Urojenia

2 lipca, 2021
13:08

Aktualizacja: 2 lipca, 2021

Urojenia to trudny do zdefiniowania termin, jednak podstawowy w psychiatrii. Określa się je jako fałszywe sądy pochodzenia chorobowego lub jako zjawisko niezwykle silnego odczuwania rzeczywistości oraz indywidualistyczny i wyobcowany charakter. Najczęściej urojenia stanowią skutek uboczny choroby psychicznej, w tym również często występującej w dzisiejszych czasach depresji.

Przyczyny urojeń

Jak wspomniano, urojenia najczęściej występują w przebiegu chorób o podłożu psychicznym, czyli między innymi:

Często zdarza się jednak, że pojawiają się one po zażyciu narkotyków lub wypiciu nadmiernej ilości alkoholu. Przykładem jest psychoza amfetaminowa. Wówczas poza urojeniami stwierdza się dodatkowo zaburzenia prawidłowego myślenia, halucynacje oraz epizody paniki. Do przyczyn urojeń włącza się także dopalacze, a nawet niektóre silnie działające leki. W przypadku alkoholu urojenia pojawiają się około 2-4 dni po odstawieniu tych trunków. Mowa o sytuacjach dotyczących alkoholików i osób przewlekle pijących.

Urojenia, omamy i splątanie, czyli głęboki stan zaburzeń świadomości może dotyczyć niektórych chorób przewlekłych, niemających podłoża psychicznego. Ich bezpośrednią przyczyną jest niewydolność krążenia mózgowego, infekcja lub zatrucie oraz zaburzenia metaboliczne. Dlatego urojenia, choć bardzo rzadko, mogą pojawić się w przebiegu zaawansowanej cukrzycy, uszkodzenia wątroby czy chorób nerek.

Rodzaje urojeń

Wyróżniamy wiele rodzajów urojeń. Tylko i wyłącznie właściwe rozpoznanie rodzaju zapewni możliwość wdrożenia właściwego leczenia. Najczęściej w psychiatrii spotkać można następujące postacie urojeń:

wielkościowe – pacjent uważa się za kogoś znanego, wpływowego. Rozmawiając z obcymi ludźmi często przedstawia się jako ktoś bogaty, mający władzę, chociaż w rzeczywistości wcale tak nie jest. Ta postać często towarzyszy mitomanii;
prześladowcze – dotyczą przeświadczenia, że jest się ściganym, śledzonym, podsłuchiwanym i obserwowanym z ukrycia;
odsłonięcia – pacjent wierzy, że jego myśli słyszą osoby trzecie;
odnoszące – pacjent wierzy, że jest głównym tematem zainteresowania osób trzecich. Uważa, że wszyscy go obserwują i plotkują na jego temat, np. w kolejce do lekarza czy kasy w sklepie;
owładnięcia – dotyczą przekonania, że osoby trzecie są w stanie kontrolować zachowanie pacjenta i wpływać na to, co robi oraz jakie decyzje podejmuje;
hipochondryczne – pacjent twierdzi, że cierpi na ciężko, często nieuleczalną chorobę, np. nowotwór czy AIDS;
nihilistyczne – pacjent twierdzi, że umarł lub że jego narządy uległy rozkładowi.

Wszystkie postacie dolegliwości są tak samo niebezpieczne, zarówno dla samego pacjenta, jak i dla jego otoczenia. Wymagają szybkiej, specjalistycznej terapii.

Jak objawiają się urojenia?

Objawy urojeń są różne, przedstawiono je w skrócie powyżej podczas omawiania rodzajów dolegliwości. Najczęściej jednak za urojenia uznaje się sytuację, gdy pacjent wyobraża sobie sytuacje, których w rzeczywistości nie ma. Często zdarza się, że opieka nad taką osobą jest utrudniona, ponieważ uznaje ona, że osoby z najbliższego otoczenia próbują ją zabić. Bardzo częste są również sytuacje, podczas których pacjent twierdzi, że jest chory. Zwykle zabieg ten ma na celu zwrócenie uwagi innych osób.

Jak leczyć urojenia?

Leczenie urojeń jest długotrwałe i powinno być wysoce profesjonalne. Wybrana terapia powinna oczywiście zależeć od przyczyny dolegliwości oraz jej dokładnego przebiegu. Podstawą leczenia jest farmakoterapia w połączeniu z psychoterapią. W przypadku farmakoterapii najczęściej stosuje się neuroleptyki – najważniejsza jest systematyczność w ich przyjmowaniu. Z psychoterapii powinny skorzystać również osoby najbliższe pacjentowi, dzięki czemu zrozumieją one specyfikę schorzenia.

Polecane produkty:

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...

Bibliografia

Murawiec S., Urojenie czy nie urojenie? Kwalifikowanie przez lekarzy treści wypowiadanych przez pacjenta po przebytej psychozie, Postępy Psychiatrii i Neurologii, 20/2011.
Gawęda Ł., Murawiec S., Psychologiczne mechanizmy powstawania urojeń, Psychiatria, 4/2017.
Murawiec S., Kilka pytań o naturę urojeń w świetle współczesnych neurobiologicznych koncepcji psychozy, Psychiatria Polska, 4/2009.