Bartonella to rodzaj bakterii przenoszonych na człowieka przez zwierzęta i owady. Opisano aż ponad 22 gatunki tych bakterii, każda z nich może wywoływać poważne choroby. Podsumowując, Bartonella to Gram-ujemne, fakultatywnie wewnątrzkomórkowe bakterie należące do alfaproteobakterii.
Co wywołują bakterie Bartonella?
Od niedawna wiadomo, że bakterie z tego rodzaju wywołują wiele innych schorzeń zwanych bartonelozami, między innymi:
- chorobę kociego pazura;
- bakteryjną naczyniakowatość;
- zapalenie wsierdzia;
- chorobę Carriona;
- gorączkę okopową;
- plamicę wątrobową.
Choroby wywołane omawianymi bakteriami (te wymienione oraz wszystkie inne) mogą stanowić duże zagrożenie dla ludzkiego zdrowia (choć niektóre z nich cechują się łagodnym przebiegiem). Choroba kociego pazura – jak wskazuje nazwa – przenoszona jest przez koty. Powoduje powiększenie węzłów chłonnych, bóle brzucha, gorączkę, nudności i zwykle ma łagodny przebieg. Bakteryjna naczyniakowatość najczęściej występuje u osób z upośledzeniem układu immunologicznego. Zmiany dotyczą skóry, rzadziej kości, mózgu i narządów wewnętrznych. Zmiany skórne manifestują się jako niebolesne guzy związane z perforacją naczyń. Choroba Carriona powoduje wysoką gorączkę i niedokrwistość hemolityczną, powiększenie węzłów chłonnych oraz splenomegalię. W fazie przewlekłej manifestuje się sporymi zmianami skórnymi. Nie zagraża jednak życiu i ustępuje samoistnie.
Gorączka okopowa i plamica wątrobową są znacznie poważniejsze. Gorączka okopowa powodowana jest przez wszy odzieżowe. Odpowiada za część bakteryjnych zapaleń wsierdzia i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Występuje najczęściej wśród osób bezdomnych i u alkoholików. Z kolei plamica wątrobowa powoduje powstawanie torbieli wypełnionych krwistą treścią.
Zobacz również: Borelioza – objawy, leczenie, zapobieganie.
Zarażenie Bartonella
Rezerwuarem dla tego typu bakterii są ludzie i zwierzęta, w tym dziko żyjące, hodowlane, koty i psy. Bakterie są przenoszone przez żywiące się krwią stawonogi, czyli głównie kleszcze, pchły i moskity. Do zakażenia dochodzi wskutek ugryzienia przez wspomniane owady. Wiele bakterii z tego rodzaju namnaża się i utrzymuje w krwinkach czerwonych. Bakterie po wniknięciu do organizmu gospodarza rozsiewane są w sposób bierny, krążą w jego krwiobiegu przez około 3–4 dni, po czym zajmują niszę pierwotną, którą stanowią komórki śródbłonka naczyń krwionośnych.
Objawy bartoneloz
Każda choroba wywołana omawianymi bakteriami manifestuje się inaczej. Przebieg kliniczny w dużej mierze zależy od stanu układu immunologicznego danej osoby. W efekcie w niektórych przypadkach przebieg jest łagodny i bardzo szybko ustępuje samoistnie. Z kolei w innych przypadkach przebieg jest agresywny, powoduje dokuczliwe i groźne objawy, przez co wymaga fachowego leczenia.
Leczenie bartoneloz
W leczeniu bartoneloz najczęściej stosuje się antybiotyki, których celem jest likwidacja tych bakterii. To właśnie farmakoterapia jest podstawą postępowania terapeutycznego. Stosuje się: azytromycynę, erytromycynę, doksycyklinę i inne tetracykliny, rifampicynę, gentamycynę, kotrimoksazol czy chloramfenikol. W zależności od objawów można stosować preparaty na skórę do stosowania miejscowego, a niekiedy nawet metody chirurgiczne.
Znacznie lepiej unikać ryzyka zarażenia się tymi bakteriami niż leczyć tego skutki. W tym celu należy przestrzegać podstawowych zasad higieny podczas zabawy ze zwierzętami domowymi oraz przy obrabianiu zwierząt hodowlanych, a także systematycznie stosować preparaty na pasożyty u swoich zwierząt. Gdy dojdzie do zadrapania czy ugryzienia przez zwierzę ranę należy szybko oczyścić mydłem i bieżącą wodą, a następnie zastosować na to miejsce preparat dezynfekujący. Dodatkowo należy unikać dzielenia przedmiotów osobistych (grzebień, ubrania, pościel) z osobami, które mogą mieć wszy czy inne pasożyty.
Polecane produkty:
|
Probiotyki - naturalne kultury bakterii
Probiotyki bioalgi to żywe, naturalne i specjalnie wyselekcjonowane kultury bakterii, które uzupełniają dietę w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Bifidum ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dąbrowska-Bień J., Pietniczka-Załęska M., Rowicki T., Choroba kociego pazura – problem diagnostyczny, opis przypadku, Otolaryngologia Polska, 2/2009.
- Ficek B., Chmielewski T., Tylewska-Wierzbanowska S., Zakażenia Bartonella Spp. Ze szczególnym uwzględnieniem chorób oczu, Postępy Mikrobiologii, 1/2012.
- Szaleniec J., Oleś K., Składzień J., Stręk P., Choroba kociego pazura – lekceważone schorzenie, Otolaryngologia Polska, 3/2009.
