Prawo Dastre Morata (reguła Dastre’a Morata) to reakcja fizjologiczna na działanie bodźców termicznych. Dotyczy zachowania się naczyń krwionośnych układu krwionośnego w organizmie człowieka. Prawo Dastre Morata często wykorzystywane jest w fizjoterapii (fizykoterapia), ponieważ jego obecność zauważa się w zabiegach przebiegających ze zmianą temperatury.
Prawo Dastre Morata – na czym polega?
Jednym z podstawowych odczynów organizmu na ciepło jest odczyn ze strony naczyń krwionośnych. Zachowanie się naczyń krwionośnych pod wpływem ciepła określa prawo Dastre Morata.
Informuje ono, że bodźce termiczne (zimno lub ciepło) działające na duże powierzchnie skóry powodują przeciwne do naczyń skóry zachowanie się dużych naczyń klatki piersiowej i jamy brzusznej. Z kolei naczynia śledziony, nerek i mózgu wykazują odczyn taki sam, jak naczynia skóry.
Zobacz również: Odczyn miejscowy.
Zgodnie z tym prawem, jeśli naczynia krwionośne skóry ulegają pod wpływem ciepła rozszerzeniu, to duże naczynia klatki piersiowej i jamy brzusznej ulegną zwężeniu. Jeśli natomiast naczynia skóry ulegną zwężeniu pod wpływem zimna, to duże naczynia klatki piersiowej i jamy brzusznej rozszerzą się. W obu przypadkach odczyn naczyń krwionośnych nerek, śledziony czy mózgu na bodźce termiczne działające na duże powierzchnie skóry będzie taki sam jak odczyn naczyń krwionośnych skóry.
Prawo Dastre Morata niekiedy wyrażane jest w formie skróconej. Mówi ona, iż światło naczyń krwionośnych narządów wewnętrznych zachowuje się antagonistycznie wobec światła naczyń skóry.
Opisane prawo uważa się za zjawisko korzystne, gdyż stanowi naturalny mechanizm obronny organizmu.
Zobacz również: Krioterapia – wpływ zimna na organizm.
Reakcja organizmu na zmianę temperatury
Termoregulacja to zdolność utrzymywania stałej temperatury ciała niezależnie od temperatury otoczenia. Warto zapoznać się z tym pojęciem oraz wdrożyć w temat, ponieważ jest on związany z reakcją organizmu opisywaną przez prawo Dastre Morata.
Wpływ bodźców cieplnych na organizm zależy od następujących czynników:
- natężenia bodźca, tzn. różnicy między temperaturą bodźca, a temperaturą organizmu;
- okoliczności fizycznych towarzyszących oddziaływaniu ciepła;
- możliwości termoregulacyjnych ustroju;
- czasu działania bodźca;
- zmiany natężenia bodźca w czasie;
- powierzchni ciała, na którą działa bodziec cieplny;
- właściwości fizycznych środowiska wchodzącego w bezpośredni kontakt ze skórą.
W zależności od temperatury, która działa na ustrój, wykazuje on inną reakcję.
Podwyższenie temperatury krwi spowodowane gorącem powoduje wzmożenie wydzielania potu, przyspieszenie akcji serca i oddychania, a także pobudzenie ośrodka hamującego drżenie mięśniowe w śródmózgowiu. W rezultacie zauważa się również zwiększenie skórnego przepływu krwi.
Zobacz również: Ciepłolecznictwo – forma termoterapii.
Z kolei obniżenie temperatury krwi spowodowane zimnem wywołuje uruchomienie termogenezy drżeniowej, pobudzenie układu współczulnego, pobudzenie rdzenia nadnerczy i uwalnianie amin katecholowych. Dodatkowo zauważa się wzrost uwalniania hormonów tarczycy, które przyspieszają podstawowy metabolizm.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.
- Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Zimmermann-Górska I., Reumatologia kliniczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Nieradko-Iwanicka B., Układ termoregulacji człowieka i wpływ czynników atmosferycznych na odczucie ciepła człowieka, Lublin.
