Szukaj

Fentanyl

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Fentanyl to organiczny związek chemiczny o działaniu przeciwbólowym, wykorzystywany jako środek anestezjologiczny. Stanowi pochodną piperydyny.

 

Charakterystyka fentanylu

Fentanyl to silny opioid syntetyczny oddziałujący przede wszystkim na ośrodkowy układ nerwowy. Silnie wiąże się z białkami osocza – głównie z albuminą, ponieważ aż w 80%. Następnie, poprzez łączenie się z receptorami opioidowymi wykazuje obszerne działanie w organizmie człowieka. Po wchłonięciu fentanyl bardzo szybko (ponieważ w ciągu kilku minut) przedostaje się do mózgu, nerek, serca, śledziony czy płuc. Następnie ma miejsce redystrybucja leku do mięśni i tkanki tłuszczowej, a później do krwi. Metabolizowanie tego związku zachodzi głównie w wątrobie. Po dożylnym podaniu około 75% substancji ulega wydaleniu wraz z moczem.

Zobacz również: Morfina.

Działanie

Receptory opioidowe, z którymi łączą się cząsteczki fentanylu znajdują się w całym ośrodkowym układzie nerwowym, przy czym duże skupiska lokalizują się w pniu mózgu. Po aktywacji takich receptorów następuje uwalnianie białka G, co z kolei powoduje aktywację kinaz białkowych. Fentanyl aktywuje receptory opioidowe zlokalizowane między innymi na presynaptycznych zakończeniach włókien C, przez co pośrednio blokuje kanały wapniowe. W rezultacie dochodzi do zahamowania uwalniania neuroprzekaźników.

Poprzez swoje działanie fentanyl powoduje między innymi:

  • analgezję;
  • działanie sedacyjne (uspokajające);
  • senność;
  • wahania nastroju;
  • euforię;
  • depresję ośrodka oddechowego;
  • zwężenie źrenic;
  • zaparcia;
  • nudności;
  • nadmierne pocenie się;
  • niedociśnienie ortostatyczne.

Sposoby użycia fentanylu

Po dożylnym podaniu substancji działa ona niemal natychmiastowo. Jeśli podano dawkę do 100 µg, działanie przeciwbólowe będzie utrzymywać się do godziny. Okres półtrwania w tym przypadku będzie wynosił około 7 godzin, przy czym czas ten może się zwiększyć u osób w podeszłym wieku.

Patronite
Patronite

Innym sposobem podania fentanylu jest metoda przezskórna, polegająca na naklejeniu na skórze specjalnego plastra. Wówczas lek zostaje uwalniany stopniowo, na stałym poziomie, a po usunięciu plastra stężenie substancji we krwi będzie stopniowo spadać. Okres półtrwania przy tej metodzie podania leku szacuje się na około 17 godzin.

Dawkowanie leku powinno być indywidualne i uwzględniać między innymi możliwość rozwoju tolerancji na lek, ogólny stan zdrowia pacjenta oraz stopień nasilenia dolegliwości.

Środki ostrożności

Fentanyl może powodować bradykardię, dlatego szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z bradyarytmią. W związku z faktem, że lek jest metabolizowany przez wątrobę, jego usunięcie z organizmu u osób ze schorzeniami tego narządu może się wydłużyć. Dodatkowo, dostosowując dawkę leku do pacjenta zawsze należy zmierzyć mu temperaturę. Udowodniono bowiem, że przy gorączce stężenie fentanylu we krwi może wzrosnąć nawet o 1/3.

Przeciwwskazania

Do przeciwwskazań do zastosowania leku należą:

  • ciężka depresja oddechowa;
  • poważne zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego;
  • nadwrażliwość na substancję czynną.

Nie należy stosować fentanylu jako lek przeciwbólowy podczas porodu, ponieważ z łatwością przenika on przez łożysko. W efekcie może spowodować depresję oddechową u noworodka.

Bibliografia

  1. Miller R., Anestezjologia, Tom II, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2014.
  2. Zawadzki M., Nowak K., Fentanyl i jego pochodne jako grupa nowych substancji psychoaktywnych, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 72/2018.


Polecane produkty:
Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Materiały znajdujące się na Portalu Fizjoterapeuty są chronione prawem autorskim. Zabrania się kopiowania w jakiejkolwiek formie bez uprzedniej zgody autora.