Zespół przewlekłego zmęczenia (CFS z ang. chronic fatique syndrome) to schorzenie o nieznanej przyczynie, którego podstawowym objawem jest ciągłe znużenie.
Czym jest zespół przewlekłego zmęczenia?
Uczucie zmęczenia jest powszechnym stanem znanym każdemu człowiekowi. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego z ostatnich lat wynika, że 11 z 16 mln pracujących Polaków subiektywnie odczuwa przemęczenie.
Uczucie wyczerpania utrzymujące się przez co najmniej 6 miesięcy sugeruje zespół przewlekłego zmęczenia. Dodatkowo towarzyszą mu objawy przypominające przeziębienie czy grypę.
Po raz pierwszy zespół ten został zdefiniowany jako jednostka chorobowa w 1988 roku przez amerykańskie Centrum Kontroli Chorób.
Przyczyny
Nie jest znana etiologia zespołu przewlekłego zmęczenia, mimo wielu prowadzonych badań. W ciągu ostatnich 5 lat poglądy dotyczące etiologii CFS zmieniały się w sposób znaczący. Sugerowano, że CFS może mieć podłoże genetyczne, immunologiczne, psychologiczne lub może być wynikiem zaburzeń hormonalnych, czy zakażeń wirusowych.
W ostatnim czasie podejmowane są dyskusje dotyczące zaburzeń czynności autonomicznego układu nerwowego, jako głównej przyczyny zespołu przewlekłego zmęczenia, co może mieć w przyszłości istotne znaczenie w diagnostyce tego zespołu.
Około 50% chorych leczyło się w przeszłości z powodu chorób psychiatrycznych.
Inne przyczyny przewlekłego zmęczenia
Przed postawieniem rozpoznania należy wykluczyć inne choroby dające podobne objawy zmęczenia. Należą do nich:
- depresja;
- toczeń;
- białaczka i inne choroby nowotworowe;
- zapalenie wątroby;
- AIDS;
- niedokrwistość;
- choroby płuc, wątroby, nerek.
Uczucie przewlekłego zmęczenia może być także skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków.
Kryteria diagnostyczne
Kryteria diagnostyczne dolegliwości obejmują objawy duże: występowanie przez co najmniej 6 miesięcy stałego lub nawracającego uczucia zmęczenia u osoby negującej podobne objawy w przeszłości, a także objawy małe do których należą:
- ból gardła;
- powiększone węzły chłonne;
- bóle mięśniowe i stawowe;
- niezlokalizowane bóle głowy o charakterze innym niż bóle głowy sprzed choroby;
- zaburzenia pamięci i koncentracji;
- nadmierna senność lub bezsenność.
Nie udało się jednak ustalić jasnych kryteriów diagnostycznych pozwalających na jednoznaczne rozpoznanie CFS.
Zobacz również: Ból a depresja.
Profilaktyka i leczenie
Styl życia, jego jakość oraz tempo mają wpływ na powstawanie zespołu przewlekłego zmęczenia. Nie mniej ważnym czynnikiem okazuje się być sama dieta. Stwierdzając chorobę nie należy przesadzać z kawą, ponieważ dostarcza ona energii jedynie chwilowo. Propozycją zastępującą kofeinę jest krótki spacer lub niewielki wysiłek fizyczny.
Innymi krokami ku lepszemu samopoczuciu i zapobiegnięciu zespołu przewlekłego zmęczenia jest regularny tryb życia, w którym ustalona jest godzina zasypiania i pobudki. Dodatkowo ważne jest wygospodarowanie czasu dla siebie, aby mieć chwile na swoje przyjemności, relaks i odpoczynek, skrócenie czasu pracy lub nauki oraz odprężenie w postaci tańca czy dobrej lektury.
Na końcu warto wspomnieć o ziołolecznictwie. Coraz częściej osoby chore sięgają do metod medycyny niekonwencjonalnej, ponieważ leki mogą na dłuższą metę wywoływać działania niepożądane. Dlatego osoby ze zdiagnozowanym zespołem przewlekłego zmęczenia mogą sięgnąć po jeżówkę (w postaci wyciągu lub kapsułek), korzeń lukrecji (w postaci kapsułek) czy żeń-szeń. Za skuteczne uważa się również herbatki z mięty pieprzowej lub rozmarynu.
Wymienione metody profilaktyki stanowią jednocześnie element terapii osób chorych.
Natomiast w leczeniu główną rolę wciąż odgrywa model behawioralno-poznawczy. Terapia ta koncentruje się na dwóch sferach:
- Sfera poznawcza – dotyczy zmian czy negatywnych sposobów myślenia, rozwiązania problemów osobistych i społecznych, które wpływają na obniżenie jakości funkcjonowania.
- Sfera behawioralna – czyli zwiększanie aktywności i umiejętności relaksacji.
Bibliografia
- Bitner A., Klawe J., Zalewski P., Tafil-Klawe M., Etiologia zespołu przewlekłego zmęczenia z uwzględnieniem zaburzeń funkcjonowania autonomicznego układu nerwowego, Problemy Higieny i Epidemiologii, 94/2013.
- Kopacz T., Zespół przewlekłego zmęczenia jako problem terapeutyczny, Sztuka Leczenia, 3/2014.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
