Mięsień potyliczno-czołowy (łac. musculus occipitofrontalis) to mięsień należący do struktur sklepienia czaszki. Składa się z brzuśca potylicznego i brzuśca czołowego. Często mięsień ten omawia się wspólnie z czepcem ścięgnistym.
Mięsień naczaszny
Mięsień naczaszny, znany jest również jako mięśnie sklepienia czaszki. Na sklepieniu czaszki leży szerokie, płaskie i cienkie rozcięgno, tak zwany czepiec ścięgnisty. Do przodu i do tyłu łączy się on z parzystymi brzuścami mięśnia potyliczno-czołowego.
Dalej, na bocznej ścianie czaszki leży mięsień skroniowo-ciemieniowy, który przechodzi w boczną część czepca ścięgnistego. Czepiec ten tworzy wspólne rozcięgno dla mięśnia potyliczno-czołowego i mięśnia skroniowo-ciemieniowego. Oba te mięśnie zwie się wspólną nazwą – mięsień naczaszny.
Mięsień potyliczno-czołowy – budowa
Jak wspomniano, omawiany mięsień składa się z 2 brzuśców:
- potylicznego;
- czołowego.
Brzusiec potyliczny jest mięśniem parzystym, bardzo cienkim, o czworobocznym kształcie. Lokalizuje się w tylnej części głowy, tuż pod skórą. Rozpoczyna się na bocznych 2/3 częściach kresy karkowej najwyższej i zachodzi na wyrostek sutkowaty. Następnie włókna mięśniowe kierują się ku górze i kończą się, przechodząc po krótkim przebiegu we włókna czepca ściegnistego.
Brzusiec czołowy również jest parzysty. Lokalizuje się na przedniej części czaszki. Podobnie jak poprzedni brzusiec, także i ten jest cienki oraz posiada czworoboczny kształt. Rozpoczyna się w skórze brwi i gładzizny. Poza tym przenika we włókna niżej położonych mięśni. Dalej włókna biegną ku górze i na wysokości guzów czołowych kończą się, przechodząc we włókna czepca ścięgnistego. Obydwa brzuśce czołowe ograniczają leżące między nimi długie, trójkątne pole wierzchołkiem skierowane do gładzizny, które odpowiada dawnemu ciemiączku przedniemu.
Za co odpowiada mięsień potyliczno-czołowy?
Obydwa brzuśce omawianego mięśnia kurczą się zawsze jednocześnie. Czynne pociąganie skóry głowy i czepca ścięgnistego do tyłu pod wpływem brzuśca potylicznego jest możliwe tylko sporadycznie u niektórych osób.
Głównym zadaniem mięśnia potyliczno-czołowego jest ustalanie położenia czepca na sklepieniu czaszki. Czepiec staje się wówczas dla brzuśca czołowego punktem stałym i brzusiec czołowy kurcząc się unosi brwi do góry oraz wytwarza na czole poprzeczne fałdy. Uznaje się go za antagonistę mięśnia podłużnego, który w okolicy gładzizny pociąga skórę ku dołowi, wytwarzając w efekcie u nasady nosa między brwiami głęboki fałd poprzeczny.
Brzusiec czołowy jest właściwie jedynym mięśniem w ciele człowieka, który wywołuje fałdy poprzeczne na czole. Jest on przy tym antagonistą zespołu trzech mięśni: okrężnego oka, marszczącego brwi i podłużnego. Jeżeli w niektórych przypadkach (np. u osób starszych) dźwigacz powieki górnej jest osłabiony, brzusiec czołowy współpracując z nim pociąga powiekę i brwi ku górze.
Unaczynienie
Brzusiec potyliczny jest unaczyniony za pomocą tętnicy potylicznej, która z kolei odchodzi od tętnicy szyjnej zewnętrznej. Natomiast brzusiec czołowy unaczyniają tętnice nadoczodołowa i nadbloczkowa, a także gałąź czołowa tętnicy skroniowej powierzchownej.
Unerwienie
Brzusiec potyliczny jest zaopatrzony przez gałąź potyliczną nerwu usznego tylnego (odchodzącą od nerwu twarzowego), zaś brzusiec czołowy – przez przez gałęzie skroniowe nerwu twarzowego.
Zobacz również: Nerwy czaszkowe.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Łasiński A., Anatomia głowy dla stomatologów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993.
Polecane produkty:
|
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... |
|
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
