Trombocytopenia znana jest również jako małopłytkowość. Określa stan, w którym liczba płytek krwi (trombocytów) wynosi mniej niż 150 000/ul. Szacuje się, że takie wartości występują jedynie u około 2,5% zdrowej populacji.
Rodzaje trombocytopenii
W zależności od przyczyn wyróżnia się kilka rodzajów trombocytopenii i są to małopłytkowości:
- centralne – wynikające ze zmniejszenia liczby megakariocytów w szpiku lub niedostateczne wytwarzanie płytek krwi z innego powodu;
- obwodowe – wynikające z nadmiernego usuwania trombocytów z krążenia. Dzieli się je dodatkowo na immunologiczne (wskutek obecności przeciwciał przeciwpłytkowych) oraz autoimmunologiczne (autoprzeciwciała skierowane są przeciwko własnym płytkom krwi). W tej grupie znajduje się także trombocytopenia spowodowana działaniem czynników nieimmunologicznych.
Dodatkowo można spotkać trombocytopenię będącą wynikiem nieprawidłowego rozdziału płytek krwi w ustroju, a także taką, która wynika z rozcieńczenia płytek krwi.
Trombocytopenia centralna
Trombocytopenia centralna może być wrodzona i nabyta. Przyczyną wrodzonej postaci są:
- wrodzona hipoplazja megakariocytowa – małopłytkowość współistniejąca z brakiem kości promieniowej lub małopłytkowość w niedokrwistości Fanconiego;
- dziedziczna małopłytkowość związana z zaburzeniem dojrzewania megakariocytów;
- anomalia Maya i Hegglina, w której oprócz małopłytkowości stwierdza się obecność płytek olbrzymich;
- zespół Alporta – małopłytkowość z współistnieniem głuchoty, zapalenia nerek i mutacjami genów kolagenu IV.
Z kolei trombocytopenia centralna nabyta może wynikać z:
- niedokrwistości aplastycznej;
- wybiórczej aplazji megakariocytowej;
- małopłytkowości cyklicznej;
- upośledzenia hematopoezy z różnych innych przyczyn (np. w wyniku ekspozycji na promieniowanie jonizujące, alkoholizmu, przyjmowania leków mielosupresyjnych czy białaczki).
Małopłytkowości wrodzone leczy się poprzez przetaczanie koncentratu krwinek płytkowych i przeszczepianie komórek hemopoetycznych. W przypadkach o bardzo ciężkim przebiegu wykonuje się splenektomię. Natomiast leczenie małopłytkowości nabytej opiera się na usunięciu przyczyny tego stanu, czyli wyleczeniu choroby podstawowej. W razie potrzeby przetacza się koncentrat krwinek płytkowych.
Trombocytopenia obwodowa
Znaczne skrócenie czasu życia trombocytów wpływa na zmniejszenie ich liczby we krwi krążącej, pomimo znacznego (nawet 8-krotnego) wzrostu wytwarzania płytek w szpiku. Wspólne cechy małopłytkowości obwodowych (zarówno immunologicznych, jak i nieimmunologicznych) obejmują:
- wzrost ilości płytek olbrzymich w rozmazie krwi obwodowej – zwiększona średnia objętość płytek;
- zwiększoną liczbę megakariocytów w szpiku;
- skrócony czas życia płytek.
Najczęściej występującą postacią trombocytopenii immunologicznej jest pierwotna małopłytkowość immunologiczna. Jej przyczyną jest nadmierne niszczenie trombocytów przez przeciwciała przeciwpłytkowe skierowane najczęściej przeciwko glikoproteinom Ib i IIa. Celem leczenia tej postaci jest prewencja powikłań związanych z małopłytkowością przez utrzymanie liczby płytek w zakresie zapewniającym prawidłową hemostazę. W tym celu stosuje się glikokortykosterydy, immunoglobuliny dożylne, leki immunosupresyjne lub splenektomię. Nowymi lekami wykorzystywanymi w leczeniu tej małopłytkowości są agoniści receptora trombopoetyny.
Do popularnych małopłytkowości obwodowych nieimmunologicznych należą: zespół hemolityczno-mocznicowy oraz zakrzepowa plamica małopłytkowa. Pierwszy zespół to ciężka choroba spowodowana mikroangiopatią zakrzepową. Bardzo często wynika z infekcji. Leczenie obejmuje hemodializę lub dializę. Z kolei zakrzepowa plamica małopłytkowa jest wywołana powstawaniem agregatów płytkowych, czego przyczyną jest między innymi uszkodzenie śródbłonka naczyniowego. Leczenie opiera się na stosowaniu leków sterydowych i immunosupresyjnych. Dodatkowo przetacza się osocze.
Objawy trombocytopenii
Do głównych objawów zbyt małej ilości trombocytów we krwi zalicza się przede wszystkim:
- skłonność do powstawania siniaków, często dużych (np. w wyniku uderzeń, które u zdrowego człowieka nie spowodowałyby żadnych zmian);
- obecność krwi w kale i moczu;
- bardzo intensywne miesiączki u kobiet;
- krwawienie z nosa czy dziąseł;
- wydłużony czas krwawienia po zabiegach czy urazach.
Wszystkie wymienione wyżej objawy opierają się na tym, że trombocytopenia uniemożliwia prawidłowy proces krzepnięcia krwi. To właśnie płytki krwi odpowiadają za krzepnięcie – gdy jest ich zbyt mało, proces ten nie może prawidłowo zachodzić.
Bibliografia
- Wasiluk A., Trombocytopenia – istotny problem kliniczny w neonatologii, Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, 1/2010.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Zawilska K., Pierwotna małopłytkowość immunologiczna (ITP) – początek ery agonistów receptora trombopoetyny, Postępy Nauk Medycznych, 7/2011.
- Brzozowski A., Jaroszyński A., Małopłytkowości wrodzone i nabyte, Family Medicine & Primary Care Review, 4/2012.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
