Punkt motoryczny

Punkt motoryczny stanowi pojęcie odnoszące się zarówno do nerwów, jak i do mięśni. Stanowi on miejsce najbardziej wrażliwe na stymulację. Działem fizykoterapeutycznym zajmującym się lokalizacją takich punktów jest elektrodiagnostyka.

Czym są punkty motoryczne?

Największą pobudliwość na impulsy elektryczne wykazują pnie nerwów leżące niezbyt głęboko pod skórą. Włókna nerwowe w różnym stopniu są wrażliwe na bodźce. Ich pobudliwość jest odwrotnie proporcjonalna do przekroju włókna nerwowego. Można zatem wywnioskować, że włókna nerwowe rdzenne okryte osłonką mielinową wykazują większą wrażliwość niż cienkie włókna bezrdzenne, ponieważ w ich przypadku przewodzenie impulsu ma charakter skokowy.

Miejsca na skórze, w których nerw leży najpłycej, określa się jako punkty motoryczne nerwów. Mięsień można pobudzać do skurczu umieszczając elektrodę także w miejscu wnikania nerwu do mięśnia. Jest to tak zwany punkt motoryczny mięśnia.

Punkt motoryczny nerwu

To miejsce, w którym nerw znajduje się najbliżej powierzchni skóry (punkt pośredni). Ich wyznaczanie jest metodą subiektywną, ponieważ umożliwia ona jedynie orientacyjne wyznaczenie położenia struktur nerwowych. Dokładność lokalizacji uzależniona jest między innymi od precyzji lokalizacji punktów anatomicznych.

Innymi słowy, punkt motoryczny nerwu jest obszarem na powierzchni skóry, usytuowanym najbliżej nerwu ruchowego doprowadzającego impulsy nerwowe do mięśnia.

Punkt motoryczny mięśnia

To miejsce, w którym nerw wnika do mięśnia (punkt bezpośredni). Duże mięśnie mogą mieć kilka punktów motorycznych pochodzących z gałązek tego samego aksonu lub zaopatrywanych przez różne aksony (z różnych odcinków rdzenia). Znajomość topografii punktów motorycznych jest niezbędna do prawidłowego przeprowadzenia niektórych zabiegów fizykoterapeutycznych.

Przykładowe punkty motoryczne w obrębie twarzy:

• punkt dna jamy ustnej;
• górny punkt nosa;
• punkt wargowy;
• punkt bródkowy;
• dolny punkt nosa lub punkt górnej wargi;
• punkt skrzydła nosa;
• punkt powieki oka.

Poprzez stymulację górnego punktu nosa można zaobserwować ruch powiek w wyniku skurczu mięśnia okrężnego oka. Dodatkowo zauważa się ruch brwi w wyniku skurczu brzuśca czołowego mięśnia czołowo-potylicznego.

Innym przykładem jest stymulacja dolnego punktu nosa, podczas której obserwuje się uniesienie i wysunięcie w przód środkowej części górnej wargi. Jest to spowodowane skurczem mięśni: okrężnego ust, dźwigacza wargi górnej i dźwigacza skrzydła nosa.

Zobacz również: Terapia Castillo Moralesa.

Elektrodiagnostyka układu nerwowo-mięśniowego

Obejmuje badanie nerwów oraz mięśni za pomocą prądu stałego i prądów impulsowych. Celem jest wskazanie zmian pobudliwości zachodzących w tych strukturach w stanie chorobowym. Podczas zabiegu powinno się posługiwać elektrodą punktową, która jest bardzo precyzyjna. Jeśli znajdzie się ona w punkcie motorycznym można zauważyć wyraźny skurcz mięśnia. W innym wypadku skurcz ten jest słaby lub nawet nieprzyjemny, należy wówczas stopniowo przesuwać się po skórze i szukać właściwego miejsca.

Za pomocą elektrodiagnostyki można ustalić lokalizację procesu chorobowego, ocenić ciągłość nerwu, monitorować proces leczenia, wnioskować o rokowaniu, a także ocenić stopień uszkodzenia.

Zabiegu nie należy wykonywać 2-3 tygodnie po całkowitym przerwaniu ciągłości nerwu lub jego chirurgicznym zespoleniu, ponieważ do tego czasu impulsy elektryczne mogą hamować proces reinerwacji. Do przykładowych wskazań natomiast można zaliczyć:

• pourazowe uszkodzenia splotów oraz nerwów obwodowych;
• ucisk na nerwy obwodowe;
• ocenę reinerwacji mięśnia po leczeniu chirurgicznym;
• niedowład lub porażenie po założonym opatrunku gipsowym w wyniku narastającego obrzęku.

Należy brać pod uwagę, iż nawet znając lokalizację punktów motorycznych zabieg niekiedy jest dość czasochłonny.

Bibliografia

1. Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, Medycyna Uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
2. Walowska J., Propozycja rehabilitacji porażonego nerwu twarzowego, Rehabilitacja w praktyce 2014, 6: 27-28.

	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...
	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...