Tętnica (łac. arteria) to rodzaj naczynia krwionośnego o grubych, elastycznych ścianach, dzięki którym możliwe jest przenoszenie krwi od serca ku obwodowi, a więc do wszystkich narządów wewnętrznych i komórek. Transportuje ona krew utlenowaną. Pozostałymi naczyniami krwionośnymi w ludzkim krwiobiegu są żyły oraz naczynia włosowate.
Tętnica – budowa
Dokładna budowa ściany danego naczynia krwionośnego dostosowana jest do zadania, jakie musi ono spełniać. Nie wszystkie tętnice mają identyczną budowę anatomiczną, jedynie zasadniczy plan budowy trójwarstwowej jest wspólny. W budowie tętnic wyróżnia się więc takie warstwy jak:
- błona wewnętrzna (łac. tunica intima) – zbudowana ze śródbłonka, czyli wewnętrznej cienkiej warstwy komórek i składników łącznotkankowych z sieciami sprężystymi. Od błony środkowej oddziela ją błona sprężysta wewnętrzna;
- błona środkowa (łac. tunica media) – zbudowana z mięśniówki gładkiej, niepodlegającej świadomości człowieka. Oznacza to, że na jej kurczenie się nie mamy żadnego wpływu. Najgrubszą błonę środkową spotkać można w aorcie i pniu płucnym, które wychodzą bezpośrednio z mięśnia sercowego. Jest tam utworzona z blaszek sprężystych, pomiędzy którymi leżą komórki mięśniowe gładkie. W mniejszych naczyniach warstwa ta składa się z okrężnie lub śrubowato ułożonej mięśniówki z delikatnymi włóknami sprężystymi;
- błona zewnętrzna (łac. tunica externa) – oddzielona od poprzedniej niezbyt wyraźnie odgraniczoną błoną sprężystą. Składa się z włókien klejodajnych oraz sieci włókien sprężystych.
Największymi tętnicami w ciele człowieka jest aorta i pień płucny. Pień płucny wychodzi ze stożka tętniczego prawej komory serca, po czym pod łukiem aorty dzieli się na tętnicę płucną prawą i tętnicę płucną lewą. Z kolei aorta wychodzi z lewej komory serca. W pewnym momencie na swoim przebiegu dzieli się na aortę piersiową i aortę brzuszną. To one odpowiadają za roznoszenie dobrze utlenowanej krwi po całym organizmie.
Tętnica a żyła – różnice
Różnice między żyłami a tętnicami wynikają zarówno z ich funkcji, jak i budowy. Należy wiedzieć przede wszystkim to, że żyły tworzą łożyska transportu dla krwi żylnej, czyli ciemnoczerwonej, ubogiej w tlen, a bogatej w dwutlenek węgla. Krew ta pochodzi od wszystkich narządów w ciele człowieka i kieruje się w stronę serca. Ma zatem mniejsze ciśnienie, w związku z czym żyły są cieńsze i mniej elastyczne niż tętnice.
Tętnice charakteryzują się grubymi ścianami, które jednocześnie są mocno elastyczne, aby bezpiecznie mogły transportować krew pod bardzo wysokim ciśnieniem. Kieruje się ona od mięśnia sercowego do obwodu. Jest jasnoczerwona, co zawdzięcza sporej zawartości tlenu.
Jeszcze jedna ważna różnica dotyczy obecności zastawek w świetle naczyń żylnych. Zapobiegają one cofaniu się krwi do dystalnych części ciała. Takich zastawek raczej nie zaobserwujemy w obrębie tętnic, gdzie po prostu nie są one potrzebne. Krew wyrzucana jest z serca pod sporym ciśnieniem.
Ciśnienie tętnicze – co to jest?
Ciśnienie tętnicze to pomiar szybkości przepływu krwi przez tętnice, a także liczba skurczów mięśnia sercowego (tętno). Poziom wywieranego przez krew ciśnienia jest zmienna, nieustannie waha się pomiędzy wartością maksymalną, a minimalną. Wyróżnia się ciśnienie rozkurczowe oraz ciśnienie skurczowe. Przyjmuje się, że wartości prawidłowe u zdrowego, dorosłego człowieka w stanie spoczynku zazwyczaj wynoszą od 90 do 135 mm Hg (przeważnie 110–130) podczas skurczu, zaś w chwili rozkurczu ciśnienie tętnicze jest najniższe, zazwyczaj 65–80. Ciśnienie mierzy się przy pomocy urządzenia, które nazywa się ciśnieniomierz.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
