Wydolność tlenowa

Wydolność tlenowa nazywana jest również aerobową lub ogólną, ponieważ wykorzystuje się tu głównie energię z przemian tlenowych. To zdolność do wykonywania wysiłków długotrwałych bez znacznego narastania zmęczenia. Zgodnie z inną definicją, wydolność tlenowa jest zdolnością do pokrywania zapotrzebowania energetycznego pracujących mięśni przez procesy tlenowe i określa maksymalne zużycie tlenu podczas wysiłku fizycznego.

Wydolność tlenowa – charakterystyka

Przyjęło się, że miarą wydolności tlenowej jest poziom maksymalnego poboru tlenu (VO_2max), często nazywany pułapem tlenowym. Jest to maksymalna ilość tlenu, jaką organizm może pobrać przy natężonym wysiłku fizycznym, przy obciążeniu submaksymalnym. Oceny pułapu tlenowego dokonuje się za pośrednictwem prób pośrednich lub bardziej dokładnych – bezpośrednich.

Badania naukowe wskazują istnienie korelacji między wysokością pułapu tlenowego a osiąganiem wysokich wyników w sportach o charakterze wytrzymałościowym. Ocena wartości maksymalnego poboru tlenu jako cennego wskaźnika wytrenowania sportowca i jego wydolności fizycznej, pozwalającego m.in. na ocenę stopnia adaptacji do wysiłku układu krążeniowo-oddechowego i metabolizmu
komórkowego, jest stosowana od ponad 50 lat.

Wydolność fizyczna jest warunkowana wieloma czynnikami. Dodatkowo każdy z nich można zbadać za pomocą odpowiednich testów. Do najważniejszych czynników zalicza się:

• tryb życia;
• warunki środowiskowe;
• gospodarkę hormonalną.

Regularna aktywność fizyczna i prawidłowe odżywianie to dwa fundamentalne filary zdrowego trybu życia. W dobie siedzącego i mało aktywnego trybu życia obydwie wymienione składowe zostają zlekceważone, mimo iż są gwarancją lepszego stanu zdrowia i samopoczucia.

Wydolność aerobowa zależy od sprawności funkcji zaopatrzenia tlenowego tkanek, a główne czynniki wpływające na tę sprawność, to:

• wentylacja płuc;
• ilość krążącej w organizmie krwi;
• pojemność tlenowa krwi i objętość minutowa serca;
• utylizacja tlenu przez tkanki;
• rezerwy energetyczne ustrojowe i narządowe;
• dyfuzja tlenowa na odcinku tkanek.

Test wahadłowy – Beep Test

Wielostopniowy test wahadłowy jest uniwersalną metodą badania wydolności aerobowej. Polega na utrzymaniu określonego rytmu na dystansie 20 metrów. Pomiar przerywa się w momencie, gdy osoba testowana zgłasza niezdolność do dalszego pokonania zadanego odcinka w określonym czasie.

Na podstawie uzyskanych wyników możliwe jest pośrednie wyznaczenie maksymalnego, minutowego poboru tlenu. Z kolei interpretacja uzyskanych wyników obywa się na podstawie orientacyjnych norm statystycznych.

Należy wspomnieć, że innym testem sprawdzającym wydolność organizmu jest próba plecakowa.

Treningi aerobowe

Aby podnieść wydolność tlenową stosuje się metody treningowe takie jak:

• ciągła;
• interwałowa;
• powtórzeniowa;
• zmienna.

Poprawę wydolności można zauważyć po kilku tygodniach treningu.

Metoda ciągła dotyczy długotrwałego wysiłku o jednostajnej intensywności. Trening interwałowy jest zdecydowanie bardziej popularny wśród sportowców, ponieważ polega na zmiennej intensywności ćwiczeń. Oznacza to, że krótkie okresy bardzo intensywnego wysiłku przeplatają się z dłuższymi okresami lżejszego, umiarkowanego wysiłku.

Zobacz również: Ćwiczenia wytrzymałościowe.

Metoda powtórzeniowa, zwana także przerywaną obejmuje przerwy pomiędzy ćwiczeniami, które umożliwiają regenerację i odpoczynek organizmu. Natomiast metoda zmienna jest bardzo podobna do ciągłej z tą różnicą, że podczas jej wykonywania dochodzi do zmian intensywności ćwiczeń.

Bez względu na rodzaj treningu, wydolność organizmu warto poprawiać, ponieważ wpływa utrzymanie jej na dobrym poziomie zmniejsza ryzyko wielu chorób układu krążeniowo-oddechowego oraz poprawia ogólny stan zdrowia. W rezultacie zmniejsza się męczliwość podczas wykonywania czynności dnia codziennego.

	Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...
	Spirulina 100% naturalna Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Durkalec-Michalski K., Ocena wpływu suplementacji kwasem beta-hydroksy-beta-metylomasłowym (HMB) na wskaźniki wydolności fizycznej zawodników wybranych dyscyplin sportowych, Poznań 2012.
2. Mędrak A., Bajerska I., Plaskacz P. (i inni), Wydolność tlenowa studentek śląskiego uniwersytetu medycznego w zależności od wieku oraz aktywności fizycznej mierzonej Beep Test – doniesienia wstępne, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.