Stawy unkowertebralne (inna nazwa: stawy Luschki) to niewielkich rozmiarów stawy zlokalizowane symetrycznie w tylno-bocznych obrzeżach przestrzeni międzytrzonowej kręgów szyjnych. Choć rzadko się o nich mówi, pełnią pewną rolę w utrzymaniu właściwej ruchomości kręgosłupa. Najczęstszym problemem związanym z omawianymi strukturami jest choroba zwyrodnieniowa stawów.
Stawy unkowertebralne – charakterystyka
Stawy unkowertebralne występują od poziomu drugiego kręgu szyjnego aż do poziomu pierwszego lub drugiego kręgu piersiowego. U osób dorosłych mają postać regularnych przestrzeni w pierścieniu włóknistym pomiędzy wyrostkami haczykowatymi, a zaokrąglonymi krawędziami trzonu kręgu zlokalizowanego powyżej. Ich rozwój ściśle wiąże się z rozwojem krążka międzykręgowego. Stawy unkowertebralne mają wymiary 2 x 4 mm lub 3 x 6 mm.
Według innych specjalistów stawami unkowertebralnymi możemy nazwać niewielkie połączenia maziowe, niezauważalne u dzieci do 9. roku życia, w pełni rozwinięte dopiero u młodzieży przed 18. rokiem życia. Jeszcze inni twierdzą, że stawy unkowertebralne są konsekwencją procesów zwyrodnieniowych krążka międzykręgowego, w związku z czym nie powinny być uważane za produkt naturalnego rozwoju.
Budowa stawów unkowertebralnych
Luschka (od którego pochodzi nazwa omawianych stawów) początkowo opisał stawy unkowertebralne jako właściwe, zawierające maź stawową i wyścielone błoną maziową. Badacze w kolejnych latach obalili to stwierdzenie, ponieważ nie byli w stanie zaobserwować błony maziowej podczas badania histologicznego. Dziś dobrze wiadomo, że od strony przyśrodkowej przestrzeń stawu unkowertebralnego nie ogranicza żadna tkanka przypominającą torebkę stawową. Jedynie od strony bocznej połączenie stawowe ogranicza nieuporządkowaną tkankę łączną tworzącą „pseudotorebkę”.
Kształt i budowa stawów unkowertebralnych zmienia się nieco wraz z wiekiem, co wiąże się z fizjologicznym procesem starzenia się. Miejsce ma wciąż narastające odwodnienie tkanek i zwężenie krążków międzykręgowych, co w przypadku odcinka szyjnego kręgosłupa rozpoczyna się z 4. i 5. dekadzie życia. Takie zmiany wymuszają większe obciążenia wyrostków hakowych wspierających ciężar głowy. Kręgi zlokalizowane wyżej zaczynają „osiadać” na tych znajdujących się niżej, co prowadzi do remodelingu stawu unkowertebralnego.
Choroba zwyrodnieniowa stawów unkowertebralnych
We współczesnej medycynie diagnozuje się niekiedy chorobę zwyrodnieniową dotyczącą właśnie stawów unkowertebralnych. Postać ta charakteryzuje się przede wszystkim bólem karku, zwłaszcza podczas prób wykonania ruchów obrotowych głowy. Podrażniane są nie tylko struktury mięśniowe i więzadłowe, ale również tętnice kręgowe przebiegające nieopodal tych stawów. To z kolei wpływa na tendencję do zawrotów głowy i zaburzeń równowagi. Na tle choroby zwyrodnieniowej stawów unkowertebralnych może rozwinąć się zespół Barre-Lieou, związany właśnie z podrażnieniem tętnic kręgowych.
Polecane produkty:
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... | |
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kapandji A., Anatomia funkcjonalna stawów, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
- Bohndorf K., Anderson M., Davies M., Imhof H., Woertler K., Diagnostyka oborazowa układu mięśniowo-szkieletowego, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2020.
- Porzych P., Ratuszek-Sadowska D., Pyskir M., Płusa R., Ogurowski K., Dzierżanowski M., Hagner W., Uncovertebral joints – their structure, development and relationships with intervertebral discs of cervical spine, Journal of Education, Health and Sport, 7/2017.