Zespoły posturalne – zespoły skrzyżowania

Zespoły posturalne wiążą się z zaburzeniami układu mięśniowego, gdzie w sposób typowy jedne grupy mięśni zostają osłabione, a inne nadmiernie napięte. Zatem chociaż dochodzi do nieprawidłowego ułożenia kręgosłupa oraz często występują objawy podobne do objawów korzeniowych, przyczyna tych zaburzeń nie leży w samym układzie szkieletowym, jak stawy międzykręgowe, czy krążki międzykręgowe.

Zespoły posturalne – czym są?

Pod pojęciem zespołów posturalnych kryją się przeważnie 2 rodzaje zaburzeń:

• zespół skrzyżowania górnego (lub górny zespół skrzyżowania);
• zespół skrzyżowania dolnego (lub dolny zespół skrzyżowania).

Na skutek przeciążeń w mięśniach powstają punkty spustowe, czyli miejsca bolesne, z których ból samoistnie lub pod wpływem nacisku promieniuje w inny obszar. Mięśnie posturalne z tendencją do skracania zaczynają być aktywowane w czynnościach, do których fizjologicznie nie są przeznaczone.

W terapii zespołów posturalnych ważną rolę odgrywa praca własna pacjenta – autoterapia. Polega ona na ćwiczeniach i pozycjach rozciągających mięśnie skrócone i wzmacniających mięśnie osłabione. Ponieważ są to zaburzenia funkcjonalne dotyczące tkanek miękkich, można doprowadzić do ich całkowitego zaniku, jeśli nie doszło jeszcze do poważnych zmian strukturalnych.

Zespół skrzyżowania górnego

Dotyczy okolicy szyjno-piersiowej, jest to często występująca dysfunkcja z towarzyszącym bólem mięśniowym, bólem stawu ramiennego i czasem nadgarstka.

W zespole skrzyżowania górnego pojawia się zgarbiona postawa z zaokrąglonymi barkami i głową wysuniętą w przód, co ogranicza ruchomość klatki piersiowej i utrudnia oddychanie. Barki są uniesione ku górze, a łopatki odstające. Ból jest przeważnie palący, ciągnący, rwący. Mogą występować także:

• bóle głowy przypominające bóle migrenowe;
• drętwienia skóry okolicy barku;
• osłabienie siły mięśni kończyny górnej.

W mięśniach na skutek nieprawidłowo zbalansowanego napięcia powstają punkty spustowe.

Zespół skrzyżowania górnego ze względu na objawy pokrywające się z innymi jednostkami, należy różnicować np. z zespołem górnego otworu klatki piersiowej. Na ogół nie występują zaburzenia kręgosłupa szyjnego, mimo objawów podobnych do korzeniowych.

Leczenie zespołu skrzyżowania górnego

Terapia zespołu skrzyżowania górnego polega na rozluźnieniu i wydłużeniu mięśni nadmiernie napiętych oraz stabilizacji właściwej postawy.

Mięśniami osłabionymi są:

• głębokie zginacze odcinka szyjnego;
• mięsień równoległoboczny i mięsień zębaty przedni.

Z kolei mięśnie nadmiernie napięte to:

• mięśnie piersiowe;
• mięsień czworoboczny grzbietu część zstępująca, mięsień dźwigacz łopatki.

Zespół skrzyżowania dolnego

Dotyczy okolicy lędźwiowo-krzyżowo-miednicznej i bliższej części kończyny dolnej. Często przyczyną jest siedzący tryb życia, kiedy dochodzi do przykurczu jednej grupy mięśni i osłabienia drugiej.

Objawy mogą mylnie sugerować dyskopatię, natomiast prawdziwą przyczyną dysfunkcji jest zaburzone ustawienie kompleksu lędźwiowo-krzyżowo-miednicznego. Dysbalans mięśniowy często powoduje objawy rzekomokorzeniowe, jak promieniowanie bólu do kończyny dolnej oraz zaburzenia wzorców ruchowych.

Leczenie zespołu skrzyżowania dolnego

Terapia podobnie jak w przypadku zespołu skrzyżowania górnego będzie polegała na wyrównaniu napięcia mięśniowego poprzez rozciągnięcie skróconych mięśni i wzmocnienie mięśni osłabionych. Należy zwrócić uwagę na obszary funkcjonalnie powiązane, jak mięśnie kończyny dolnej, często również dalej, np. na kręgosłup szyjny.

Mięśniami osłabionymi są mięśnie brzucha i mięśnie pośladkowe. Natomiast nadmiernie napięte są:

• mięsień prostownik grzbietu, mięsień czworoboczny grzbietu;
• mięsień naprężacz powięzi szerokiej;
• mięsień gruszkowaty;
• mięsień lędźwiowy.

Zarówno w przypadku zespołu skrzyżowania górnego, jak i zespołu skrzyżowania dolnego będą występowały punkty spustowe i warto włączyć ich terapię do procesu leczenia. Wskazane będą również techniki rozluźniania mięśniowo-powięziowego, poizometryczna relaksacja mięśni (PIR) i masaż tkanek głębokich.

Tam gdzie jest to możliwe, w ćwiczeniach wzmacniających wykorzystujemy opór własnego ciała, w innych przypadkach wykorzystuje się np. taśmy thera band oraz obciążniki i urządzenia do ćwiczeń siłowych.

Bibliografia

1. Massalski Ł., System klasyfikacji zespołów bólowych kręgosłupa według metody McKenzie, Fizjoterapia, 3/2011.
2. Szapel K., Zespoły posturalne – bóle szyji i lędźwi. Problem cywilizacyjny, Fizjoterapia i Terapia Manualna, Warszawa.

	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...
	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...