Masaż sportowy

Masaż sportowy jest jedną z najbardziej powszechnych metod stosowanych przez fizjoterapeutów w pracy z układem ruchu sportowca. Szeroko rozumiany masaż sportowy używany jest nie tylko w rehabilitacji doznanych kontuzji, ale również znajduje zastosowanie w odnowie biologicznej i towarzyszy procesowi budowania formy przez zawodnika. We współczesnej fizjoterapii masaż sportowy łączy się z innymi metodami terapii manualnej tkanek miękkich i stawów. Dzięki takiemu połączeniu praca ze sportowcem staje się indywidualna i niepowtarzalna. Właśnie to może być sposób w walce o najwyższe pozycje, gdzie często najlepszych zawodników dzieli niewielka różnica, chociażby setnej sekundy na mecie.

Masaż sportowy – korzyści

Indywidualnie dobrana praca na tkankach miękkich i stawach w poszczególnych etapach przygotowań i zawodów przynosi sportowcom wiele korzyści. Nie tylko w biomechanice ruchu, ale też w aspekcie neurologicznym, zwiększając lub zmniejszając pobudliwość nerwową. Również z psychologicznego punktu widzenia, masaż sportowy odgrywa istotną rolę. Wpływa na samopoczucie sportowca, znosząc jego gorączkę przedstartową, czy działając relaksująco w przerwie między zawodami.

Korzyści, jakie sportowiec może zyskać poddając się masażom sportowym obejmują:

• zwiększenie zakresu ruchów i elastyczności mięśni, dzięki czemu sportowiec ma większe możliwości w budowaniu formy;
• poprawę krążenia krwi i wzrost temperatury masowanej okolicy;
• lepsze dotlenienie i poprawę metabolizmu tkanek, szybszą wymianę substancji odżywczych między krwią, a komórkami;
• szybszy powrót sportowca do formy po kontuzji;
• krótszy czas regeneracji między treningami. Oczyszczanie organizmu z toksyn i przywrócenie mięśni do wykorzystania pełnych możliwości;
• poprawę pracy układu nerwowego, a także możliwość pobudzenia lub relaksacja sportowca – w zależności od cyklu treningowego;
• zapobieganie urazom i leczenie kontuzji.

Rodzaje masażu sportowego

Najprostszy masaż sportowy nie różni się znacznie od masażu szwedzkiego (masażu klasycznego). Bazuje bowiem na klasycznych technikach, w skład których wchodzą m.in. głaskanie, rozcieranie, ugniatanie czy oklepywanie. Różnice między masażem sportowym, a masażem klasycznym dostrzega się przede wszystkim w intensywności masażu, czasie wykonania, a szczególnie w tym, kiedy jest wykonywany. Bardziej doświadczeni fizjoterapeuci często odbiegają od schematów masażu klasycznego, używając technik dobranych indywidualnie do profilu zawodnika i uprawianej dyscypliny sportu.

Masaż sportowy, w zależności od etapu treningów i od indywidualnych potrzeb sportowca dzieli się na:

• treningowy;
• przedstartowy;
• startowy;
• powysiłkowy;
• kondycyjny.

Zobacz również: masaż jako uzupełnienie treningu

Masaż treningowy

W okresie treningowym wykonuje się intensywny masaż, dzięki któremu sportowiec zwiększa swoje możliwości treningowe. Masaż wykonany po ćwiczeniach zwiększa możliwości regeneracji między kolejnymi treningami. W okresie treningowym stosuje się przeważnie techniki przypominające mocne ugniatanie przeplatane głaskaniem i rozcieraniem. Często odchodzi się od masażu szwedzkiego i używa się do masażu własnych technik, z użyciem przedramienia i łokcia.

Masaż treningowy powinien być dobrany indywidualnie do danej dyscypliny sportu i zawodnika, a fizjoterapeuta powinien koncentrować swoją uwagę na grupach mięśniowych, które są najbardziej poddane treningowi. Czas masażu całościowego powinien wynosić maksymalnie 60 minut, częściowego około 15-20 minut (czas zależy m.in. od masowanej okolicy, uprawianej dyscypliny sportu i budowy ciała zawodnika). Po treningu wytrzymałościowym masaż wykonuje się przeważnie po odpoczynku wynoszącym 1,5 godziny, a po treningu siłowym po około 3 godzinach od zakończenia ćwiczeń.

