Mięsień poprzeczny brzucha (łac. musculus transversus abdominis) posiada poprzeczny przebieg włókien mięśniowych. Leży pod mięśniem skośnym wewnętrznym. Stanowi on szeroki, płaski pas poprzeczny, który jest ścięgnisty na obydwu swych końcach i ciągnie się od kręgosłupa do kresy białej obejmując trzewia jamy brzusznej.
Topografia
Powierzchnia zewnętrzna mięśnia jest wypukła i przykryta obydwoma mięśniami skośnymi brzucha. Z kolei wklęsła powierzchnia wewnętrzna wysłana jest powięzią poprzeczną brzucha, która oddziela mięsień od otrzewnej.
Pomiędzy mięśniem poprzecznym, a skośnym wewnętrznym biegną dolne nerwy międzyżebrowe i pierwszy nerw lędźwiowy w drodze do mięśnia prostego brzucha. Natomiast nieco wyżej kolca biodrowego przedniego górnego wstępują naczynia głębokie okalające biodro.
Mięsień poprzeczny brzucha – budowa
Mięsień poprzeczny brzucha rozpoczyna się:
- sześcioma zębami na powierzchni wewnętrznej VII-XII chrząstki żebrowej. Jego zęby wchodzą tu między zęby przepony;
- wzdłuż linii połączenia obu blaszek powięzi piersiowo-lędźwiowej;
- od wargi wewnętrznej grzebienia biodrowego;
- od bocznej połowy więzadła pachwinowego.
Z kolei od powyższej długiej linii początkowej włókna biegną równolegle i poprzecznie od przodu, aż do tzw. kresy półksiężycowatej, której najgłębsza wklęsłość kieruje się do pępka.
W kresie półksiężycowatej włókna mięśniowe przechodzą w szerokie i płaskie rozcięgno, które bierze udział w tworzeniu pochewki mięśnia prostego brzucha i kresy białej. Dodatkowo, z dolnej części mięśnia odchodzą również włókna do mięśnia dźwigacza jąder.
Czynność mięśnia
Mięsień poprzeczny brzucha dzięki swoim przyczepom żebrowym zbliża żebra do płaszczyzny pośrodkowej, zwęża klatkę piersiową i przyczynia się do wydechu.
Zobacz również: Ruchomość klatki piersiowej.
Zasadniczo jednak najważniejsza praca mięśnia polega na poprzecznym sznurowaniu ścian brzucha. Jest on głównym mięśniem biorącym udział w wytwarzaniu tłoczni brzusznej. W efekcie wspomaga utrzymanie wyprostowanej postawy ciała, a także stabilizuje dolny odcinek kręgosłupa.
Unaczynienie
Unaczynienie mięśnia poprzecznego brzucha pochodzi od tętnic:
- głębokiej okalającej biodro;
- nabrzusznej dolnej (która odchodzi od tętnicy biodrowej zewnętrznej);
- mięśniowo-przeponowej;
- nabrzusznej górnej (która odchodzi od tętnicy piersiowej wewnętrznej).
Unerwienie
Unerwienie mięśnia pochodzi od nerwów:
- międzyżebrowych VI-XII;
- biodrowo-podbrzusznego;
- biodrowo-pachwinowego;
- płciowo-udowego.
Ćwiczenia
Ocena aktywności mięśnia poprzecznego brzucha stanowi istotny element w postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym dolegliwości bólowych kręgosłupa. W rezultacie utrzymanie sprawności tego mięśnia może przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia bólów kręgosłupa. Niżej przedstawiono przykłady ćwiczeń.
- Aktywacja mięśnia poprzecznego brzucha – celem aktywacji tego mięśnia należy stanąć prosto przed lustrem i wciągnąć świadomie brzuch (przyciągnąć pępek do kręgosłupa). Ponadto należy pamiętać, aby napięcie objęło cały brzuch, a nie tylko jego część. Nie należy powstrzymywać oddechu. W efekcie będzie można odczuć napięcie m.in. powyżej kolców biodrowych przednich górnych.
- Ćwiczenie wzmacniające – na początku należy wykonać „deskę”, czyli podparcie na przedramionach i palcach stóp leżąc przodem. Następnie wystarczy oderwać jedną rękę i nogę po tej samej stronie oraz przekręcić się na bok. Pozycję przy napiętym brzuchu należy utrzymać kilka sekund.
- Ćwiczenie rozciągające – rozciąganie może polegać na wszelkim wydłużaniu tułowia, np. odchylając górną część tułowia ku tyłowi w pozycji stojącej. Inną opcją może być unoszenie górnej części tułowia wspierając się na dłoniach, w pozycji leżenia przodem.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
- Kochański B., Fifielska B., Kałużny K., Kałużna A., Zukow W., Hagner-Derengowska M., Ocena aktywności mięśnia poprzecznego brzucha z wykorzystaniem urządzenia Pressure Bio-feedback Stabilizer u osób z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
