Uszkodzenie mięśni pleców – przyczyny, objawy, leczenie

Uszkodzenie mięśni pleców jest stanem charakteryzującym się naciągnięciem, bądź zerwaniem mięśnia lub jego ścięgna. Oceniane jest w skali od 1 do 3:

• I stopnia: niewielka liczba włókien mięśniowych zostaje naderwana;
• II stopnia: znaczna liczba włókien mięśniowych zostaje naderwana;
• III stopnia: wszystkie włókna mięśniowe są naderwane (zerwanie mięśnia).

Uszkodzenie mięśni pleców – przyczyny

Uszkodzenie mięśni pleców jest zwykle spowodowane przez podnoszenie ciężkiego przedmiotu, w szczególności gdy użyto złej techniki podczas wykonywania ruchu. Do urazu może również dojść podczas upadku bezpośrednio na plecy, bądź przy nagłej rotacji tułowia. Także nadużywanie mięśni pleców poprzez np. częste zamiatanie czy nadmierne wykonywanie ćwiczeń zwiększających siłę mięśni może doprowadzić do nadwyrężenia mięśni pleców.

Objawy

W przypadku uszkodzenia I stopnia pacjent będzie narzekał na ból w dolnej części pleców, który z reguły będzie odczuwalny dopiero po zakończeniu wykonywania danych czynności np. zamiatania. Mięśnie pleców będą napięte, ale pacjent będzie mógł normalnie funkcjonować. Opuchlizna w tym przypadku będzie zwykle niewidoczna, a uczucie sztywności będzie występowało po okresie bezruchu, w szczególności w porze rannej, tuż po przebudzeniu się.

W przypadku uszkodzenia II stopnia pacjent będzie miewał nagłe bóle dolnej części pleców podczas wykonywania danych czynności. Także palpacja lędźwiowego odcinka pleców będzie nasilała uczucie bólu. Opuchlizna będzie zwykle widoczna, a uczucie sztywności silniejsze jak w przypadku uszkodzenia I stopnia. Sztywność wywołują głównie silniejszy ból i zmniejszona aktywnością fizyczną.

W przypadku uszkodzenia III stopnia pacjent będzie miewał silny ból zarówno podczas odpoczynku jak i w trakcie aktywności fizycznej. Opuchlizna pojawi się natychmiast po urazie i pacjent będzie miewał trudności w poruszaniu się. Sztywność oraz zaczerwienienie czy zasinienie będzie w tym przypadku również podstawowym objawem. Sztywność będzie spowodowana przez zmniejszoną aktywność fizyczną oraz ból, a zaczerwienienie czy zasinienie przez zerwanie mięśnia i związane z tym krwawienie.

Diagnoza

Konsultacja subiektywna i obiektywna jest zazwyczaj wystarczająca do zdiagnozowania uszkodzenia mięśni pleców. Podczas konsultacji obiektywnej, palpacja mięśni wywołująca ból oraz test mięśni pleców może wzmocnić prawdopodobieństwo diagnozy. USG może być czasami użyte, aby upewnić się, że diagnoza postawiona przez lekarza jest prawidłowa. W pewnych przypadkach przydatny może być również RM (rezonans magnetyczny) w celu wykluczenia innych patologii.

Leczenie

Celem każdego leczenia jest zmniejszenie bólu i przywrócenie funkcji. Wszystkie opcje leczenia nieoperacyjnego powinny być zastosowane zanim podejmie się decyzję o wykonaniu zabiegu operacyjnego.

Farmakoterpia

W przypadku urazu I i II stopnia leki przeciwbólowe i leki przeciwzapalne można przyjmować w początkowej fazie urazu, aby złagodzić ból i zmniejszyć zapalenie. Należy jednak pamiętać, że nie wyleczą one choroby i nie zmienią jej przebiegu, a złagodzą tylko objawy. W późniejszych fazach urazu leki te powinno stosować się tylko i wyłącznie wtedy, gdy objawy utrudniają wykonywanie podstawowych czynności życiowych lub podczas gdy inne metody leczenia nie przynoszą efektu.

Fizjoterapia

W początkowej fazie urazu unikanie ruchów, które powodują ból i tym samym spowalniają proces gojenia są również bardzo ważne. Leżenie z nogami uniesionymi do góry jest jedna z najlepszych pozycji zmniejszających siłę jaka jest wywierana na dolny odcinek pleców. Okłady z zimna, które zmniejszają ból i zapobiegają napływowi nadmiernej ilości krwi do miejsca urazu są również bardzo ważne. Po paru dniach okłady z zimna zastępuje się okładami z ciepła. Okłady z ciepła są szczególnie przydatne przed wykonywaniem ćwiczeń gdyż rozluźniają mięśnie, zmniejszają ból oraz zwiększają zakres ruchu w danym stawie.