Masaż przedstartowy

Między ostatnim treningiem, a zawodami stosuje się masaż, którego celem jest uzyskanie maksymalnych możliwości sportowca. Dodatkowo wpływa to na jego stan psychofizyczny. Fizjoterapeuta w ostatniej fazie przygotowań sportowca do zawodów spełnia nie tylko rolę terapeuty, ale również psychologa, który powinien zwrócić uwagę na gorączkę przedstartową, podczas której zawodnik często miewa problemy z prawidłową regeneracją, snem czy przyjmowaniem posiłków. Masaż powinien być dostosowany indywidualnie do budowy ciała zawodnika, stanu psychicznego i uprawianej dyscypliny sportu. Czas masażu jest dobierany indywidualnie do potrzeb zawodnika.

Masaż startowy

Masaż startowy jest przeważnie energiczny, a jego celem jest wydobycie z zawodnika dodatkowych kilku procent możliwości, które pomogą w uzyskaniu lepszego wyniku. Działania terapeutyczne nakierowane na stawy i tkanki miękkie, tuż przed startem, traktuje się również jako formę rozgrzewki narządu ruchu. Fizjoterapeuta, wykonujący terapię tuż przed startem, być może jest ostatnią osobą, z którą zawodnik rozmawia przed przystąpieniem do zawodów, dlatego też często jest motywatorem zawodnika. Zależnie od dyscypliny sportu, często w sportach siłowych, korzystne jest częściowe utrzymanie gorączki przedstartowej, bowiem pobudzenie emocjonalne zawodnika pozwala na uzyskanie większej siły.

Masaż powysiłkowy

Po treningu lub zawodach sportowych masaż wpływa na regenerację tkanek miękkich i zmniejsza nadmierne napięcie mięśniowe. Z kolei użycie masażu w powysiłkowej bolesności mięśni przyczynia się do szybszej regeneracji mikrouszkodzeń włókien mięśniowych. W czasie długotrwałego treningu w układzie ruchu człowieka zachodzi wiele procesów. Wpływają one na zaburzenia odżywienia tkanek i ich dotlenienia, które można skutecznie zniwelować poprzez masaż powysiłkowy. Znajduje on również swoje zastosowanie w poprawie biomechaniki stawów zwiększając ich zakresy ruchu. Odnosi się to nie tylko do stawów położonych proksymalnie od napięć mięśniowych, ale także wpływa na dystalne okolice i cały układ ruchu.

Masaż kondycyjny

Masaż kondycyjny, czyli tzw. podtrzymujący, wykonuje się pomiędzy sezonem, a kolejnym cyklem treningowym. Wykonanie tego rodzaju masażu pozwala na utrzymanie formy i poprawę elastyczności mięśni. Przeważnie wykonuje się masaż całościowy w serii od 8-10 zabiegów. Zaleca się łączenie masażu kondycyjnego z innymi zabiegami stosowanymi w odnowie biologicznej.

Wskazówki dla fizjoterapeuty

Należy zwrócić szczególną uwagę na to, że masaż sportowy często jest wykonywany przez fizjoterapeutę w trudnych warunkach i niekomfortowej pozycji. Koncentrując się na specyfice masażu sportowego, który dla fizjoterapeuty jest intensywny i energochłonny, zaleca się używanie przedramienia i łokcia. Sportowcy często mają dużą masę mięśniową. Dlatego użycie przez terapeutę tych części ciała wpłynie nie tylko na ergonomię pracy i oszczędzanie nadgarstka, ale też na dotarcie do głębszych warstw opracowywanych struktur.

Istotna jest też postawa ciała przyjęta przez fizjoterapeutę podczas masażu. Warto pamiętać, aby utrzymywać prawidłową pozycję ciała, bowiem często kontuzje dosięgają również fizjoterapeutów.

	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...
	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Walaszek R., Kasperczyk T., Magiera L., (i inni), Masaż z elementami rehabilitacji, Wydawnictwo REHMED, Kraków 2003.