Test DNA znajduje wiele zastosować. Najczęściej badanie to wykorzystuje się celem potwierdzenia lub wykluczenia ojcostwa, a także w kryminalistyce. Do badania można wykorzystać praktycznie każdą tkankę i wydzielinę ludzkiego ustroju – krew, ślinę, nasienie, a nawet tkankę kostną. Celem jest analiza materiału genetycznego celem odczytania zawartej w nim informacji.
Czym jest DNA?
DNA (kwas deoksyrybonukleinowy) to nośnik informacji genetycznej każdego żywego organizmu. Jego skład jest różnorodny na poziomie genów oraz regionów niekodujących. Zmiana sekwencji nukleotydów w genach, zwana polimorfizmem, uwidacznia się między innymi w wyglądzie zewnętrznym ludzi, cechach psychicznych oraz w skłonnościach do zapadania na choroby.
Jednocześnie należy wiedzieć, że DNA poszczególnych gatunków różni się między sobą. Osobniki jednego gatunku posiadają część charakterystyczną wyłącznie dla tego gatunku, a także część indywidualną dla konkretnego osobnika.
Test DNA – rodzaje
Wyróżnia się wiele rodzajów testów DNA. Największą popularnością cieszą się testy:
- genodiety;
- prenatalne;
- prognostyczne;
- na pokrewieństwo.
Pierwsze testy wciąż nie są rozpowszechnione, ale zdobywają coraz większą popularność. Dzięki ocenie DNA można ustalić i dopasować indywidualną dla każdego dietę i unikany profil żywieniowy. Ocenie poddaje się geny odpowiedzialne za metabolizm witamin i przeciwutleniaczy oraz otyłość. Dzięki takiemu testowi można skutecznie zapobiegać otyłości i ułożyć dietę w ten sposób, aby dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych dla niego składników odżywczych.
Testy prenatalne wykonuje się przede wszystkim celem określenia ryzyka poważnych chorób u płodu, w tym np. trisomii. Jednocześnie za pomocą takiego badania można określić płeć płodu (chociaż w tym celu wciąż najczęściej wykonuje się badanie USG).
Prognostyczny test DNA może wykonać każdy człowiek. Na podstawie szczegółowej analizy genów można ocenić ryzyko zachorowania na niektóre choroby, np. nowotwory. Na test ten decydują się przede wszystkim osoby z pozytywnym wywiadem rodzinnym lub innymi czynnikami ryzyka, aby określić podatność własnego organizmu na nowotwory. Za pomocą testów DNA można również potwierdzić lub wykluczyć nosicielstwo mutacji związanych z występowaniem chorób dziedziczonych w sposób autosomalny recesywny.
Z kolei test DNA na pokrewieństwo umożliwia 100% wykluczenie ojcostwa lub potwierdzenie go w 99,9%. Najczęściej wykonuje się go celem ustalenia ojcostwa, jednak dzięki takiemu testowi można wykazać lub wykluczyć pokrewieństwo również między innymi osobami, np. matką a dzieckiem, rodzeństwem czy nawet zupełnie obcymi sobie ludźmi.
Na koniec warto wspomnieć o testach DNA wykonywanych w kryminalistyce. Celem ich wykonania pobiera się próbki tkanek znajdujących się na miejscu przestępstwa, po czym porównuje z informacjami zawartymi w policyjnej bazie danych lub testem wykonanym podejrzanej osobie. Dzięki temu można znacznie szybciej znaleźć sprawcę.
Ile kosztuje test DNA?
Test DNA zalicza się raczej do badań drogich. Przykładowo, cena testu umożliwiającego dopasowanie pod siebie indywidualnej diety czy testy prognostyczne to koszt z rzędu 2000 zł i więcej. Nieco tańszy, ponieważ poniżej 2000 zł, będzie test oceniający pokrewieństwo. Natomiast badania prenatalne uzależnione są od dokładnego rodzaju tego badania (pod kątem których chorób będą wykonywane). Zazwyczaj jednak również one są wydatkiem na miarę kilku tysięcy złotych.
Wykonanie testu DNA
Celem wykonania testu DNA należy pobrać tkanki od osoby zainteresowanej. Do testów prenatalnych konieczna jest krew matki, natomiast do pozostałych testów najczęściej wykorzystuje się wymaz pobierany specjalnym patyczkiem z wewnętrznej strony policzka. Celem wykonania testu DNA określającego stopień pokrewieństwa należy dostarczyć 2 próbki – od każdej z zainteresowanych osób (w przypadku większej ilości badanych osób należy dostarczyć tyle próbek, ile zainteresowanych).
Do wykonania testu DNA wykorzystać można również naskórek, włosy (ważne, aby włos posiadał cebulkę), ślinę, spermę, krew i inne wydzieliny. Tego typu substancje i tkanki pobiera się raczej w przypadkach policyjnych.
Polecane produkty:
|
Koenzym Q10 kapsułki
Koenzym Q10 to jeden z najważniejszych antyoksydantów. Nie tylko tylko chroni organizm przed wolnymi rodnikami. Bierze on również udział w każdej, podstawowej funkcji komórki ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Domin-Kuźma A., Wartość diagnostyczna i wartość dowodowa badań DNA, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 7/2012.
- Sarnacka E., Wykorzystywanie testów genetycznych w sprawach z zakresu spornej filiacji, Roczniki Nauk Prywatnych, 2/2014.