Zobacz również: ból pleców – kiedy użyć ciepło, a kiedy zimno

Badania naukowe dowiodły, że większa wiedza pacjenta na temat danej choroby czy urazu prowadzi do efektywniejszego i szybszego leczenia. Tak wiec edukacja pacjenta jest również kluczowym elementem leczenia. Pacjent powinien jak najszybciej zacząć wykonywać ćwiczenia zwiększające zakres ruchu kręgosłupa, aby zapobiec sztywności i utrzymać normalny dla danego pacjenta zakres. Masaż jest również skuteczną metodą rehabilitacji, gdyż rozluźnia mięśnie i przyspiesza proces gojenia. Można go stosować zamiast okładów z ciepła przed wykonywaniem ćwiczeń, bądź w celu rozluźnienia mięśni. Ergonomia będzie także ważnym czynnikiem rehabilitacji w celu zmniejszenia sił wywieranych na kręgosłup. Elektroterapia jest dodatkową metodą leczenia przyspieszającą proces gojenia. Skuteczna w tym przypadku jest terapia ultradźwiękowa oraz laseroterapia.

W początkowej fazie urazu, gdy pacjent pracuje nad zwiększeniem zakresu ruchu, powinny być wykonywane w miarę możliwości ćwiczenia izometryczne zwiększające siłę stabilizatorów. Natomiast gdy ćwiczenia te będą powodowały nasilenie bólu, wówczas pacjent powinien zaprzestać ich wykonywanie do momentu aż nie będą one powodowały nasilenia uczucia bólu. Później do ćwiczeń tych dołącza się ćwiczenia oporowe zwiększające siłę mięśni brzucha i pleców.

Leczenie chirurgiczne

W przypadku, gdy leczenie nieoperacyjne nie przynosi efektów lub gdy ból stopniowo nasila się i uniemożliwia wykonywanie podstawowych czynności życiowych, bądź pacjent doznał uszkodzenia III stopnia często wykonuje się zabieg chirurgiczny. Będzie on polegał na spojeniu zerwanych mięśni pleców. Zwykle wykonuje się w tym celu artroskopię podczas której miniaturową kamerę telewizyjną na końcu elastycznej rury wkłada się bezpośrednio do stawu przez wąskie nacięcia. Umożliwia to zbadanie i naprawienie uszkodzonych tkanek.

Podczas tego zabiegu obrazy z kamery używa się do kierowania i przeprowadzenia zabiegu narzędziami, które również wkłada się do stawu ramiennego przez małe nacięcia. Ze względu na to, że tego rodzaju zabieg jest mniej inwazyjny od standardowej operacji, czas rehabilitacji jest znacznie krótszy. Rehabilitacja pooperacyjna powinna przebiega według zaleceń chirurga. Dlatego ważne jest, aby fizjoterapeuta przeprowadzający rehabilitację dostał od osoby wykonującej zabieg konkretny plan co i kiedy pacjent może zacząć robić. Dalej ćwiczenia dobiera już fizjoetrapeuta, w zależności od tego jaki pacjent będzie robił postęp.

Zapobieganie

Uszkodzenie mięśni pleców często jest skutkiem nieodpowiedniej techniki dźwignięcia, bądź nadmiernej eksploatacji. Z tego też względu, szczególną uwagę należy zwracać podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów oraz stosować odpowiednie techniki. Dodatkowo należy robić regularne przerwy podczas ćwiczeń. Może to w dużym stopniu zmniejszyć ryzyko urazu. Bardzo ważną rolę pełnią również ćwiczenia zwiększające siłę stabilizatorów kręgosłupa oraz ćwiczenia rozciągające. Silniejsze i bardziej rozciągnięte mięśnie będą mniej narażone na urazy.

Bibliografia

1. Mika T., Kasprzak W., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
2. Milanow I., Zespół bólowy kręgosłupa, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10/2014.
3. Szpala M., Skorupińska A., Kostorz K., Występowanie zespołów bólowych kręgosłupa – przyczyny i leczenie, Pomeranian Journal of Life Sciences, 3/2017.

	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...