Splenektomia to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu śledziony. Można go wykonać metodą otwartą lub laparoskopową – decyzję o tym podejmuje lekarz po zapoznaniu się z konkretnym przypadkiem. Usunięcie śledziony zazwyczaj nie rzutuje na późniejsze życie pacjenta.
Wskazania do splenektomii
Głównymi wskazaniami do usunięcia śledziony są:
- niedokrwistości hemolityczne;
- małopłytkowości;
- nowotwory, np. białaczka włochatokomórkowa czy przewlekła białaczka limfatyczna;
- zaburzenia mieloproliferacyjne;
- sarkoidoza;
- ropnie, guzy i torbiele śledziony;
- zespół Felty’ego;
- zakrzepica żyły śledzionowej;
- splenomegalia w przebiegu dializy;
- AIDS.
Najczęstszą przyczyną splenektomii ze wskazań chirurgicznych jest jednak pęknięcie śledziony, zarówno na skutek urazu, jak i samoistne.
Splenektomia – przygotowanie do zabiegu
Przygotowanie pacjenta do zabiegu jest czynnością wieloetapową. Wyjątkiem jest przeprowadzenie zabiegu w trybie nagłym, gdy nie ma czasu na dokładniejsze przygotowania pacjenta. Gdy zabieg ma odbyć się w trybie planowanym, w pierwszej kolejności należy dokonać wszystkich niezbędnych badań – szczególnie w kierunku składu krwi, procesu krzepnięcia i oceny zaburzeń immunologicznych. Należy wyeliminować wszelkie ogniska zapalne, które mogłyby prowadzić do powikłań po zabiegu. Konieczne jest również szczepienie przeciwko pneumokokom. Pozostałymi etapami przygotowania pacjenta do zabiegu są:
- wykonanie EKG i prześwietlenia klatki piersiowej;
- oznaczenie grupy krwi i zabezpieczenie w banku krwi odpowiedniej ilości koncentratu krwinek płytkowych;
- oczyszczenie przewodu pokarmowego dietą płynną;
- wyrównanie homeostazy, w tym niedoborów białkowych i wodno-elektrolitowych.
Przygotowanie pacjenta obejmuje również psychoterapię i kontakt z psychologiem. Życzliwe podejście personelu terapeutycznego oraz wsparcie najbliższych sprawia, że strach przed operacją znacznie maleje. Konieczna jest również pisemna zgoda pacjenta na splenektomię. Pacjent powinien pozostać na 8 godzin przez zabiegiem na czczo.
Jak przebiega splenektomia?
Podczas usuwania śledziony pacjent pozostaje w znieczuleniu ogólnym. Zabieg można wykonać metodą otwartą lub laparoskopowo, współcześnie najczęściej wykorzystuje się metodę laparoskopową. Podczas niej lekarz wykonuje kilka niewielkich nacięć w obrębie jamy brzusznej, po czym wprowadza do niej laparoskop z kamerką. Kolejnym krokiem jest wtłoczenie do jamy brzusznej gazu (dwutlenku węgla), który umożliwi sprawne wykonanie zabiegu. Lekarz usuwa chorobowo zmienioną śledzionę, po czym usuwa gaz i zaszywa nacięcia.
W niektórych przypadkach zabieg metodą laparoskopową nie jest możliwy – wówczas splenektomię wykonuje się metodą otwarta. Chirurg wykonuje nacięcie pod lewym łukiem żebrowym i dokonuje usunięcia śledziony.
Skutki uboczne
Głównym problemem u pacjentów po splenektomii jest wzmożone ryzyko powikłań infekcyjnych. Częstość wystąpienia zagrażających życiu zakażeń po usunięciu śledziony wynosi do 0,4% rocznie, a łącznie — około 5% w ciągu życia chorego. W prawie 30% przypadków do zakażenia dochodzi w ciągu pierwszego roku od usunięcia śledziony — połowę zakażeń obserwuje się w okresie pierwszych dwóch lat po dokonaniu zabiegu. Splenektomia, jak każda operacja, wiąże się z ryzykiem powikłań i skutków ubocznych, co należy mieć na uwadze. Współcześnie, wraz z postępem medycyny, skutki uboczne zdarzają się jednak rzadko.
Życie po splenektomii
Rokowania pacjenta po zabiegu usunięcia śledziony są raczej dobre. Splenektomia nie wpływa na pogorszenie jakości życia pacjenta. Okresowo można zauważyć wzrost liczby płytek krwi, co może się utrzymywać nawet do roku od zabiegu. Brak śledziony może wiązać się z obniżeniem odporności, dlatego należy zapewnić sobie odpowiednią, zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną oraz ewentualne szczepienia ochronne.
Tuż po zabiegu pacjent będzie odczuwał dyskomfort i ból, co jest zjawiskiem fizjologicznym i wiąże się z przebytą operacją. W początkowej fazie po splenektomii należy unikać wykonywania gwałtownych ruchów – zwłaszcza tułowiem, a także dźwigania ciężkich przedmiotów.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Adamowicz-Salach A., Sferocytoza wrodzona u dzieci – badania diagnostyczne i postępowanie terapeutyczne, Postępy Nauk Medycznych, 9/2013.
- Derlatka P., Grabowska-Derlatka L., Sieńko J., Dańska-Bidzińska A., Splenektomia jako część operacji cytoredukcyjnej u pacjentek z zaawansowanym rakiem jajnika, Ginekologia Polska, 85/2014.
- Misiak A., Kucharski W., Splenektomia laparoskopowa, Postępy Nauk Medycznych, 4/2000.
