Patologia to inaczej nauka o chorobach. Omawiając bardziej szczegółowo, zajmuje się ona badaniem przyczyn, mechanizmów powstawania i rozwoju poszczególnych chorób, jak również oceną ich wpływu na człowieka. Wyróżniamy wiele działów patologii, m.in. psychopatologię, histopatologię czy osteopatologię. Dzięki temu lekarze specjaliści mogą zajmować się wyłącznie interesującą ich dziedziną medycyny.
Patologia – czym się zajmuje?
Lekarz patolog zajmuje się przede wszystkim:
- wyjaśnianiem przyczyn i analizowaniem chorób;
- wyjaśnianiem przyczyn zgonów;
- badaniem wszelkich zaburzeń układów ludzkiego ciała;
- oględzinami zwłok.
Bardzo ważną gałęzią współczesnej medycyny jest patologia sądowa. Patolog sądowy zajmuje się badaniem przyczyn chorób i zgonów, współpracując przy tym z sądem i orzekając dla sądu. Jego zdanie ma bardzo duże znaczenie na drodze wskazania sprawcy śmierci danej osoby, jak również w toku postępowania oceniającego czy przyczyną śmierci pacjenta mógł być błąd lekarski. Z kolei psychopatolog zajmuje się opisywaniem i wyjaśnianiem nieprawidłowych, patologicznych zjawisk pochodzenia psychicznego, np. samookaleczeń, zachowań destrukcyjnych, silnych wahań nastroju czy urojeń.
Jak wygląda praca patologa?
Większość lekarzy przyjmuje pacjentów w osobnym gabinecie lub na sali zabiegowej, w związku z czym ich praca nie różni się zbytnio od pracy innych lekarzy. Diagnozując pacjenta mają za zadanie ustalić przyczynę ich złego stanu zdrowia oraz dokładny mechanizm powstania rozpoznanej choroby. W tym celu mają do dyspozycji szereg badań diagnostycznych, w tym badania krwi i moczu, jak również badania obrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, RTG). Nierzadko patolodzy pobierają wycinki tkanek do dalszych badań histopatologicznych.
Kolejnym etapem pracy jest analiza i szczegółowy opis pobranych próbek. Ważne jest wskazanie wszystkich zmian i odstępstw od normy, co może mieć wpływ na rzetelne rozpoznanie choroby.
Nieco inaczej wygląda praca patologa sądowego, który zajmuje się badaniem zwłok. Często towarzyszy mu prokurator sądowy, który na bieżąco notuje informacje niezbędne do dalszego prowadzenia śledztwa. Patolog sądowy jest w stanie wskazać dokładną przyczynę śmierci (np. uduszenie, zatrucie, błąd lekarski itd.). Jest w stanie również określić czy osoba zmarła została zamordowana, zmarła wskutek powikłań pooperacyjnych czy może popełniła samobójstwo.
Jak zostać patologiem?
Aby zostać patologiem, przede wszystkim należy ukończyć 6-letnie studia lekarskie, w trakcie których odbywają się praktyki na poszczególnych oddziałach szpitala. Student kończy edukację obroną pracy dyplomowej oraz zdaniem państwowego egzaminu lekarskiego. Następnie może przystąpić do wykonywania specjalizacji z patologii, która trwa dodatkowych 5 lat. Po tym czasie zdaje się egzamin z patologii i można pełnoprawnie działać w zawodzie patologa.
Niezbędne są również cechy charakteru takie jak: wnikliwość, ciekawość, analityczny umysł oraz wszechstronne spojrzenie na pacjenta i umiejętność łączenia różnych wątków. Chcąc zostać patologiem sądowym należy dodatkowo wykazać się silnym charakterem i małą wrażliwością na widok zwłok w różnym stanie rozkładu. Obecnie zawód patologa jest pożądany, ponieważ szacuje się, że w Polsce takich specjalistów jest zdecydowanie zbyt mało.
Patologia – dziedziny
Najbardziej powszechnymi dziedzinami patologii są:
- histopatologia – badanie zjawisk mikroskopowych zachodzących w tkankach wskutek toczących się procesów chorobowych;
- immunopatologia – badanie nieprawidłowości dotyczących układu odpornościowego;
- logopatologia – badanie nieprawidłowości dotyczących mowy i zdolności posługiwania się językiem;
- neuropatologia – badanie zmian patologicznych ośrodkowego układu nerwowego i obwodowego układu nerwowego;
- osteopatologia – badanie zjawisk nieprawidłowych w obrębie aparatu ruchu;
- patologia seksualna – badanie stanów patologicznych związanych ze strefą seksualną człowieka, np. anorgazmii czy zaburzeń erekcji;
- patologia społeczna – badanie odstępstw i odchyleń od normy w zakresie ludzkich zachowań, np. nadmierna agresja czy zachowania nieadekwatne do sytuacji.
Odrębną dziedziną patologii jest patologia zwierząt, która również dzieli się na wiele podtypów (np. histopatologia zwierząt, anatomia patologiczna zwierząt itd.).
Bibliografia
- Kumar V., Abbas A., Robbins Patologia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2019.
- Domagała W., Stachury i Domagały Patologia, znaczy słowo o chorobie, Kraków 2019.
