Szukaj
Szukaj

Endocytoza

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Endocytoza to rodzaj transportu, w efekcie którego duże cząsteczki dostają się do komórek. To proces aktywny, zatem wymaga użycia energii pod postacią ATP. Na endocytozę składają się 2 procesy – fagocytoza i pinocytoza.

Czym jest endocytoza?

Endocytoza charakteryzuje się 2 ważnymi cechami:

  • podczas tego procesu błona komórkowa wpukla się;
  • pęcherzyki formowane są mniejsze niż w przypadku innych zjawisk.

W endocytozie związanej z receptorem ligand wiąże się z błonowym białkiem receptorowym, aktywując cały proces.

Fagocytoza

Zachodzi wówczas, gdy większe fragmenty obcych komórek lub mikroorganizmy zostają otoczone błoną komórkową i są następnie wciągane do wnętrza komórki, gdzie tworzą wakuolę. Do tych wakuoli otwierają się liczne lizosomy zawierające enzymy. Dzięki nim sfagocytowane fragmenty ulegają strawieniu w obrębie wakuoli i uwolnieniu do cytoplazmy. Niektórzy podają, że fagocytoza wywodzi się z endocytozy, jednak jest mechanicznie innym procesem.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Pinocytoza

To proces podobny do fagocytozy z tą różnicą, że dotyczy cząsteczek związków chemicznych, które przyczepiają się do zewnętrznej powierzchni błony komórkowej. W tym miejscu błona ta ulega zagłębieniu aż do wytworzenia się wakuoli. Następnie cząsteczki są trawione przez enzymy lizosomalne, a produkty końcowe hydrolizy przechodzą do cytoplazmy. Dzięki pinocytozie do wnętrza komórki przedostają się duże cząsteczki, np. białka, które nie posiadają zdolności przenikania przez błonę komórkową.

Endocytoza związana z receptorem

Zachodzi w rejonach błony komórkowej zwanych dołeczkami okrytymi. To zagłębienia, w których cytoplazmatyczna strona błony wykazuje duże nagromadzenie białek. Proces ten można przedstawić w skrócie:

  1. Ligandy, które będą dostarczone do komórki wiążą się z receptorami błonowymi.
  2. Kompleks receptor-ligand migruje wzdłuż powierzchni komórki, aż napotka dołeczek okryty.
  3. Gdy kompleks receptor-ligand znajdzie się w dołeczku, błona tworzy wpuklenie.
  4. Wpuklenie odłącza się od błony komórkowej, stając się pęcherzykiem cytoplazmatycznym. Cząsteczki klatryny są uwalniane i ponownie wbudowywane w błonę.
  5. W pęcherzyku receptor i ligand oddzielają się od siebie, pozostawiając ligand wewnątrz endosomu.
  6. Endosom przechodzi do lizosomu, jeśli ligand ma zostać zniszczony, lub do aparatu Golgiego, jeśli ligand ma uczestniczyć w procesie.
  7. W międzyczasie receptor dla liganda związany z błoną może zostać wykorzystany ponownie w procesie zwanym recyklingiem błonowym. Pęcherzyk z receptorem przemieszcza się do błony komórkowej i łączy się z nią.
  8. Pęcherzyk błonowy jest ponownie wbudowywany w błonę komórkową na drodze egzocytozy.

Dokomórkowy transport na drodze endocytozy związanej z receptorem dotyczy wielu różnych substancji, włącznie z hormonami białkowymi, czynnikami wzrostu, przeciwciałami i białkami osocza funkcjonującymi jako nośniki żelaza i cholesterolu. Nieprawidłowości dotyczące związanego z receptorem usuwania cholesterolu z krwi mogą być przyczyną hipercholesterolemii oraz chorób układu krążenia. Trzeba pamiętać, że niektóre przypadki endocytozy należą do procesów konstytutywnych, tzn. kluczowych, zawsze realizowanych funkcji.

Zobacz również: Egzocytoza.

Bibliografia

  1. Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
  2. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.


Polecane produkty:

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *