Oogeneza to proces tworzenia i różnicowania żeńskich komórek rozrodczych, czyli komórek jajowych. Bardzo podobny proces zachodzi u mężczyzn – jego celem również jest synteza komórek płciowych (plemników), a zwie się spermatogenezą.
Jak przebiega oogeneza?
W trakcie tego procesu dochodzi kolejno do powstawania następujących komórek:
- oogonium;
- diploidalny oocyt I rzędu;
- haploidalny oocyt II rzędu oraz haploidalny polocyt I rzędu;
- haploidalna ootyda oraz polocyt II rzędu.
Omawiając bardziej szczegółowo – komórka macierzysta dzieli się najpierw przez 2 podziały mitotyczne, a następnie mejotyczne. Mitotycznie dzielą się oogonia, następnie jeszcze podczas życia płodowego przechodzą w mejozę. Na tym etapie podział redukcyjny zostaje zatrzymany na wiele lat, po czym w okresie pokwitania uaktywnia się ponownie pod wpływem działania hormonu folikulotropowego. Miejsce ma dokończenie I podziału mejotycznego. W efekcie powstaje oocyt II rzędy wraz z polocytem I rzędu (małe ciałko, które zamiera).
Skutkiem II podziału mejotycznego jest powstanie ootydy, czyli komórki jajowej oraz polocytu II rzędu, który szybko jest usuwany z ootydy. Wynikiem omówionych podziałów i procesów jest powstanie właściwej komórki jajowej ze zredukowaną liczbą chromosomów.
Co dalej?
Samo powstanie komórki jajowej to jeszcze nie koniec. Procesów zachodzących w żeńskich drogach płciowych. Rozpoczyna się bowiem drugi podział mejotyczny, gdy jajo znajduje się jeszcze w pęcherzyku Graafa. Gdy pęcherzyk ulegnie pęknięciu, oocyt II rzędy przedostaje się do jajowodu. Dokończenie mejozy ma miejsce w momencie zapłodnienia przez męską komórkę rozrodczą, czyli plemnik. Następuje wówczas usunięcie wspomnianego wcześniej polocytu i połączenie komórki jajowej z plemnikiem.
Od czego zależy przebieg oogenezy?
Cały przebieg oogenezy jest warunkowany hormonalnie. Odpowiadają za niego – hormon folikulotropowy wydzielany przez przysadkę mózgową, estrogeny oraz hormon luteinizujący. W ścisłym związku z tym cyklem owulacyjnym zachodzi cykl menstruacyjny.
Ramy czasowe oogenezy
Oogeneza rozpoczyna się około 15. tygodnia życia płodowego u płodów płci żeńskiej. Zostaje jednak ostatecznie sfinalizowana dopiero po osiągnięciu przez kobietę dojrzałości płciowej w wyniku cyklu miesiączkowego. Dopiero wówczas możliwe jest zapłodnienie kobiety.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jezierska M., Organizacja zespołów żeńskich komórek płciowych i przebieg procesu oogenezy niesporczaka Hypsibius exemplaris Gąsiorek, Stec, Morek & Michalczyk 2018, Katowice 2018.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
