Adolescencja to określenie stosowane do fachowego opisywania wieku młodzieńczego. Jest okresem charakteryzującym się silnym potencjałem rozwojowym na każdej płaszczyźnie życia. Dorastanie stanowi bardzo zróżnicowany procesem intensywnych przemian rozwojowych człowieka, zachodzących między 10. a 18. rokiem życia.
Adolescencja – charakterystyka
Okres dojrzewania nazywany jest adolescencją (łac. adolescere, co oznacza wzrastanie ku dojrzałości). Wyróżnia się jego 2 fazy:
- adolescencję wczesną – młodzież w wieku 10-15 lat;
- adolescencję późną – młodzież w wieku 16-18 lat, choć wiele źródeł podaje, że adolescencja późna trwa nawet do 23. roku życia.
Stanowi więc etap w życiu każdego człowieka, w którym dokonuje się przeobrażenie z dziecka w osobę dorosłą. Proces dorastania jest wyjątkowo skomplikowany i obejmuje zmiany w sferze fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej. Podczas adolescencji zaobserwować można następujące zmiany:
- dojrzewanie fizjologiczne, którego końcowym efektem jest zdolność posiadania potomstwa;
- dorastanie społeczne, polegające na kształtowaniu się ocen, przekonań, postaw moralnych i nastawień społecznych. Efektem jest przygotowanie się do pełnienia określonej roli społecznej;
- rozwój umysłowy, czyli stopniowe przejście z etapu myślenia konkretnego na etap myślenia abstrakcyjnego, dzięki czemu wzrasta efektywność uczenia się i zdolność rozwiązywania problemów, jak również wykształca się lepsza orientacja w otaczającej rzeczywistości;
- dojrzewanie emocjonalne, którego efektem jest uzyskanie stałości i równowagi emocjonalnej w miejsce pobudliwości i niestałości. Zwiększa się skala przeżyć emocjonalnych, wzbogaca treść uczuć.
Podczas adolescencji człowiek podświadomie dąży do uzyskania harmonijnego rozwoju wszystkich sfer. Skutkuje to ukształtowaniem dojrzałej osobowości, pozwalającej człowiekowi na realizację zadań w życiu dorosłym.
Cele na drodze adolescencji
Na przestrzeni lat podczas adolescencji bardzo ważne jest, aby:
- osiągnąć nowe, bardziej dojrzałe więzi z rówieśnikami obojga płci;
- ukształtować rolę męską lub rolę kobiecą;
- zaakceptować swój wygląd;
- osiągnąć niezależność uczuciową od rodziców i innych osób dorosłych;
- przygotować się do ewentualnego małżeństwa i życia w rodzinie, jak również do satysfakcjonującej kariery zawodowej (niezależności ekonomicznej);
- rozwijać ideologię (sieci wartości);
- dążyć do rozwijania postępowania odpowiedzialnego i społecznie akceptowanego.
Zdarza się również, że człowiek nie osiągnie wszystkich celów podczas trwania adolescencji. Może na to wpływać wiele czynników, a konsekwencje odzwierciedlają się w psychice takiej osoby w dorosłym życiu. Przykładowo człowiek, który nie zaakceptował swojego wyglądu i nie osiągnął niezależności uczuciowej, może zmagać się z brakiem pewności siebie, trudnościami w nawiązywaniu relacji, skrajnym introwertyzmem, a nawet stanami depresyjnymi czy osobowością borderline. Bardzo ważne jest, aby rodzice wspierali w tym czasie swoje dziecko. Choć ze względu na burzę hormonów, skrajne zachowania, chęć próbowania nowych (nierzadko niedozwolonych) rzeczy oraz wahania nastroju jest to trudne, należy mieć na uwadze, że przy odpowiednim wsparciu ten okres przeminie, ustępując miejsca stabilnemu, harmonijnie rozwiniętemu człowiekowi.
Zobacz również: Zaburzenia osobowości.
Zmiany fizyczne podczas adolescencji
Adolescencja to okres w życiu człowieka, podczas którego zachodzą intensywne zmiany fizyczne dotyczące ciała. Wczesną adolescencję rozpoczyna wstęp do dojrzewania płciowego, za co odpowiada gospodarka hormonalna. U dziewcząt etap ten wyznacza pierwsza miesiączka. W fazie pokwitania pojawiają się I- i II-rzędowe cechy płciowe. Zmiany w budowie ciała dziecka postępują od dolnych części ku górnym i od położonych najdalej ku znajdujących się najbliżej ciała. Za względu na zmiany proporcji ciała ruchy dorastających osób często są niezgrabne, brak w nich precyzji, co często prowadzi do rezygnacji z podejmowania aktywności ruchowej. Jednak ruch dla rozwijającego się młodego organizmu jest konieczny, gdyż stanowi warunek zdrowego i harmonijnego wzrastania. Późną adolescencję charakteryzują głównie zmiany zachodzące w sferze psychicznej.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku od bioalgi
Spirulina jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych. Jej skład to wysokiej jakości białko pochodzenia roślinnego, witaminy, minerały (również pierwiastki śladowe), fitoskładniki (m.in. fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy), kwasy tłuszczowe … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jankowska M., Dorastanie – procesem przejścia z dzieciństwa ku dorosłości, Akademia Pedagogiki Specjalnej Warszawa.
- Musiał D., Kształtowanie się tożsamości w adolescencji, Studia z Psychologii, 14/2007.
