Pomiary obwodów (wg Weissa i Zembatego) kończyn górnych wykonywane są często w związku z zanikiem lub osłabieniem mięśni w przebiegu różnych chorób czy kontuzji, a także w przypadku z obrzękami limfatycznymi. Badanie jest proste, szybkie i stosunkowo dokładne. Należy jednak znać metodykę jego wykonywania. Zgodnie z definicją, pomiary obwodów służą do oceny przyrostów lub ubytków masy mięśniowej oraz ewentualnych zmian wysiękowych w obrębie stawu.
Metodyka
Badanie cieszy się popularnością między innymi dlatego, że do jego wykonania wykorzystuje się zwykłą taśmę centymetrową (krawiecką). Dodatkowo docenia się jego powszechność, ponieważ znajduje zastosowanie w wielu przypadkach ortopedycznych, reumatologicznych, pediatrycznych, ginekologicznych czy geriatrycznych. Zarówno lekarze, jak i fizjoterapeuci mogą częściowo uzależniać postępowanie lecznicze / rehabilitacyjne od wyników badania. W rezultacie wyniki wskazują, czy proces leczniczy prowadzony jest prawidłowo oraz czy daje oczekiwane efekty. Na tej podstawie często dochodzi do modyfikacji czynności leczniczych.
Pierwszą zasadą jest przygotowanie pacjenta, czyli wybranie najlepszej pozycji wyjściowej. W tym przypadku bierze się pod uwagę stan funkcjonalny pacjenta oraz jego ogólny stan zdrowia – zwykle jest to pozycja stojąca lub siedząca.
Kolejnym krokiem jest już dokonanie pomiaru. Obwody należy zmierzyć na obydwu kończynach górnych, ponieważ ważne jest porównanie strony zdrowej ze stroną chorą. Uzyskany wynik zaokrągla się do 0,5 cm i zapisuje na karcie. Dzięki temu można śledzić postępy leczenia. Pomiar wykonujemy co kilka dni. Aby ułatwić zapisywanie i odczytywanie wyników ustalono skróty dla poszczególnych miejsc na kończynie górnej.
Pomiary obwodów – kończyna górna
- R1 – ramienny pierwszy (krótki); pozycja stojąca lub siedząca, mierzy się odległość od przedniej krawędzi dołu pachowego do brzegu przykręgosłupowego łopatki;
- R1 – ramienny pierwszy (długi); pozycja jak wyżej, mierzy się odległość między wcięciem szyjnym rękojeści mostka, a brzegiem przykręgosłupowym łopatki;
- R2 – ramienny drugi; pozycja jak wyżej, fizjoterapeuta mierzy obwód ramienia w najgrubszym miejscu;
- Ł – łokciowy; pozycja jak wyżej, obwód mierzy się przez wyrostek łokciowy oraz nadkłykcie kości ramiennej;
- P1 – przedramienny pierwszy; pozycja jak wyżej, sprawdza się obwód przedramienia w jego najgrubszym miejscu;
- P2 – przedramienny drugi; pozycja jak wyżej, obwód mierzy się przez wyrostki rylcowate kości przedramienia. Pomiar ten dotyczy objętości stawu nadgarstkowo-promieniowego
Jak często dokonywać pomiaru obwodów?
Nie ma odgórnie ustalonej częstotliwości wykonywania pomiarów obwodów. Wszystko zależy od aktualnych potrzeb danej osoby. Przykładowo, jeśli pacjent zmaga się z obrzękami i uczęszcza na terapię przeciwobrzękową, pomiarów można dokonywać nawet po każdej wizycie lub średnio raz w tygodniu (dotyczy to również w trakcie innego rodzaju schorzeń, urazów i przeprowadzanych w ich tracie terapii). Jeśli natomiast dana osoba regularnie trenuje na siłowni i jej celem jest przyrost masy mięśniowej, standardowo pomiarów dokonuje się raz w miesiącu.
Dodatkowe uwagi
Warto wiedzieć, że pomiar R1 krótki dotyczy mięśnia naramiennego. Sposób ten jest bardziej obiektywny, mimo iż nie rozpoczyna się go od punktu kostnego. W przypadku pomiaru R1 długiego uzyskany wynik dotyczący mięśnia naramiennego może być niedokładny jeśli zmiany chorobowe dotyczą obojczyka czy stawu mostkowo-obojczykowego lub stawu barkowo-obojczykowego.
Po znalezieniu największego obwodu R2 oraz P1 zawsze należy zaznaczyć jego odległość od wyrostka łokciowego. W rezultacie, badając drugą kończynę górną w pierwszej kolejności należy przenieść odległość sprawdzaną po przeciwnej stronie, a dopiero później dokonać pomiaru.
Ciekawostką jest, że pomiary obwodów nie dotyczą wyłącznie pacjentów po kontuzjach czy w trakcie postępowania leczniczego. Nie tak rzadko zdarza się, że pomiarów w niektórych miejscach na kończynie górnej dokonują osoby aktywne fizycznie celem oceny progresji treningów. Badanie można wykonać samodzielnie.
Zobacz również: Pomiary obwodów – kończyna dolna.
Bibliografia
- Zembaty A., Kinezyterapia, tom I, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2002.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
