Polidaktylia (łac. polidactylia) to dość powszechna wada wrodzona, która często występuje rodzinnie. Charakteryzuje się występowaniem dodatkowego palca lub palców (u rąk lub stóp), które są zazwyczaj mniejsze niż naturalnie występujące i nie do końca rozwinięte. Jest drugą pod względem częstości występowania wadą stóp i rąk, ustępując tylko syndaktylii.
Klasyfikacja
Klasyfikacja polidaktylii opiera się na budowie dodatkowych palców oraz ich położeniu. W efekcie tego wyróżnić można następujące typy:
- I – tak zwany typ B – dodatkowy palec ma budowę z tkanki miękkiej („woreczek skórny”);
- II – tak zwany typ A – dodatkowy palec posiada szkielet kostny (prawidłowy) oraz stawy;
- III – dodatkowemu palcu towarzyszy obecna kość śródręcza (dodatkowa).
Ponadto, w zależności od lokalizacji dodatkowych palców wyróżnia się polidaltylię:
- przedsionkową – dodatkowy palec (palce) pojawia się po stronie kciuka (strona kości promieniowej) lub palucha (duży palec u stopy, strona kości piszczelowej);
- zaosiową – dodatkowy palec (palce) pojawia się po stronie małego palca (strona kości łokciowej u ręki lub kości strzałkowej u nogi).
Przyczyny
Polidaktylia może ujawnić się w dwóch formach:
- dziedziczonej genetycznie – zwykle autosomalnie dominująco;
- występującej sporadycznie.
Jeżeli dodatkowy palec jest jedyną nieprawidłowością, a wywiad rodzinny nie jest obciążony, to ryzyko ponownego wystąpienia wady jest niskie. Typ B wiąże się z 2 genami odpowiedzialnymi za wystąpienie choroby oraz niską ich penetracją.
Można zatem podsumować, że polidaktylia występuje jako defekt genetyczny, element zespołu chorobowego bądź zupełnie bez przyczyny. Występowanie jest niezależne od płci, może dotyczyć tak samo chłopców jak dziewczynek. U rasy białej, częściej niż u czarnej, polidaktylia występuje po stronie kciuka, natomiast u czarnej częściej od strony palca małego. Najczęściej z polidaktylia borykają się Afroamerykanie.
Zobacz również: Deformacje stopy.
Diagnostyka
Polidaktylię czasami można wykryć wykonując prenatalne badanie USG, jest widoczna po urodzeniu.
Pytania do lekarza
Jeśli u dziecka zdiagnozowano polidaktylie, nie należy się załamywać. Oto przykładowe pytania do lekarza:
- Co się dzieje z dzieckiem i co jest tego przyczyną?
- Jakie są możliwości leczenia?
- Czy operacja jest niezbędna?
- Czy mogą wystąpić jakieś komplikacje po operacji?
- Co pokazują zdjęcia rentgenowskie?
- Czy dziecko będzie kompletnie zdrowe po operacji?
- Czy dziecku będą doskwierały jakieś ograniczenia ruchowe?
- Jak można pracować z dzieckiem w domu?
- Czy są jakieś długoterminowe skutki operacji (np. przyjmowanie leków)?
Leczenie
Większość form polidaktylii usuwa się chirurgicznie. Operację wykonuje się zwykle, gdy dziecko ma od 1-2 lat. Może ona być, w zależności od stopnia, prosta bądź skomplikowana. W niektórych przypadkach nie podejmuje się czynności chirurgicznych. Celem operacji jest poprawa funkcji ręki, zapobieganie deformacjom oraz walory estetyczne.
Operacja
Zabieg chirurgiczny obejmuje proste cięcie z wykorzystaniem wolnego przeszczepu skóry. Operacja polidaktylii u stóp polega na użyciu elementu amputowanego (palca dodatkowego) do rekonstrukcji pożądanej długości palca pozostawionego.
Rozszczep kciuka leczy się metodą Bilhaut-Cloquet (to wycięcie środkowej części łączącej obydwa boki kciuka, a następnie połączenie ze sobą jego bocznych części w celu uzyskania normalnie wyglądającego kciuka).
Powikłania po zabiegu zdarzają się, ale są niewielkie. Dotyczą tworzenia się blizny, sztywności, niestabilności i późniejszych deformacji. Powstałe deformacje mogą być uwzględnione w późniejszej operacji.
Rehabilitacja
Podczas operacji dziecko może mieć usunięte kości, więzadła czy też ścięgna. Jeśli jest to skomplikowana operacje wówczas dziecko po niej musi nosić gips przez kilka tygodni. W trakcie lekarz może zalecić terapię, w celu zmniejszenia blizn, sztywności, obrzęków oraz poprawienia funkcji. Niekiedy trzeba operacje powtórzyć.
Zobacz również: Leczenie blizn w sposób kompleksowy.
Polecane produkty:
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...
Bibliografia
- Gawlikowska-Sroka A., Polidaktylia i syndaktylia jako najczęstsze wrodzone wady kończyn – doniesienie wstępne, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 3/2008.
