane jest w 80% z wody, a w czasie zmiany ciśnienia wewnątrz segmentu ruchowego pod wpływem wykonywanych ruchów zachowuje się jak substancja żelowa. Oznacza to, że ulega prawom hydrodynamiki i przemieszcza się.
Podczas wykonywania wyprostu tylne części trzonów segmentu ruchowego zbliżają się do siebie zwiększając ciśnienie wewnątrz krążka po stronie tylnej. Jądro miażdżyste przesuwa się do przodu, przy jednoczesnym rozciągnięciu wewnętrznych warstw przedniej części pierścienia włóknistego. W trakcie zgięcia zauważa się analogiczny ruch, jednak w drugim kierunku. Metoda McKenziego dzieli się na badanie oraz terapię.
Badanie
McKenzie stwierdził, że każdy badany przypadek można podporządkować do jednego z 3 zespołów zaburzeń:
- funkcjonalnych;
- posturalnych;
- strukturalnych.
Dla każdej z grup utworzył następnie schemat leczenia.
Badanie składa się z 2 części. Część pierwsza polega na zebraniu podstawowych informacji o pacjencie, takich jak wiek, wykonywany zawód, bezpośrednia przyczyna i obszar występowania dolegliwości bólowych w stadium początkowym i w momencie przeprowadzania wywiadu oraz historia poprzednich epizodów bólowych. Ocenia się również postawę ciała w różnych pozycjach oraz zakres ruchomości.
Druga część badania jest charakterystyczna tylko dla tej metody. Polega na wykonywaniu pojedynczych, a następnie wielokrotnych (do 10) ruchów w różnych kierunkach oraz pozycjach wyjściowych. Tymi ruchami są: zgięcie kręgosłupa w pozycji stojącej i leżącej, jego wyprost w tych samych pozycjach oraz skłon boczny w prawo i lewo w pozycji stojącej.
Na podstawie tak przeprowadzonego badania można przyporządkować każdego badanego do jednej z 3 wspomnianych wcześniej grup.
Zobacz również: Badanie podmiotowe i przedmiotowe.
Metoda McKenziego – terapia
Terapia metodą McKenziego różni się w zależności od grupy pacjentów.
Zespół zaburzeń funkcjonalnych
Adaptacyjne skrócenie i patologiczne przeciążenie zmienionych tkanek okołokręgosłupowych najczęściej spowodowane jest kręgozmykiem, zmianami degeneracyjnymi krążka, przebytymi urazami bądź utrwalonym nawykiem nieprawidłowej postawy.
W terapii tego zespołu wykorzystuje się wiele ćwiczeń, w 70% są one wykonywane samodzielnie przez pacjenta po uprzednim instruktażu. Czasem jednak niezbędne okazuje się zastosowanie manipulacji i mobilizacji wyprostnych kręgosłupa oraz rotacyjnych w jego wyproście i zgięciu.
Zespół zaburzeń posturalnych
To ustawienie niezmienionych patologicznie tkanek otaczających segment ruchowy w przedłużającym się i nadmiernym rozciągnięciu. Podstawową przyczyną dolegliwości w tym zespole jest między innymi długotrwałe utrzymywanie nieprawidłowej pozycji siedzącej. W związku z tym celem terapii będzie korekcja postawy.
Zniesienie objawów bólowych uzyskuje się już po 6 dniach od rozpoczęcia leczenia. Podstawą terapii jest jednak edukacja pacjenta i uświadomienie mu, jakie są skutki zaniedbywania prawidłowej postawy ciała.
Zespół zaburzeń strukturalnych
Wynikiem uszkodzenia krążka międzykręgowego są zmiany ustawienia powierzchni stawowych oraz zaburzenia zakresu ruchomości. Ze względu na dużą zmienność i różnorodność objawów McKenzie podzielił tego typu zaburzenia na 7 grup, przy czym w każdej z nich ból występuje centralnie w linii kręgosłupa:
- I – bez objawów promieniowania
- II – bez objawów promieniowania, ale z dodatkową kifotyzacją tułowia spowodowaną odruchową reakcją organizmu
- III – z promieniowaniem do kończyny dolnej (powyżej stawu kolanowego), bez zmian ustawienia tułowia
- IV – z promieniowaniem do kończyny dolnej (powyżej stawu kolanowego), ze zmianą ustawienia tułowia
- V – z promieniowaniem do kończyny dolnej (poniżej stawu kolanowego), bez zmian ustawienia tułowia
- VI – z promieniowaniem do kończyny dolnej (poniżej stawu kolanowego), ze zmianą ustawienia tułowia
- VII – ból występujący z jednoczesnym pogłębieniem lordozy lędźwiowej
Objawy w grupach I – VI charakterystyczne są dla tyłowypadnięcia jądra miażdżystego. Z kolei grupa VII związana jest z przodoprzesunięciem jądra miażdżystego.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zembaty A., Kinezyterapia. Tom II, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2003.